«تا صبح مجموعه ای است كه هر شب از شبكه پنج سیما پخش می شد.
●● محمدعلی آهنگر كارگردان مجموعه « تا صبح»:
● چه شد كه از سینما به سمت تلویزیون كشیده شدید؟
▪ حتما می دانید كه این اولین مجموعه تلویزیونی من نیست، مجموعه «نیمه گمشده» در سال ۷۹ به صورت مجموعه ۸ قسمتی ساخته ام و البته پس از اكران فیلم سینمایی آن در سال ۸۱ از شبكه یك سیما پخش شد. اما به هر حال رسانه تلویزیونی مخاطبان بیشتر و البته عام را در برمی گیرد و از این طریق می توان ارتباط بیشتری با مخاطب برقرار كرد. فیلم مجموعه «نیمه گمشده» تماما به طریق ۳۵ میلیمتری ساخته شد و تجربه ارزشمندی برایم بود. «تا صبح» هم برایم فرصتی به وجود آورد كه ارتباط بهتری با مخاطبین برقرار كنم.
● مجموعه «تا صبح چه ویژگی هایی داشت كه پذیرفتید كارگردانی آن را انجام دهید؟
▪ لازم است قبل از پاسخ به این سوال مقدمه ای را بیان كنم. فیلم سینمایی «تلخ عین عسل» در حال پیش تولید داشتم كه تهیه كننده آن سید احمد میرعلایی است قرار بود آن را برایم همزمان با پیش تولید سریال «تا صبح » را نیز انجام دهد اطلاع داشتم كه قرار است این سریال با دو كارگردان ساخته شود. شرایط پیش تولید این سریال هم با توجه به زمان اندك آن بسیار سخت بود. با مذاكره ای كه آقای میرعلایی با اینجانب داشت تصمیم گرفتیم كه به دلیل رسیدن فصل سرما در كردستان (كه لوكیشن اصلی تلخ عین عسل بود) چند ماه فیلمبرداری به تعویق بیفتد. همزمانی پیش تولید این كار در یك دفتر باعث شد كه بخش هایی از كارگردانی سریال «تا صبح به بنده محول شد تا كار در موعد مقرر به پخش برسد. این مقدمه را از آن جهت گفتم كه بدانید رفاقت و دوستی ام با جناب میرعلایی علت اصلی پیوستن من به این كار بود. زیرا در آن زمان هنوز متن اصلی سریال نوشته نشده بود و فقط یك سیناپس ۶۰ صفحه ای از مجموعه آماده شده بود. گرچه هم اكنون از این تجربه راضی ام.
● چه زمانی به این مجموعه پیوستید و كار را از كجا شروع كردید؟
▪ یك روز قبل از شروع كلید خوردن یا به بیانی بهتر شروع تصویربرداری فاز اول (به كارگردانی مجید جوانمرد) به گروه پیوستم. البته درخواستم این بود كه حداقل دو روز تصویربرداری به تعویق بیفتد اما نشد زیرا می خواستم ابتدا متن نصفه نیمه را با تمامی بازیگران روخوانی كنم ولی به دلیل كمبود وقت این امر میسر نشد و دو روز پس از شروع تصویربرداری فاز اول برای بازدید محل تصویربرداری به جزیره قشم رفتم و پس از بازگشت به جستجوی لوكیشن در تهران پرداختم و حدود ده روز بعد در لوكیشنی حوالی بازارچه شاپور را كلید زدیم.
● زمانی كه قصه و فیلمنامه «تا صبح را خواندید چه چیز آن شما را جذب كرد؟
▪ برایم متن اصلی خیلی مهم بود. شخصیت ها و روند جذب داستان، مرامطمئن كرد كه می توان كار خوبی ارایه داد.
● هماهنگی دو كارگردان شما و مجید جوانمرد چگونه صورت گرفت؟
▪ ایشان چند روز جلوتر از ما كار را شروع كردند، در طول كار هم روزی بیش از ۱۲ ساعت كار برای دو گروه برنامه ریزی شده بود. البته بعضی روزها كمتر و بعضی روزها بیشتر. به همین سبب در ملاقات هایی كه داشتیم، خیلی زود به این نتیجه رسیدیم كه در دكوپاژ و انتخاب نماها چگونه عمل كنیم كه كار یكدست باشد و پل ارتباطی اصلی مابین ما هم تهیه كننده و متن بود. ایشان كار خودش را می كرد و من هم كار خودم را. این بدین معناست كه با دیدن چند سكانس از راشهای ایشان سبك كار وی برایم مشخص شد و سعی كردم طوری كار كنم كه پاساژهای حركتی ریتم كار به نحو مطلوب تكمیل كند. به بیانی دیگر برای من میزانسن بازیگر و حركت دوربین و تلفیق این دو بسیار مهم است. به سهم خود سعی كردم ایستایی را از صحنه بگیرم و ریتم كار حداقل در بخش هایی از فیلم كاملا پرتحرك باشد و از لختی فاصله بگیرد. امیدوارم این تعامل بین بنده و آقای جوانمرد توانسته باشد باعث یكدستی بیشتر محصول كار شود.
● از نتیجه كار راضی هستید؟
▪ البته در ارتباط با كار باید مردم نظر بدهند. فرصت ما خیلی كم بود و صد البته هرچه بیشتر روی یك اثر كار شود و دقت گذاشته شود نتیجه كار بهتر می شود. اما در كارهای مناسبتی كه تاریخ پخش آن از پیش مشخص است و قابل تغییر جدی هم نیست نمی توان صد در صد در خدمت كار بود. اما فكر می كنم در هر حال این مجموعه مخاطبان زیادی خواهد داشت و بیاد ماندنی خواهد شد.
●● مجید جوانمرد كارگردان مجموعه « تا صبح»:
● مجید جوانمرد دیر به دیر سراغ اثری می رود، چه شد كه ساخت مجموعه تلویزیونی «تا صبح را پذیرفتید؟
▪ آبان ۸۵ بود كه سید احمد میرعلایی تهیه كننده مجموعه با من تماس گرفت و قضیه ساخت مجموعه را با من در میان گذاشت. وقتی كه قصه را خواندم از آن خوشم آمد. همان موقع به من گفت كه مجموعه مناسبتی است و باید برای این دهه فجر آماده شود و من هم پذیرفتم كه این كار را با تمام فشردگی اش به پخش برسانم.
● چه چیز قصه شما را جذب كرد؟
▪ روابط آدمها و تقابل آنها با هم در یك بستر سیاسی كه به دور از شعار و روایت می شود.
● چقدر در قصه دخل و تصرف كردید؟ و نظراتتان چقدر در این امر مهم راه گشا بود؟
▪ خیلی مواقع با فیلمنامه نویس بحث می كردیم و درباره صحنه ها صحبت می كردیم و همه اینها در حد تعاملی بود كه منجر به بهتر شدن فضاسازی ها و روند دراماتیك قصه شود وگرنه دخل و تصرفی در كار نبود.
● انتخاب بازیگران از چه زمانی آغاز شد؟
▪ از آبان ماه كار انتخاب بازیگر را شروع كردیم. همه بازیگران طبق خواسته ها و نظراتمان انتخاب شدند. برای شخصیت مستانه كه شخصیت محوری قصه است چند نامزد و كاندیدا داشتیم تا اینكه به عسل بدیعی رسیدیم.
● آیا فیلمنامه كامل كار كلید خورد؟
▪ فیلمنامه كامل بود، منتهی بازنویسی آن ادامه داشت، چراكه بر اساس نظراتی كه داده می شد بازنویسی و تغییراتی انجام می شد. فكر می كنم وقتی كار را شروع كردیم ۱۲- ۱۳ قسمت كامل با بازنویسی آماده بود.
● «تا صبح مجموعه یكدست و روانی است، چگونه با آقای آهنگر كارگردان دیگر كار هماهنگی ها را انجام می دادید؟
▪ با مشورت و رایزنی هایی كه انجام دادیم به نتایجی رسیدیم كه در مجموع در روند پیشرفت كار مؤثر و مفید بود. با توجه به اینكه ممكن بود این مشكل به وجود بیاید و كار یكدست نشود، اما با توجه به دكوپاژها و گفتگوها این اتفاق نیفتاد و خوشبختانه كار یكدست و روان از آب در آمد.
● چه شد كه قرار بر این شد با دو كارگردان كار جلو برود؟
▪ فشردگی تولید و زمان اندك و فرصت كم برای رساندن كار به پخش اصلی ترین دلیل بود.
● از نتیجه كار راضی هستید؟
▪ باتوجه به زمانی كه در اختیار داشتیم و امكانات موجود راضی ام و خوشبختانه مخاطب هم از كار راضی است و همین نشان دهنده این است كه گروه كارش را درست انجام داده است.
مجید مظفری بازیگر نقش تیمسار بدر:
● چه جذابیتی در این نقش وجود داشت كه ایفای آن را پذیرفتید؟
▪ چون تهیه كننده كار سید احمد میرعلایی بود و با توجه به تجربه شیرین همكاری قبلی با این تهیه كننده، با جان و دل پذیرفتم كه در آن حضور داشته باشم، ضمن این كه من نقش تیمساری را ایفا كردم كه در زمان گذشته فعال بود، این نقش را به این دلیل انتخاب كردم چون تكراری و كلیشه ای نیست و از سوی دیگر این تیمسار با تیمسارهای دیگر فرق دارد. هیچ گاه در سینما با یك سری از آدم هایی كه قبل از انقلاب زندگی كرده اند به طور حسی برخورد نشده است، بیشتر در حد كاریكاتور بوده است ولی در مجموعه تلویزیونی تا صبح، با تیمسار بدری روبروییم كه دلش برای افراد و مردم می تپد و مسایل خانوادگی هم دارد، معضلات را هم مطرح می كند ولی زمانی كه لباس فرم می پوشد درگیر سیستم می شود درگیر شرایط ذهنی و موقعیت شغلی اش می شود و من چون خود از خانواده ارتشی هستم به خوبی این حس را درك می كنم.
● از كار در «تا صبح چقدر راضی هستید؟
▪ از این كه كار متنوع و دور از تكرار شده خوشحالم. من عاشق فیلمنامه ها و نقش هایی هستم كه می توانم با تكرار نكردن خودم، تجاربم را بالا ببرم. «تا صبح این موقعیت را برایم به وجود آورد.
● چقدر فكر می كنید مخاطب بتواند با این مجموعه ارتباط برقرار كند؟
▪ از آنجایی كه این مجموعه دارای اندیشه و هویت است و نخواسته كه باری به هر جهت باشد و به شعور و درك و بینش مخاطب احترام خاصی گذاشته در پخش چندین روزه اش نتایج خوبی به همراه داشته است و در برخوردها می بینیم كه توانسته ارتباطی درست و منطقی با مخاطب و بینندگان ایجاد كند كه البته این مساله برای ما دور از ذهن نبود.
امین زندگانی ایفاگر نقش سیاوش:
● نقش سیاوش چه جذابیتی داشت كه ایفای نقش آن را قبول كردید؟
▪ فیلمنامه خوب و استخوانداری كه داشت در وهله اول جذبم كرد، همچنین حضور بازیگران مطرح و حرفه ای كه بر غنای كار ما می افزود و وجود یك گروه تولید كاملا حرفه ای خود نقش سیاوش به دلیل پیچیدگی هایی كه در روابطش با سایر شخصیت های این داستان دارد برایم جذاب و قابل تامل بود. روابط خاص خانوادگی كه در این سریال وجود دارد و همزمان می شود با یك سری تحولات سیاسی در مملكت، برخی از ویژگی های این فیلمنامه بود كه آن را برایم جذاب می كرد. سیاوش پسر تیمسار بدر است و برادر آیدین بدر كه رامتین خداپناهی نقش آن را ایفا می كند.
● فكر می كنید مجموعه های تلویزیونی ما باید چه پارامترهایی را رعایت كنند تا بتوانند در ارتباط با مخاطب موفق عمل كنند؟
▪ تماشاگران و مخاطبین ایرانی آن قدر فهیم و نكته بین هستند كه هرگاه حس كنند كه اثری سطح ذائقه و شعور آنان را در نظر گرفته و با صمیمیت و یكرنگی پیش رفته اند، مسلما با آن ارتباط برقرار می كنند. مجموعه «تا صبح این فاكتورها را از مرحله فیلمنامه تا تدوین و بازی و كارگردانی مد نظر داشته و به همین دلیل توانسته ارتباطی صمیمانه، سالم و ارزشمند با مخاطب برقرار كند.
● حضور دو كارگردان در كار برای بازیگران مشكلی ایجاد نمی كرد؟
▪ نه هر دو كارگردان به ابزار و كارشان مسلط بودند و به درستی در یك روند حركت می كردند و بازیگران هم با توجه به زمان محدود سر هر دو كار حاضر شدند و با جدیت كار می كردند.


مصاحبه: روزنامه ابرار