داستان سکتور معیوب: چرا هارد درایوها دچار Bad Sector می شوند و چه باید کرد؟

[alksdj]

اگر با کامپیوتر و لپ تاپ زیاد سر و کار داشته باشید، تا کنون حتما واژه بد سکتور به گوش تان خورده و شاید هم دچار آن شده اید. برخی بد سکتور را تنها یک ایراد جزئی در هارد می دانند که به راحتی قابل رفع است. گروهی هم آن را یک مشکل بزرگ می شمارند که مانند خوره به جان هارد دیسک تان خواهد افتاد و درمانی ندارد.


اما بگذارید کمی دقیق تر به این موضوع نگاهی داشته باشیم و همراه با تعریف و شناخت انواع آن، به دنبال راه حل بگردیم.


به شکل ساده، bad sector به بخش کوچکی از فضای ذخیره سازی هارد دیسک (یک سکتور یا قطاع) گفته می شود که به ظاهر معیوب و ناکارآمد می شود. در این حالت، سکتور معیوب، دیگر به درخواست های سیستم برای خواندن یا نوشتن داده ها پاسخ نمی دهد.


و نکته مهم اینجا است که بد سکتور هم می تواند در هاردهای معمول مغناطیسی رخ دهد و هم درایو های مدرن SSD را تهدید می کند. و البته دو نوع بد سکتور داریم: یکی در نتیجه آسیب فیزیکی است که قابل تعمیر نیست و دیگری به دلیل ایرادات نرم افزاری رخ می دهد که می توان آن را حل کرد.


انواع بد سکتورها


همان طور که گفتیم دو نوع بدسکتور وجود دارد که آنها را بد سکتورهای «فیزیکی» یا «سخت» و «منطقی» یا «نرم» می خوانند.


بد سکتور فیزیکی یا «سخت» در واقع بخشی از فضای ذخیره سازی هارد دیسک است که به صورت فیزیکی آسیب دیده است. ممکن است head هارد دیسک با آن بخش از هارد برخورد کرده و به آن آسیب رسانده باشد. یا اینکه گرد و غبار روی آن بخش نشسته و سکتور را از کار انداخته است.


همچنین در هارد درایوها و SSD ممکن است فرسایش و استهلاک باعث ایجاد سکتور معیوب شده باشد. یا اینکه ایرادهای اینچنینی موجب آسیب فیزیکی شده باشند. آسیب های فیزیکی معمولا قابل درمان و تعمیر نیستند.


بد سکتور منطقی یا «نرم» هنگامی رخ می دهد که بخشی از فضای ذخیره سازی هارد دیسک در ظاهر به درستی عمل نکند. ممکن است سیستم عامل تلاش کند تا از آن بخش هارد دیسک اطلاعاتی را فراخوانی کرده و بخواند، اما دریابد که کد اصلاح-ایراد (ECC) با محتوای سکتور همخوانی ندارد. که این نشان دهنده بروز یک مشکل است.


آنگاه این قسمت هارد توسط سیستم عامل به عنوان بد سکتور علامت گذاری می گردد، اما با بازنویسی فضای هارد توسط صفرها (یا در گذشته با فرمت Low-level هارد) مشکل قابل اصلاح است. و البته ابزار Disk Check ویندوز هم تا حدی توانایی تعمیر چنین سکتورهای معیوبی را دارد.


دلایل وقوع بد سکتور «سخت»

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

چندان دور از انتظار نیست که هارد دیسک شما هنگام خروج از کارخانه دارای بد سکتور باشد. تکنیکهای تولید صنعتی مدرن کامل و بی نقص نیستند و در هر چیزی یک حاشیه خطا باید متصور بود. این همان دلیلی است که SSD برخی کارخانه ها از همان ابتدا دارای بلوک های معیوب است.


در درایوهای SSD فرسایش طبیعی سرانجام باعث آغاز خرابی سکتورها می شود و هر چه دفعات خواندن و نوشتن و آدرس دهی آنها در حافظه زیاد می شود، احتمال تولید بد سکتور هم افزایش می یابد.


هرچند که در اینجا قطعات فیزیکی به حداقل رسیده اند. اما همان فرآیند خواندن و نوشتن که با کمک الکتریسیته در سلولهای حافظه اتفاق می افتد، به مرور زمان می تواند ظرفیت و کارایی آنها را کاهش دهد.


در هارد دیسک های مغناطیسی معمول هم، آسیب های فیزیکی می توانند باعث ایجاد بد سکتور شوند. علاوه بر اینکه ممکن است هارد دیسک شما از ابتدای خروج از کارخانه دچار مشکل باشد، استهلاک و فرسایش طبیعی هم می تواند باعث نابودی بخشی از هارد درایو گردد.


همچنین سقوط های احتمالی هارد دیسک می تواند باعث لمس سطح پلاتر توسط هد هارد دیسک و صدمه دیدن برخی سکتورها شود. همین طور ورود هوا به بخش مهر و موم شده و غیر قابل نفوذ هارد هم می تواند باعث رسوب گرد و غبار و آسیب دیدن آن شود. و البته ده ها دلیل از این دست می توان برای آسیب های فیزیکی بر شمرد.


دلایل وقوع بد سکتور «نرم»


یک واقعیت مایوس کننده درباره بد سکتورها این است که حتی اگر هارد دیسک شما به خوبی و در شرایط مناسب در حال کار باشد، باز هم احتمال دارد که سکتورهای معیوب ایجاد شده، گسترش یابند و برخی از داده های شما را نابود گردانند.


این دلیل اصلی تاکید همیشگی متخصصان بر این نکته است که چرا باید همیشه نسخه پشتیبانی از داده های تان داشته باشید. تنها نسخه های متعدد و مجزای اطلاعات هستند که می توانند تضمینی بر حفاظت داده های شما در برابر بد سکتور و دیگر خطرات مخرب هارد دیسک باشند.


هنگامی که کامپیوترتان با اخطار بد سکتور به سراغ تان می آید، بلافاصله آن سکتور را به عنوان بخش معیوب علامت گذاری کرده و در آینده هنگام ذخیره اطلاعات از آن چشم پوشی می کند. این سکتور مجددا آدرس دهی می شود و در نتیجه درخواست های خواندن و نوشتن در این سکتور به محل دیگری از هارد منتقل می شوند.


این سکتورهای معیوب در برنامه های تجزیه و تحلیل هارد همچون CrystalDiskInfo با عنوان Reallocated Sectors مشاهده می شوند. اگر شما اطلاعات مهمی روی این سکتورها داشته باشید، ممکن است آنها را برای همیشه از دست بدهید. شاید هم برخی تکه های اطلاعاتی و فایلها دچار مشکل شوند.


تعداد کم بد سکتور نشانه این نیست که هارد دیسک در حال از کار افتادن است. آنها ممکن است ایجاد شده و برای مدت ها بدون آزار باقی بمانند. اما اگر تعداد بد سکتورهای هارد دیسک شما به طور مداوم در حال افزایش است، این می تواند نشانه از کار افتادگی هارد دیسک و نابودی آن در آینده نزدیک باشد.


چگونه هارد دیسک را چک کرده و بد سکتورها را تعمیر کنیم؟


ویندوز به صورت پیش فرض مجهز به یک ابزار کنترل دیسک است که آن را با نام chkdsk هم می شناسیم. این برنامه می تواند تمامی هارد دیسک را اسکن کرده و سکتورهای معیوب را شناسایی کند. بد سکتورهای «سخت» را به عنوان خراب و غیر قابل استفاده علامت گذاری کند و با حل مشکل بد سکتورهای «نرم» دوباره استفاده از آنها را امکان پذیر نماید.



البته اگر ویندوز احساس کند که ممکن است هاردتان کمی مشکل دار شده است، خودش به صورت خودکار هنگام بالا آمدن کامپیوتر chkdsk را اجرا می کند. اگرچه شما هر زمان که لازم بدانید می توانید به صورت دستی این اپلیکیشن را اجرا کرده و از آن بهره ببرید.


همچنین دیگر سیستم عامل ها همچون لینوکس و OS X نیز از ابزارهای درونی بهره می برندکه می تواند بد سکتورها را شناسایی کند .


سکتورهای معیوب یک واقعیت انکار ناپذیر هارد دیسک ها هستند. و معمولا دلیلی ندارد که هنگام برخورد با یکی از آنها وحشت زده شوید. اگر چه باید همیشه نسخه های پشتیبان مطمئنی از اطلاعات مهم و فایل های ضروری تان داشته باشید. و برای هرگونه اتفاق کاملا آماده باشید.