پایگاه داده ها از نگاهی دیگر

[soheyl]

پایگاه داده ها:
اصطلاح پایگاه داده‌ها داده‌گان یکی از رایجترین اصطلاحات در دانش و فن کامپیوتر (انفورماتیک) است . همه کسانی که به نحوی با کامپیوتر سروکار دارند, این اصطلاح را می‌شناسند و هر یک در حد درک خود ,آنرا بکار می‌برند و بسیاری نیز در این زمینه آگاهی یا تجربه دارند.
در باره اهمیت این دانش و تکنولوژی و گستردگی آن ,مطالب زیادی در متون کلاسیک آمده است.تنها شایان تاکید است که:در هر سال شاید بیشتر از یکصد و پنجاه هزار صفحه مطلب آکادمیک در این زمینه منتشر میشود, دهها نرم افزار سیستم مدیریت پایگاه داده به بازار مصرف عرضه شده,تعداد زیادی کتاب درسی یا مرجع در این زمینه نوشته شده است.
سیستم مدیریت پایگاه داده ها یکی از سیستم های ذخیره و بازیابی است.با توجه به معنای عام سیستم ذخیره و بازیابی اطلاعات : هر سیستمی که به کاربر برنامه ساز یا نا برنامه ساز امکان دهد تا اطلاعات خود را ذخیره,بازیابی و پردازش کندو یا احیانا اطلاعات جدیدی را تولید نماید.
اصطلاح "ذخیره و بازیابی اطلاعات" از یک دیدگاه ویژه ,می‌تواند معنای دیگری هم داشته باشد: مجموعه ای از الگوریتم‌ها و تکنیکها که در ذخیره سازی, بازیابی و پردازش اسناد, مدارک , متون , تصاویر و اصوات به کار می‌روند و این گونه داده‌ها ممکن است ساختمند , نیم ساختمند و یا حتی ناساختمند باشند.
این الگوریتمها و تکنیکها نهایتا در طراحی و تولید یک "سیستم " بکار گرفته می‌شوند, سیستمی که به کاربر امکان می‌دهد تا اطلاعات مورد نظرش را ذخیره ,بازیابی و پردازش کند. ذخیره و بازیابی داده‌های پیچیده که عمدتاً ناساختمند و گاه نیم ساختمند هستند , طبعاً سیستم های خاص خود را طلب می‌کند. با توجه به همین توضیح است که می‌توان اصطلاح "سیستم ذخیره و بازیابی اطلاعات" را اصطلاحی عام دانست.

رده بندی تکنولوژی های پایگاه داده

1. سیستم فایلینگ
2. سیستم مدیریت داده‌ها
3. سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها <<سیستم های متعارف>>
4. سیستم مدیریت پایگاه شناخت <<دانش>>
5. سیستم مدیریت پایگاه داده‌های شیی گرا<<شیی گرا>>
6. سیستم هوشمند مدیریت پایگاه داده‌ها
7. سیستم معنایی مدیریت پایگاه داده‌ها
8. سیستم مدیریت داده‌های زمانمند
9. سیستم مدیریت پایگاه داده‌های نیم ساختمند و ناساختمند
10. سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها نیم ساختمند و ناساختمند
11. سیستم مدیریت چند پایگاهی
12. سیستم اطلاعات اجرائی

عناصر محیط پایگاه داده‌ها

محیط پایگاه داده‌ها ,مثل هر محیط ذخیره و بازیابی اطلاعات, از چهار عنصر تشکیل شده است :

• سخت افزار پایگاه داده
• نرم افزار مخصوص پایگاه داده ها
• کاربر سیستم های پایگاه داده ها
• داده‌ در محیط های پایگاهی

تاریخچه

تکنولوژی پایگاه داده‌ها از اواسط دهه 60 میلادی ایجاد شد , در طول دهه 70 توسعه یافت و به گستردگی مورد استفاده قرار گرفت. از اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 رده‌ای از آن تکنولوژی به نام سیستم مدیریت پایگاه داده‌های رابطه‌ای مورد پذیرش بیشتری قرار گرفت و به عنوان تکنولوژی برتر , شناخته شد و هنوز هم(نسبت به گونه‌های دیگر) بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد .
به نظر بعضی پژوهشگران , از جمله دیت نوع کاملتری از سیستمهای رابطه‌ای در دهه اول هزاره سوم میلادی کماکان تکنولوژی مسلط خواهد بود (ترکیبی از سیستم رابطه‌ای و سیستم شیی گرا ) البته از نظر همین نویسنده ,مفاهیم مدل رابطه‌ای مطروحه توسط آقای کاد تا صد سال دیگر هم پایه سیستم های رابطه‌ای خواهند بود.
اما از اواسط دهه 80,سیستمهای دیگری هم ایجاد و بعضاً بصورت تولید تجاری عرضه شدند, از جمله سیستم پایگاه شناخت (دانش), سیستم هوشمند مدیریت داده‌ها, سیستم مدیریت پایگاه داد‌ه‌ای شیی گرا و سیستم معنایی مدیریت داده‌ها ,هرچند بیشتر این سیستمها, هنوز در کاربردهای خاصی استفاده می‌شوند .
این سیستمها را گاه سیستمهای پس رابطه‌ای می‌نامند . از میان این سیستمها پس رابطه‌ای شاید سیستم مدیریت پایگاه داده‌های شیی گرا بیشتر مورد استفاده محافل تکنیکی قرار می‌گیرد و تولیدات بیشتری از این نوع سیستم به بازار مصرف , عرضه شده و می‌شوند.


مباحث اساسی پایگاه داده ها:

• مدلسازی معنایی داده ها<<مفاهیم مدل رابطه ای,دید های رابطه ای,پایگاه داده های رابطه ای>>
• پایگاه داده ها در محیط انتزاعی
• معماری پایگاه داده ها«معماری سیستم پایگاه داده ها)
• سیستم مدیریت پایگاه داده ها DBMS
• مدیر پایگاه داده ها
• مزایا و معایب تکنولوژی پایگاه داده ها
• طراحی فیزیکی پایگاه داده ها