اطلاعات فنی لازم در مورد پاور کامپیوتر

[J.Omrani]

به نام خدا

دوستان عزیز؛
سلام،

ابتدا پیشاپیش فرارسیدن نوروز 1387 را به شما خوبان تبریک عرض می نمایم. انشاا.. با کمک شما دوستان این تاپیک را به یک تاپیک جالب و خواندنی در مورد نکات فنی پاور کامپیوتر تبدیل خواهیم نمود.

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

با تقدیم احترام

=====

با اجازه جناب مهندس عمرانی،

دوستان لطفا تا اونجایی که مقدوره در این تاپیک پست اضافی ندن تا تاپیک جنبه علمی و آموزشی خودشو حفظ کنه

[J.Omrani]

به نام خدا

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

المانهای پایه ای مدارات الکترونیکی :

در کل مدارات الکترونیکی از سه المان پایه تشکیل شده اند که تمامی قطعات درون مدارات را می توان توسط این سه المان مدل سازی نمود . این سه المان عبارتند از مقاومت ، خازن و سلف . مقاومت در حقیقت مصرف کننده انرژی الکتریکی در مدار می باشد و خازن و سلف عناصر ذخیره ساز انرژی . بدین صورت که در مواقعی انرژی الکتریکی را در خود ذخیره می سازند (شارژ) و در مواقعی دیگر نیز این انرژی را تخلیه می نمایند (دشارژ) . همچنین سلف المان ذخیره ساز جریان و خازن المان ذخیره ساز ولتاژ می باشد . در مدارات DC در ابتدای ورود جریان DC به مدار این المان ها شارژ شده و خازن ها به مدار باز و سلف ها به اتصال کوتاه تبدیل می شوند و مدار کاملا به صورت مقاومتی خواهد شد . ولی در مدارات AC ولتاژ ورودی به صورت سینوسی و با فرکانس مشخص (معمولا 50Hzدر برق شهری ما) می باشد .شکل موج ولتاژ وجریان مدارات مقاومتی در حالت AC فقط در اندازه متفاوت هستند و کاملا شبیه یکدیگر می باشند یعنی حداکثرها ها و حداقل های دو نمودار در یک زمان رخ می دهد در نتیجه می توان آنها را هم فاز نامید . ولی بر خلاف این مدارات ، در مدار هایی که دارای عناصر ذخیره ساز انرژی می باشند ، شکل موج سینوسی جریان بر حسب زمان نسبت به مقدار این المان ها برای مدارات خازنی جلو تر و برای مدارات سلفی عقب تر از شکل موج ولتاژ قرار می گیرد و این واکنش به علت خاصیت ذخیره سازی آنها روی می دهد . بدین ترتیب بین ولتاژ و جریان اختلاف فاز ایجاد می شود .

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

خواص سلف و خازن به گونه ای است که دوگان یکدیگر نیز نامیده می شوند یعنی با روابط خاص بین آنها در مدار تشدید رخ می دهد و این دو اثر همدیگررا خنثی می سازند و مدار به یک مدار مقاومتی خالص تبدیل می شود .

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

همچنین در مدارات الکتریکی انواع مختلفی از توان الکتریکی تعریف می شود که در ذیل به آنها اشاره می شود :
توان لحظه ای : توانی است که از ضرب ولتاژ و جریان در یک لحظه خاص بدست می آید .
توان فعال (Active) : توانی است که صرفا توسط یک بار مقاومتی مصرف می گردد و واحد اندازه گیری آن وات می باشد . توان اکتیو تماما به مصرف کار مفید می رسد و جهت تبدیل انرژی الکتریکی به حرکت یا گرما به کار می رود .
توان پسیو (Reactive) : از آنجایی که جز اصلی بار های واقعی خاصیت القایی و خازنی می باشد توان راکتیو نیز همراه با توان اکتیو مصرف می گردد . این توان که با واحد VAR (ولت آمپر راکتیو) اندازه گیری می شود توسط بار مصرف نمی گردد و صرف تولید میدان مغناطیسی و ذخیره انرژی در عناصر ذخیره ساز می شود . زیرا انرژی دریافتی در یک نیم سیکل در نیم سیکل بعدی به استثنای تلفاتی که در سیم ها اتفاق می افتد به طور کامل به شبکه باز می گردد و در نتیجه تنها منجر به افزایش حرارت قطعات می گردد . بنابراین می توان گفت این توان مطلقا بی فایده است و باید برای حذف آن از روش های گوناگونی استفاده نمود .
توان ظاهری (توان کل) : توان مجموعی است که از شبکه دریافت می شود . این توان جمع برداری توان اکتیو و راکتیو می باشد و بر حسب ولت آمپر اندازه گیری می شود .

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

همانطور که مشاهده می نمایید بین توان اکتیو و توان ظاهری زاویه ای به نام φ وجود دارد که مقدار آن برابر اختلاف فاز بین ولتاژ و جریان در مدارات سلفی و خازنی حالت AC می باشد . مسلما برای ما بهتر می باشد که تمام توانی که از شبکه در یافت می کنیم صرف انجام کار مفید شود تا اینکه بخشی از آن به واسطه شارژ و دشارژهای متوالی درون قطعات تلف شود . بنابراین باید مصرف توان راکتیو را در مدار به حداقل رساند و توان ظاهری را به توان اکتیو نزدیک نمود با این عمل در حقیقت با خنثی نمودن اثر سلف ها و خازن های مدار اختلاف فاز بین ولتاژ و جریان حذف شده و مدار به یک مدار صرفا مقاومتی بدل می گردد و تمامی توان در یافتی از شبکه به مصرف کار مفید می رسد .



ضریب توان (Power Factor) چیست ؟
ضریب توان در حقیقت نسبت توان اکتیو به توان ظاهری است . همچنین طبق رابطه زیر برابر کسینوس زاویه اختلاف فاز ولتاژ و جریان (در حالتی که هر دو شکل موج ولتاژ و جریان سینوسی خالص باشند) می باشد .

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

در حال حاضر به علت وجود المان های سوئیچینگ در برخی مدارات شکل موج جریان اکثر آنها به دلیل وجود هارمونیک های جریان ، سینوسی نمی باشد . بنابراین در این حالات برای ضریب توان دو عامل مطرح می گردد :


1) عامل جابجایی که همان زاویه اختلاف فاز بین شکل موج ولتاژ و جریان می باشد .
2) عامل اعوجاج که وابسته به اعوجاج شکل موج حاصل از ورود هارمونیک ها می باشد . در این مواقع ضریب توان بدین صورت بدست می آید .

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

کم شدن ضریب توان به سمت صفر علاوه بر افزایش تلفات، باعث حرکت هارمونیک های جریان در خط خنثی شده و موجب اختلال در کارکرد سایر وسایل الکترونیکی می گردد . بنابراین متوجه می شویم که ضریب توان هر چه به عدد یک نزدیک تر باشد (زاویه اختلاف فاز کمتر و توان اکتیو به توان ظاهری نزدیک تر ) مقدار توان غیر مفید "راکتیو" کاهش می یابد .
برای انجام این مهم از مداراتی به نام (Power Factor Correction (PFC یا تصحیح ضریب توان استفاده می گردد که وظیفه آنها حذف هارمونیک ها ، به حداقل رساندن اعوجاج و کاهش اختلاف فاز بین ولتاژ و جریان به صورت یک شبیه ساز مقاومت می باشد .
در حال حاضر استفاده از منابع تغذیه سوئیچینگ به طور چشمگیری افزایش یافته است . یکی از کاربرد های این منابع تغذیه سوئیچینگ، پاور کامپیوترهای شخصی می باشد و استاندارد ها و تاییدیه های مختلف روی موضوع PFC در پاور ها تاکید ویژه ای دارند .
مدارات PFC پاور ها مانند سایر منابع تغذیه سوئیچینگ وظیفه افزایش ضریب توان و نزدیک نمودن آن به عدد یک را دارند . پاور ها به دلیل وجود خازن های با ظرفیت بالا در ورودی جهت جبران ریپل ورودی ، ذاتا دارای خاصیت خازنی بالایی هستند و بین ولتاژ و جریان ورودی آنها اختلاف فاز قابل توجهی وجود دارد. پس این خاصیت خازنی باید به طریقی خنثی گردد تا مدار به صورت یک بار مقاومتی به نظر برسد. همچنین به دلیل کلید زنی سریع المان های نیمه هادی قدرت و غیر خطی بودن این عناصر در شکل موج جریان، به واسطه وجود هارمونیکهای فرکانس بالاتر، اعوجاج به وجود می آید . همانطور که می دانید، تنها هارمونیک اصلی جریان در انتقال انرژی خالص به بار نقش دارد و سایر هارمونیک ها در این رابطه نقشی ندارند. در نتیجه هارمونیک های اضافی نیز باید به طریقی حذف گردند .
همانگونه که ذکر شد یک پاور بدون PFC به دلیل خازن های بزرگ ورودی مانند یک بار بزرگ خازنی عمل می کند . این خازن ها که بعد از پل دیودی قرار می گیرند طبق نمای ذیل، در یک چهارم اول موج ولتاژ به اندازه پیک ولتاژ شارژ می شوند . سپس در این هنگام ولتاژ ورودی به سرعت افت پیدا می کند (یک چهارم دوم) و خازن به آرامی درون بار دشارژ می گردد . در این حالت کماکان ولتاژ خازن بزرگتر از ولتاژ شبکه است و جریان شارژ خازن توسط دیود های یکسو ساز قطع می باشد و تا زمانی که ولتاژ شبکه در نیم سیکل پنجم بزرگتر از ولتاژ خازن شد ادامه می یابد . در نیم سیکل پنجم خازن بار دیگر به اندازه پیک ولتاژ شارژ می گردد .

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

بنابراین همانطور که درنمودار ملاحظه می نمایید به علت وجود این خازن تنها در پالس با پهنای باریک از شبکه بهره برداری می گردد .

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

آشنایی با حالات مختلف تصحیح ضریب توان:

(Non PFC) منبع تغذیه بدون تصحیح ضریب توان:

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

خط سبز در اسیلوگرام بالا ولتاژ شبکه را مشخص می سازد و خط زرد نیزجریانی را که توسط پاوراز شبکه مصرف شده است را نمایش می دهد . در اینجا ضریب توان تقریبا برابر 0.7 می باشد در حقیقت در حدود یک سوم توان صرف گرم شدن کابل ها می شود بدون اینکه هیچ کار مفیدی انجام شود . کاربران خانگی نباید از این عدد احساس نگرانی کنند زیرا کنتورهای خانگی فقط توان اکتیو را اندازه گیری می نمایند ، اما ضریب توان پایین ممکن است برای دفاترو اتاق های بزرگ که در آنها از تعداد زیادی کامپیوتر به طور همزمان استفاده می گردد ، ایجاد مشکل نماید . زیرا سیم ها و تجهیزات جانبی در حالت حداکثر بار عمل می کنند . همچنین ضریب توان پایین درانتخابUPS تاثیر دارد زیرا این وسایل نسبت به توان اکتیو محدودیت دارند .




PASSIVE PFC : در اینجا مشخص می شود که وسایل تصحیح ضریب توان چرا اینقدر مورد اقبال قرار گرفته اند . یکی از ساده ترین و گسترده ترین ابزاری که وظیفه PFC را انجام می دهد ، به آن PFC پسیو گفته می شود ، یک سلف (چوک ) معمولی است که اندوکتانس نسبتا بالایی دارد و به صورت سری با مدار پاور ساپلای قرار می گیرد .

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

این اسیلوگرام نشان می دهد در این حالت ابزار Passive PFC ، پالس های الکتریکی جریان را تا حدی به طرف خارج هموار و در زمان منبسط نموده است اما اندوکتانس چوکی که درون پاور قرار دارد نمی تواند به صورت جدی تاثیری روی ضریب توان داشته باشد . بنابراین ضریب توان پاور در این حالت در حدود 0.75 می باشد .
نه تنها اندازه سلف ، بلکه تاثیر آن در عملکرد پاور به ما اجازه استفاده از سلفی با اندوکتانس بالا تر را نمی دهد . اندوکتانس بزرگی که به صورت سری به پاور متصل شده است مشخصات دینامیکی آن را خراب می کند . در حقیقت واکنش آن به تغییرات سریع بار همچنین نوسانات ناگهانی شبکه توان تحت تاثیر قرار می گیرد . علاوه بر این استفاده از این سلف باعث اثرات مخرب گرمایشی ، ارتعاشی و الکترومغناطیسی نیز خواهد شد. سلف می تواندهارمونیکها البته فقط از نوع فرکانس پایین آنها راخنثی نماید زیرا به علت اندوکتانس بالا نویز های فرکانس بالا را از خود عبور می دهد .بنابراین نقش Passive PFC مبهم است ، از طرفی ضریب توان را کمی افزایش می دهد ولی خصوصیات دینامیک پاور را خراب می کند . بنابراین هنگام انتخاب بین دو پاور با Passive PFC و PFC Non شما باید انتخاب خود را بر اساس مؤلفه های دیگری که مهم تر از بودن یا نبودن Passive PFC است ، انجام دهید .
Active PFC : برخلاف Passive PFC ، در حال حاضر قطعات Active PFC درمنابع تغذیه سوئیچینگ کاهنده ولتاژ استفاده می شوند . Active PFC بین شبکه توان و رگولاتور اصلی متصل می گردد و یک ولتاژ ثابت بین 380 تا 400 ولت در ورودی پاور تولید می نماید . بر خلاف رگولاتور اصلی سوئیچینگ ، قطعه Active PFC برای حالتی در نظر گرفته شده است که در ورودی خود به ولتاژی با سطح هموار نیاز ندارد و بنابراین پاور نیازی به خازن با ظرفیت های بالا نخواهد داشت ( در این روش ظرفیت خازنها تا کمترین میزان خود، متناسب با توان کلی پاور کاهش می یابد). در نتیجه پاورهای سوئیچینگ Active PFC در مدار خود بار خازنی ندارند و در نتیجه ضریب توانی نزدیک 1 دارند .

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

همانطور که مشاهده می نمایید ، نمودار جریانی که توسط پاور با Active PFC مصرف شده است کمی با مصرف یک بار مقاومتی عادی تفاوت دارد .(ضریب توان چنین پاوری در full load در حدود 0.95- 0.99 می باشد )
نمودار زیر نتایج آزمایش شده مربوط به ضریب توان در بار را برای 3 حالت مختلف PFC نمایش می دهد :

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

گذشته از ایجاد ضریب توان نزدیک به ایده آل ، Active PFC برخلاف Passive PFC عملکرد پاور را بهبود می بخشد. در ابتدا ولتاژ ورودی رگولاتور اصلی پاور را به صورت خودکار تنظیم می نماید بنابراین پاور حساسیت کمتری نسبت به افت ولتاژ شبکه پیدا خواهد کرد و طراحی پاور برای ولتاژ ورودی سراسری 110-230 ساده تر خواهد شد و دیگر نیازی به سوئیچ دستی نمی باشد .
دوما ، Active PFC قدرت واکنش پاور در برابر افت ولتاژهای کوتاه مدت AC را می افزاید . در چنین زمانی پاور با استفاده از قدرت خازن های درون یکسو ساز HIGH-VOLTAGE به کار خود ادامه می دهد ، که این قدرت با توان دوم ولتاژ آنها نسبت دارد . بنابر این بازده این خازن ها به بیشتر از نصف افزایش می یابد .
در مقابل تمامی این حسنات ، فقط به دو مورد در اکتیو PFC انتقاد شده است : اول اینکه مانند پیچیدگی های سایر طراحی ها ، باعث کاهش قابلیت اطمینان پاور می شود و دوم اینکه راندمان قطعه PFC 100 درصد نیست. بنابراین اندکی باعث افزایش حرارت پاور می شود . ولی با این حساب مزایای Active PFC این انتقادات را برطرف می سازد .
در نهایت ،اگر شما به یک پاور با تصحیح ضریب توان نیاز دارید ، باید ابتدا مدلی را با Active PFC بررسی نمایید .این مدل ها ضریب توان قابل توجهی دارند و دیگر خصوصیات پاور را نیز بهبود می بخشند . از نظر کاربران خانگی ، پاورهایی با Active PFC باعث سهولت کار برای دارندگان UPS های کم توان نیز می شود . فرض نمایید شما یک UPS 500 VA در اختیار دارید ، 50 VA توسط مانیتور LCD شما مصرف می شود و 450 VA برای سیستمتان باقی می ماند . حال اگر شما بخواهید سیستم خود را به روز نمایید و بدانید که این پیکر بندی جدید ممکن است در حالت ماکزیمم بالاتر از 300 وات از پاور مصرف داشته باشد ، در این مورد پاوری با ضریب توان 0.7 وضریب راندمان 80 درصد (این اعداد نوعی ، برای یک پاور خوب است ) مصرف کل توان 500 VA = 300/(0.75*0.8) را در بر دارد ، حال آنکه اگر همان پاور با ضریب توان 0.95 استفاده گردد 300/(0.95*0.8)=395 VA مصرف خواهد کرد . همانطور که مشاهده می نمایید ، برای پاور ساپلای Non PFC , Passive PFC شما مجبور به عوض کردن UPS خود می باشید. زیرا UPS موجود نمی تواند این بار را تحمل کند ولی با پاور Active PFC یک ذخیره کم در حدود 55 VA برای شما باقی می ماند .
در پایان این بخش از مقاله ، تفاوت بین دو موضوع زیر را مد نظر داشته باشید . ضریب توان و ضریب راندمان . این دو موضوع ، دو مبحث کاملا متفاوت را مطرح می کنند . ضریب راندمان نسبت توان خروجی پاور به توان فعالی است که پاور از شبکه دریافت می کند . ضریب توان نسبت توان اکتیو مصرف شده از شبکه است به کل توانی که پاور از شبکه دریافت می کند . مدار PFC در پاور به طور غیر مستقیم بر روی مقدار توان اکتیو مصرفی تاثیر دارد زیرا پاور علاوه بر ولتاژِ که رگولاتور اصلی تغییر می دهد ، مقداری توان مصرف می نماید . هدف اصلی PFC کاهش مصرف توان راکتیو توسط منبع تغذیه می باشد ولی توان راکتیو هنگام محاسبه ضریب راندمان حساب نمی شود . بنابراین هیچ ارتباط مستقیمی بین ضریب توان و ضریب راندمان وجود ندارد ولی به طور غیر مستقیم و به واسطه بهبود در عملکرد سیستم، موجب افزایش ضریب راندمان می گردد.




سخن پایانی:
امروزه مشاهده می شود که گاها مانورهای تبلیغاتی زیادی بر سر آیتم PFC از سوی واردکنندگان پاور در کشور عزیزمان صورت می پذیرد. حال آنکه با توجه به تفاوت قیمت و کارآیی ناچیز Passive PFC در مقایسه Non PFC اکثر واردکنندگان محترم پاور در ایران، با تعبیه Passive PFC برروی پاورهای خود ، اقدام به عرضه آن می نمایند و مصرف کننده نیز با توجه به عدم شناخت کافی از این موضوع و صرفا به واسطه قید PFC اقدام به تهیه آن می نماید . با توجه به مطالب فوق، توصیه می شود اگر برای موضوع PFC اهیمت قائل هستید ، به نوع آن توجه ویژه ای داشته باشید و سعی نمایید از حالت Active PFC استفاده فرمایید.


با تقدیم احترام

[AMD>INTEL]

عالي عالي و بسيار عالي . كسي كه دانش خود رو به ديگران هم ارائه بدهد هم استاد هست و هم عبادت ميكند .

[J.Omrani]

به نام خدا



حداقل 30 درصد اشکالات و عیوب قطعات سخت افزاری، به نوعی مربوط به انتخاب و نصب پاورهای غیر استاندارد و یا عدم تناسب پاور با سخت افزار مربوطه می باشد. جالب است که اکثر افراد حاضرند با پرداخت هزینه های گزاف، نسبت به خرید و یا ارتقای پردازنده و کارت گرافیک خود اقدام نمایند. درحالی که عدم توجه به تناسب پاور با سخت افزار مربوطه که عموما هزینه آن 30 درصد قیمت یک پردازنده روز و یا یک کارت گرافیک جدید در بازار می باشد، می تواند در بهترین شرایط ، کارآیی و سرعت عمل سیستم ایشان را با اختلال مواجه سازد و در شرایط حاد تر، موجب آسیب این قطعات گردد.

با توجه به مقدمه مختصر فوق، لازم است که در هنگام خرید پاور به موارد ذیل توجه بیشتری داشته باشیم؛


1- تناسب ویرایش پاور با توجه سخت افزار به کار برده شده ؛
یکی از مهمترین پارامترهای پاور ، حتی قبل از در نظر گرفتن توان آن ، ویرایش پاور می باشد.جهت سیستمهای امروزی استفاده از پاورهای ویرایش ATX 12V V2.0, 2.01, 2.2, 2.3 الزامی می باشد. قابلیت اصلی اینگونه پاورها در افزایش قدرت شاخه 12 ولت آنها می باشد و در اینگونه ویرایش ها، خروجی 12 ولت را در حداقل 2 لاین مجزا (متناسب با توان خروجی) ارائه می نمایند. مهمترین دلایل این مسئله ،عدم آسیب مسیر عبوری ولتاژ با شدت جریان بالاتر از 18 آمپر و همچنین عدم تاثیر گذاری نویز ایجاد شده از طرف الکتروموتورهای تغذیه شونده از شاخه اول ولتاژ 12 بر روی شاخه دوم ولتاژ 12 و قطعات مصرف کننده آن می باشد. همچنین توصیه می شود جهت سیستمهای حرفه ای جدید ، از پاورهای تحت استاندارد EPS ، که قابلیت های ویژه ای دارند، استٿاده گردد. ( انشاء ا.. در فرصت های بعدی پیرامون ویژگی های Entry-level Power Supply یا همان EPS بحث خواهیم نمود.)


2- انتخاب پاور ، می بایست آخرین انتخاب سخت افزاری ما باشد (جهت تناسب توان آن با سایر قطعات سخت افزاری) ؛
عموما این سوال برای ما پیش آمده که سیستم انتخابی ما چقدر مصرف می کند. قبل از پاسخ به این سوال، یک اصل را همیشه در نظر داشته باشید و آن این است که پاور به عنوان قلب سیستم شما ، می بایست آخرین انتخاب سخت افزاری شما (جهت تناسب توان و قدرت این قلب با سایر اجزای مصرف کننده اش ) باشد . چرا که نوع قطعات انتخابی شما ، موید میزان مصرف ایشان از پاور خواهد بود. عموم سخت افزارهای امروزی ، به پاورهایی با توان حقیقی حداقل 400 وات نیاز دارند و در مورد سخت افزارهای حرفه ای این رقم به صورت تصاعدی افزایش می یابد. متاسفانه گاها در بازار مشاهده می شود که مصرف کننده ابتدا نسبت به تهیه پاور خود اقدام می نماید و سپس به دنبال تهیه سایر قطعات سخت افزاری می رود. در حالی که ممکن است سیستم مورد نظر ایشان، نیاز به پاوری با شرایط خاص خود داشته باشد و پاور خریداری شده در ابتدای امر، جوابگوی کار و نیاز سیستم ایشان نباشد. پس بهتر است پس از تهیه سایر قطعات سخت افزاری ، نسبت به تخمین میزان مصرف کلی سیستم خود ، بررسی نماییم و توان پاور را متناسب با آن در نظر بگیریم.همچنین با توجه به تنوع شکل ظاهری و کاربرد هر یک از کانکتورهای خروجی پاور، بهتر است قبل از خرید پاور نسبت به تناسب و هماهنگی تعداد و نوع کانکتورهای مورد نیاز سیستم خود با پاور مورد نظرمان، اطمینان حاصل نماییم.
نکته: مطابق استاندارد، عمر مفید و شرایط کارکرد پاورها، تحت 80 درصد لود آنها محاسبه و اعلام می گردد. از این رو اغلب تولیدکنندگان مطرح و کارشناسان جهانی تاکید می کنند که توان پاور منتخب شما ، بهتر است حداقل 20 تا 30 درصد بالاتر از حداکثر توان مصرفی سیستم شما باشد.


3- توجه به توان واقعی پاور الزامی می باشد ؛
متاسفانه بعضی از شرکتهای ایرانی عرضه کننده یا واردکننده ، پاور 200 تا 350 واتی خود را با درج اعداد و ارقام نجومی بر روی لیبل های خود (500 تا 1000 وات) به بازار داخلی عرضه می نمایند و تقریبا هیچ مرجع رسمی، ( به دلیل مشکلات حاشیه ای اش ) قادر و یا مایل به پیگیری این موضوع نمی باشد . Peak صرفا یک کلمه کاملا بازاری می باشد که البته توجیه فنی هم دارد . مثلا عموم پاورها تا لحظه ای که Over Power Protection (اگر پروتکشن داشته باشند!!) آنها فعال شود قادرند حدود30 تا70 درصد بالاترازحدتوان واقعی خود را تحمل کنند. آن هم در مدت زمانی محدود و کمتر از یک دقیقه! ولی این توان پیک ، اصلا و ابدا نباید برای مصرف کننده ملاک انتخاب باشد. خصوصیات و شرایط کارکرد یک پاور در محدوده توان واقعی اش، کاملا با شرایط قرار گرفتن آن در محدوده توان پیک، متفاوت است.
به هم ریختگی کلیه تایمینگ ها، کاهش سرعت عکس العمل پروتکشن ها، افزایش تصاعدی نویز و ریپل، عدم دقت در کنترل خروجی ها و نوسان شدید ولتاژ خروجی و ... از مختصر شرایط به وجود آمده برای پاور در محدوده توان پیک می باشد.
نکته: متاسفانه امروزه حتی در بعضی از سایتهای برندهای معروف جهانی نیز، شاهد درج "عدد" برای عنوان توان پیک هستیم!!! در حالی که اگر نگاه فنی به موضوع داشته باشیم، یک برند معتبر و مدعی تکنولوژی ،می بایست برای توان پیک از عنوان درصد افزوده شده بر مبنای توان واقعی یاد نماید. قطعا این موضوع عنوان عدد برای توان پیک، بر میزان فروش مقطعی ایشان در کوتاه مدت ، تاثیر مثبتی خواهد گذاشت ولی تجربه نشان داده که بازار و مصرف کننده بسیار آگاه و هوشمندانه عمل می نماید و ایشان در درازمدت به سمت برند صادق با مشتری تمایل پیدا می کنند.


4- تعبیه پروتکشن های ایمنی در مبانی ورودی و خروجی پاور الزامی می باشد ؛
وظیفه و هدف از تعبیه پروتکشن های ایمنی در پاور، جلوگیری از آسیب رسانی پاور به سخت افزار در شرایط خاص می باشد. چرا که این پروتکشنها ، در موارد اضطراری و غیر طبیعی که به هر دلیلی ممکن است برای یک پاور به وجود بیاید، با عملکرد سریع خود می توانند مانع از آسیب سخت افزار شما گردند. توجه شما را به نمونه هایی از این پروتکشن ها و خلاصه ای از وظایف آنها جلب می نمایم:

SCP : در صورت به وجود آمدن اتصال كوتاه درهر يك از شاخه هاي خروجي ، منبع تغذيه به صورت خودكار خاموش شود . (Short Circuit Protection)

OPP / OLP : در حدود تعيين شده در استاندارد ، در صورت افزايش بارمصرفي خارج ازتوان کلی و حداکثر ، منبع تغذيه به صورت خودكار خاموش شود. (Over Power/Load Protection)

OVP : در حدود تعيين شده در استاندارد ، در صورت افزايش ولتاژ در هر يك ازشاخه هاي خروجي،منبع تغذيه به صورت خودكارخاموش شود . (Over Voltage Protection)

UVP : درحدود تعیین شده در استاندارد ،درصورت کاهش ولتاژ ورودی پاور، منبغ تغذیه به صورت خودکار خاموش شود . (Under Voltage Protection)

OCP : در حدود تعيين شده در استاندارد ، در صورت اضافه بار خارج از توان معین، بر روي هر يك از شاخه هاي خروجي ، منبع تغذيه به صورت خودكار خاموش شود . (Over Current Protection)

OTP : در حدود تعيين شده در استاندارد ، در صورت اختلال در کولینگ پاور و یا افزایش خارج از محدوده حرارت داخلی، منبع تغذيه به صورت خودكار خاموش شود . (Over Temperature Protection)


5- اهمیت راندمان در صرفه جویی مصرف انرژی ؛
توجه به راندمان پاور می تواند شما را از پرداخت هزینه اضافی جهت انرژی اتلاف شده ، نجات دهد. راندمان در حقیقت نسبتی از توان ورودی به توان خروجی می باشد. همانطور که می دانید در مسیر ورود انرژی تا خروج انرژی از پاور، مقداری از این انرژی به صورت گرمایشی یا الکترومغناطیسی اتلاف می شود. هر چه این میزان اتلاف انرژی کمتر باشد، نشان از کیفیت طراحی مدار و المانهای تشکیل دهنده آن دارد. در بسیاری از موارد یک پاور با راندمان بالای 80 درصد، قادر است هزینه خرید خود را در طول یک تا دوسال اول مصرف، از طریق قبض برق شما جبران نماید. به صورت عموم، توصیه می شود از پاورهای با راندمان بالاتر از 70 درصد ، استفاده فرمایید.

6- نوع فن به کاربرده شده ؛
مبحث کولینگ پاور، یکی از مهمترین مباحث در انتخاب پاور می باشد. کولینگ صحیح و متناسب با راندمان ، می تواند موجب تثبیت عمر مفید پاور و افزایش کارآیی آن می گردد. تولید کنندگان پاور در این زمینه راه کارهای مختلفی را اجرایی نموده اند. به صورت کلی پیشنهاد می شود اگر خواهان یک پاور کم صدا هستید، از پاورهایی که یک فن 12 یا 14 سانتی متری برروی خود دارند ، استفاده فرمایید. ( در این روش به دو دلیل صدای کمتری شنیده می شود. اول اینکه فن 12 یا 14 سانتی متری ، دوران کمتری نسبت به فن 8 سانتی متری دارد و بالطبع میزان صدای آن کمتر است و دوم اینکه این پاورها در هنگام نصب برروی سیستم، موقعیت فنشان در قسمت داخلی سیستم قرار می گیرد و از محیط بیرونی کیس ، فاصله بیشتری خواهند داشت که طبیعتا صدایی شنیده شده از آن کمتر می شود). ولی بهترین و مناسب ترین روش ، جهت تخلیه هوای گرم داخل پاور، استفاده از یک فن 8 سانتی یا دوفن 8 سانتی متری ، که یکی در جلوی پاور و دیگری در پشت پاور قراردارند، می باشد. بدیهی است در این روش، گرمای کلیه سطوح داخلی پاور بهتر تخلیه و موجب تثبیت عمر پاور می گردد. ولی نقطه ضعف آن، ایجاد صدایی بیشتر از یک فن 12 یا 14 سانتی متری می باشد. البته استفاده از روش STNC در طراحی کولینگ پاور، کمک بسیاری در کاهش صدای فن پاورها در کلیه سایز های متداول نموده است. در این روش، میزان دوران فن و بالطبع صدای آن ، متناسب با حرارت داخلی پاور و میزان اعمال بار برروی آن ، تنظیم می شود و پیوسته فن در کمترین حالت دوران متناسب با حرارت داخلی پاور، کار می کند.
نکته: اگر یادتان باشد در گذشته ، اغلب ما فکر می کردیم که هر چه تعداد فن پاور بیشتر باشد، پاور فوق قوی تر عمل می کند. ولی امروزه با پیشرفت تکنولوژی و افزایش راندمان پاورهای حرفه ای ، میزان اتلاف انرژی گرمایشی در پاورها به شکل عجیبی در حال کاهش می باشد. از این رو تولیدکنندگان با استفاده از شیوه های خاص ، سعی در به رخ کشیدن توانایی خود در طراحی پاور و مبحث کولینگ آن دارند. تولید و عرضه پاورهای Fanless یا استفاده از روش Fan Delay و یا تولید پاورهای پر قدرت (مثلا 1KW) با تعبیه فقط و فقط یک فن 8 سانتی متری ، نمونه هایی از اینگونه موارد می باشد.


7- عمر مفید پاور یا MTBF ؛
همانطور که می دانید ، برای هر وسیله الکترونیکی ، میانگین ساعت کارکرد در شرایط استاندارد در نظر گرفته می شود. در مورد پاور، نیز این قضیه بنابر طراحی و کیفیت قطعات داخلی آنها، مابین 20000 تا 200000 ساعت تخمین زده می شود. این مورد با قیمت پرداختی شما در هنگام خرید، رابطه ای مستقیم دارد. یعنی اگر شما یک پاور N وات با MTBF: 100000Hrs خرید نمایید ، ممکن است بابت آن مبلغ 100 هزار تومان بپردازید ، ولی بابت یک پاور N وات با MTBF:50000Hrs مبلغی معادل 75 هزار تومان هزینه نمایید. بدیهی است که به نفع ما می باشد که یک پاور با MTBF بالاتر را خریداری نماییم ، چرا که به ازای 30 هزار تومان مابه التفاوت ، آن پاور دو برابر عمر خواهد نمود.(البته در شرایط کاری برابر). همانطور که قبلا نیز عنوان شد، در این مبحث شرایط مورد استفاده اهمیت ویژهای دارد. این شرایط در استاندارد و برای تخمین طول عمر مفید پاور ، برمبانی تثبیت ولتاژ/فرکانس ورودی ، حداکثر لود 80 درصد خروجی ، دمای مشخص محیط ، رطوبت مشخص محیط و... تنظیم و محاسبه می شوند. (Mean Time Between Failures)


8- نویز و ریپل خروجی پاور ؛
یکی دیگر از مواردی که بر کارآیی و عمر قطعات کامپیوتر شما اثر گذار می باشد، میزان نویز و ریپل خروجی پاور می باشد. هرچه دامنه این نویز و ریپل بسته تر و محدودتر باشد، آسیب پذیری قطعات کاهش می یابد و کارآیی سیستم شما تثبیت می گردد. توصیه می گردد از پاورهایی استفاده نمایید که میزان نویز و ریپل آنها در کلیه خروجی های مثبت، کمتر از 150 میلی ولت در حالت pp باشد.
نکته: حتما در طول مدت فعالیت سخت افزاری خود، با سیستمهایی برخورد داشته اید که علی رغم بهره مندی از قطعات متناسب، دارای حرارت غیر قابل قبولی در بعضی از نقاط حساس خود بوده اند. اگر بحث کولینگ کیس را کنار بگذاریم، یکی از مهمترین مواردی که بر افزایش حرارت داخلی قطعات سیستم شما تاثیر گذار است ، میزان نویز و ریپل خروجی خارج از استاندارد پاور می باشد. معمولا در اینگونه موارد ، تعویض پاور و جایگزینی یک پاور استاندارد و متناسب ، یکی از بهترین راهکارها خواهد بود.

9- PFC و تاثیرات آن بر هارمونیک های ورودی ؛
همانطور که می دانید، هارمونیک ها ، تاثیرات بسیار مخربی بر کارآیی و طول عمر پاور خواهد گذاشت. از طرفی خود پاور سوئیچینگ به عنوان یکی از تولید کنندگان اصلی هارمونیک در بین تجهیزات الکترونیکی می باشند. به همین جهت اگر در محل مورد نظر خود، از چندین سیستم کامپیوتری نزدیک به یکدیگر استفاده می نمایید، (مانند ادارات ، موسسات ، کافی نت ها و ...) بهتر است جهت جلوگیری از آسیب سخت افزارتان و عدم کاهش طول عمر و کارآیی آنها ، از پاورهای دارای آیتم PFC و خصوصا حالت Active PFC آن استفاده فرمایید. هارمونيكها عموما توسط بارهاي غير خطي بوجود مي آيند كه از برق شهر جريانهايي با راندمان بالا مي كشند بارهاي حاوي يكسو كننده هاي كنترل شده ,منابع تغذيه Switching به ويژه ماشينهاي الكتريكي را مي توان به عنوان منابع ايجاد اين نوع تاثير نام برد.براي مثال مي توان به كامپيوترها ،دستگاههاي فتوكپي ، پرينتر هاي ليزري وموتورهاي دوار با سرعت متغير اشاره كرد.هارمونيكها باعث افزايش نامناسب جريان مي شوند واين افزايش اثر خود رادردماهاي بالا نشان داده وباعث خرابي اجزاء تشكيل دهنده پاور و افزايش حرارت داخلی آن مي گردد.
نکته: توضیحات تکمیلی در این زمینه را می توانید در پست شماره 2 همین تاپیک ملاحظه فرمایید.


10- گارانتی معتبر ؛
اغلب افراد در هنگام خرید هر نوع کالایی ، به دلیل اشتیاق اولیه خرید، به مقوله گارانتی و نوع خدمات ارائه شده از سوی ارائه کننده کالا، توجهی ندارند. ولی پس از گذشت مدت زمانی و برخورد با اولین اشکال در کالای خریداری شده، تازه به اهمیت گارانتی آن پی می برند. هر وسیله اکترونیکی ، مکانیکی و ... می تواند در طی پروسه مواد اولیه، تولید، کنترل کیفیت، بسته بندی، عرضه و حمل ونقل دچار آسیب فنی و یا فیزیکی گردد. متاسفانه مقوله گارانتی در ایران ، به درستی تعریف و اجرا نمی شود . ولی با این حال می توان در هنگام خرید پاور، با تحقیق از سطح بازار و دوستانی که در زمینه سخت افزار فعالیت و تجربه کافی دارند، با نام شرکت هایی که سابقه مثبتی در زمینه گارانتی دارند آشنا شویم. به طور معمول نگاه اغلب شرکتهای ایرانی به مقوله گارانتی و خدمات سرویس ، یک نگاه صرفا هزینه ای می باشد . ولی یک شرکت معتبر می تواند با خدمات سرویس صحیح ، مشتری خود را راضی نگاه دارد و از آن به عنوان عاملی مثبت در تبلیغات و فروش خود استفاده نماید. در این شرایط نه تنها گارانتی یک عامل هزینه بر نمی شود بلکه خود تبدیل به عاملی در جهت ارتقاء سطح فروش می گردد و به نوعی هزینه های خود را جبران می نماید.


با تقدیم احترام

[vbigdeli]

مهندس دمت گرم..خدا قوت.

مهندس ی سوال فنی و مقایسه ای دارم و اینکه هر وقت که به پاور های شرکت PCP&C نگاه می کنم،چیپ های خیلی زیادی به نسبت اکثر شرکت ها داره ...حتی تو پاور گرین که میدونید دل و رودش را براتون مرجوع کردم :D،چیپ های مانیتورینگ اصلان معلوم نبودن ...البته نه فقط seventeam و بلکه اکثر شرکت ها همین طور بودن..

راستی چرا هنوز بروبچ سون تیم کماکان کابل PCIE 6 pins تولید می کنن؟اگه از PCIE های 6 پین برای کارت گرافیک هایی مثل 9800GX2 که یک ورودی 8 پین داره،استفاده کنیم،برای اوور سنگین تفاوتی با نمونه 8 پین می کنن؟(یعنی توان خروجی کابل های 8 پین با 6 پین تفاوت داره؟)

ممنون.

[ALIRE7A]

با سلام
مهندس جان یک سوال
اگر من از یک کانکتور برق چهار عدد فن 12 سانتی بگیرم مشکلی پیش میاد
با تشکر

[J.Omrani]

به نام خدا

مهندس ی سوال فنی و مقایسه ای دارم و اینکه هر وقت که به پاور های شرکت PCP&C نگاه می کنم،چیپ های خیلی زیادی به نسبت اکثر شرکت ها داره ...حتی تو پاور گرین که میدونید دل و رودش را براتون مرجوع کردم :D،چیپ های مانیتورینگ اصلان معلوم نبودن ...البته نه فقط seventeam و بلکه اکثر شرکت ها همین طور بودن..

راستی چرا هنوز بروبچ سون تیم کماکان کابل PCIE 6 pins تولید می کنن؟اگه از PCIE های 6 پین برای کارت گرافیک هایی مثل 9800GX2 که یک ورودی 8 پین داره،استفاده کنیم،برای اوور سنگین تفاوتی با نمونه 8 پین می کنن؟(یعنی توان خروجی کابل های 8 پین با 6 پین تفاوت داره؟)

ممنون.

وحید جان؛
سلام،

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

همانطور که ملاحظه می فرمایید، سری پاورهای Turbo Cool معتبرترین برند جهانی ، یعنی PCP&C ( که البته سازنده اصلی این سری پاورهای PCP&C کمپانی معظم WinTact است) دارای سه مدار مجزا و چهار ترانس برای خروجی های اصلی است. در این روش، ارتباط بین این سه مدار و مدیریت PWM و PDC بسیار پر اهمیت و حساس است. توانایی و چگونگی عملکرد هر سه مدار می بایست با یک کنترل کننده نهایی ، آنالیز گردند. به همین جهت شاهد استفاده از قطعات بسیار حساس و خاص در این روش هستیم. این سری پاورهای Turbo Cool کاملا منحصر به فرد و خاص هستند و هیچ پاور دیگری توانایی قرار گرفتن در مقام قیاس با سری Turbo Cool را ندارد و احتمالا نخواهد داشت!!!

و اما داستان کانکتور:
همانطور که می دانید، نوع و تعداد کانکتورهای خروجی هر مدل پاور، می بایست متناسب با طراحی و توانایی همان مدل پاور باشد. به همین جهت کانکتور 8 پین در سری 1030 و 1230 تعبیه و عرضه شده است. خبر خوش اینکه به تازگی و با اعمال تغییرات خاص در PDC پاور 680, 780 گرین ، توسط Seventeam مقرر شده است در سری آینده ( توزیع در اوایل تابستان) این پاورها، شاهد وجود کانکتور 8 پین نیز باشیم. به گونه ای که پاور 680 دارای یک کانکتور 6 پین و یک کانکتور 2+6 پین خواهد شد و پاور 780 نیز دارای دو کانکتور 6 پین و دو کانکتور 2+6 پین خواهد شد. همچنین پاور 1030 نیز دارای شش خروجی 2+6 پین خواهد شد. پاور 1230 نیز کماکان با هشت خروجی 2+6 پین عرضه خواهد شد.

حتما سوال خواهید فرمود که چطور به یک دفعه پاور 780 گرین از دو کانکتور 6 پین تبدیل به چهار کانکتور 6 پین شده است؟ طبق درخواست گرین ، کمپانی Seventeam نمونه چهار کانکتور این پاور را جهت اخذ تاییدیه SLI ارسال نمود، و همانطور که ملاحظه می فرمایید، این پاور توانست از slizone تاییدیه برای راه اندازی و کارکرد Dual GeForce 8800 GTX دریافت نماید. شما این تغییرات را در محصولات آینده گرین ملاحظه خواهید فرمود.

برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید

و اما چرا 8 پین و آیا می توان از 6 پین به جای 8 پین استفاده نمود؟

بله وحید جان، می توان صرفا به جهت کارهای معمول ، این تیپ کارتها را با کانکتور 6 پین راه اندازی نمود ولی برای انجام کارهای گرافیک سنگین و اور کردن، حتما می بایست از کانکتور 8 پین برای این کارتها استفاده کرد. اگر دقت فرموده باشید، تفاوت ولتاژی بین 8 پین و 6 پین وجود ندارد. یعنی، اگر روی شش پین فقط ولتاژ 12 و گراند باشد، روی هشت پین هم همینطور است. تنها تفاوت این دو، اضافه شدن دو شاخه مشکی رنگ (گراند) به کانکتور 8 پین است! این موضوع به دلیل اعمال فشار مضاعف بر گراند پاور است که می بایست پاور ،کانکتور و کابلها توانایی این اعمال بار را داشته باشند.

با سلام
مهندس جان یک سوال
اگر من از یک کانکتور برق چهار عدد فن 12 سانتی بگیرم مشکلی پیش میاد
با تشکر

دوست خوب من؛
سلام،

اگر برای هر فن 12 به صورت متعارف ، حداکثر جریان 0.20A در نظر بگیریم، پنج عدد فن جریانی در حدود 1 آمپر از شاخه 12 ولت پاور خواهند کشید و این شدت جریان برای پاورهای امروزی در شاخه 12 ولتشان ، رقم خاصی نیست و جای هیچ نگرانی ندارد.



با تقدیم احترام

[vbigdeli]

مهندس اینقدر از PCP&C تعریف نکن! فردا صبح از آمریکا می خرم و میگم بفرستا!!

مهندس پاورت را بده یک عکس باهاش بگیریم :دی

(دکمه تشکر هم کار نمیکنه،بابت توضیحات ی دنیا ممنون،دست و پنجت درد نکنه)