سرعتهای CD-ROM
درایوهای اولیه برای CD-ROM با سرعت 150KBps (کیلو بایت بر ثانیه) کار میکرد و دیتا را از فرمت CD-Audio اولیه کپی مینمود. این سرعت برای شنیدن موسیقی عالیست اما بدرد دیتا در دنیای کامپیوتر نمیخورد. پس نیاز به افزایش سرعت احساس شد و هر افزایشی با علامت X نسبت به این سرعت اولیه مشخص گردید.
2X = 300 KBps
3X = 450 KBps
...
72X = 10800 KBps
هرچه سرعت بالاتر رود دیتا سریعتر منتقل میشود 1X = 150 KBps
آشنايي با CD-R
CD-ROM ، دیسک با قابلیت یکبار نوشتن بود که هزینه تولید آن گران تمام میشد. CD-R با همان قابلیتهای CD-ROM عرضه میشود اما بسیار ارزانتر است.
در اواسط دهه 1990 استاندارد CD-R یا CD-Recordable معرفی شد. بدین ترتیب پای درایوهای ارزان قیمت CD Burners بمیان آمد که میتوانست دیتا را به دیسکهای مخصوص CD-R اضافه کند. هر درایو CD-ROM هم قادر بود که CD-R را بخواند و تمام درایوهای CD-R نیز میتوانستند CD-ROM ها را بخوانند.
درایوهای CD-R هم باید نوع دوم یعنی دیسک 80 دقیقه ای را ساپورت کنند اما در عمل اینطور نیست. عملکرد دیسکهای CD-R مانند CD-ROM های معمولی است ولی به علت مواد شیمیائی خاص براقتر است. چون لیزری که در CD-I مینویسد از لیزر خواننده 10 بار قویتر است میتوان به راحتی اختلاف نوری را بین نقاطی که دیتا نوشته شده و نقاطی که دیتا وجود ندارد تشخیص داد.
روی CD-R فقط یکبار میتوان نوشت. درایوهای قدیمی CD-R در یکبار نوشتن روی آن، تمام فضا را مصرف میکرد و امکان نوشتن روی فضای خالی را نمیداد. اصطلاحا در یک Session کار را تمام میکرد و گاهی فضای بسیار زیادی از بین میرفت. این درایوها به Single-Session Drives معروف بودند. درایوهای جدید MultiSession هستند که بشما امکان میدهند تا زمانی که فضای خالی روی دیسک قرار دارد طی مراحل مختلف، دیتا را در آن بنویسید. البته در این درایوها هم اگر بخواهید میتوانید در هر مرحله عمل نوشتن را ببندید و دیگر اجازه نوشتن روی دیسک را ندهید.
درایوهای CD-R دارای دو سرعت هستند:
سرعت ضبط و سرعت خواندن که ضریبی از همان سرعت 150KBps اولیه است. روی درایوهای CD-R این سرعتها را میبینید - 16x32. اولین عدد معرف سرعت ضبط و دومی نمایانگر سرعت خواندن است. ظاهر درایو CD-R مانند درایو CD-ROM است و در ویندوز هم به همان شکل نشان داده میشود و از آیکون CD-ROM استفاده میکند.
اگر بخواهید دیتا را روی CD-R بنویسید نیاز به برنامه خاصی دارید که کار Burn را برایتان انجام دهد. معمولا هر درایوی حاوی یکی از این برنامه هاست.Adaptec Easy CD Creator و Nero نمونه هايي از این مدلبرنامه ها هستند .
مدتی است که درایوهای CD-R جای خود را به نمونه های جدیدتری داده اند که CD-RW هستند. درایوهای CD-RW میتوانند CD-ROM های معمولی را بخوانند، CD-R ها را Burn کنند و با دیسکهای جدید CD-RW هم کار کنند. CD-ROM که از طرف کارخانه پر میشد، امکانی هم به کاربر خانگی نمیداد تا CD خود را پر کند. در این مسیر تکنولوژی با ارئه نوع بخصوصی CD به نام WORM که مخفف Write Once Read Many است به کاربران خانگی امکان داد تا CD خود را در منزل پر کنند اما به علت استفاده از دستگاههای گران قیمت خیلی زود منسوخ شد. CD-R ها در دو نمونه عرضه میشود: 1. دیسک 74 دقیقه ای که میتواند 650 مگابایت دیتا نگه دارد. 2. دیسک 80 دقیقه ای که میتواند 700 مگابایت دیتا نگه دارد.
آشنايي با CD-RW
هر چند CD-R بسیار مورد توجه قرار گرفت اما نقطه ضعف بزرگی داشت، شما نمیتوانید اطلاعات آنرا پاک کرده و آنرا مجددا مورد مصرف قرار دهید. بدین ترتیب فرمت CD-RW یا CD-ReWrite ظاهر شد که بقول بعضی ها یک فلاپی دیسک 650 مگابایتی است. هر چند که دیسکهای اولیه CD-RW در درایوهای معمولی CD-ROM قابل خواندن نبود اما این نقطه ضعف به سرعت برطرف شد. با ظهور درایوهای CD-RW که میتوانستند روی دیسکهای CD-R هم بنویسند، عمر درایوهای CD-R بسر آمد.
اکثر درایوهای CD-RW امروزی با تکنیک Packet writing از فرمت UDF یا Universal Data Format استفاده میکنند. این درایوها با سه عدد مشخص میشوند مانند 12x10x32 - عدد اول معرف سرعت نوشتن CD-R است. عدد دوم سرعت بازنویسی روی CD-RW را نشان میدهد و سومین عدد معرف سرعت خواندن است. این دیسکهای جدید در عمل بک آپ گیری در کامپیوترها مصرف بسیار خوبی دارند.
اشنايي با DVD
مدتها بود که صنعت ویدیو دنبال راهی بود تا با استفاده از CD بتواند نوار ویدیو را کنار بگذارد. بدین ترتیب بود که DVD یا Digital Versatile Disc متولد شد. نکته حائز اهمیت در DVD ظرفیت آنست. در حالی که CD میتواند 80 دقیقه ویدیو - 700 مگابایت دیتا نگه دارد، کمترین ظرفیت DVD معادل 4.37 گیگابایت یا دو ساعت ویدیو است و ظرفیت بالاتر 16 گیگابایت یا 8 ساعت ویدیو هم امروزه قابل دسترسی است.
DVD در دو فرمت یک طرفه (SS=SingleSide) و دوطرفه (DS=DualSide) وجود دارد. برای نمونه های DS باید DVD را برگردانید تا طرف دیگرش هم قابل خواندن شود. دیسکهای DVD بصورت تک لایه (SL=Single-Layer) و دو لایه (DL=Dual-Layer) می آیند. DVD-ROM معادل فرمت CD-ROM در استاندارد دیتا است که میتواند 16 گیگابایت دیتا نگه دارد. DVD-RAM معادل CD-RW است و آینده بدان تعلق دارد بصورتی که بتواند جای نوار را بگیرد.
ساختار: لیبل، لعاب، آینه، لایه نازک پلاستیک و لایه ضخیم پلاستیک قرار دارد.
نحوه رایت: محل هایی که اشعه لیزر بر روی Cd تابیده شده است بر روی لایه نازک پلاستیک نقاط تیره ای ایجاد می کند
نحوه خواندن اطلاعات: اشعه لیزر به سطح دیسک تابیده محل هایی که نقاط سیاه وجود ندارد اشعه پس از برخورد با آینه بر می گردد اما محل هایی که نقاط سیاه وجود دارد مانع از بازگشت کامل اشعه می شود
Cd-rw
از یک لایه فلز تشکیل شده محل هایی که مدت کمی اشعه خورد باشد سیاه و جاهایی که مدت بیشتری اشعه خورد باشد براق می شود، این لایه فلزی قابلیت چندین بار نوشتن را دارد.
Cd-rom
محل هایی که اشعه لیزر به سطح دیسک برخورد می کند حفره کوچکی ایجاد می کند