راهنمایی در سی پیوهای i5 نسل 13و 14 اینتل

[SajjadKhati]

عرض سلام و ادب

در توضیحات مطلبتون و همچنین جواب اون سوال دوستمون که آیا میشه به مطالب سایت ها اطمینان کرد، میخوام اضافه کنم که دوستانی که به این تاپیک سر میزنن شاید به کارشون بیاد و البته اگر شما هم نقد یا اضافاتی داشتید خوشحال میشم بگید.

مثل باقی مسائل و مطالب وب سایت های ریویو و بنچمارک هم خوب و بد دارن، معتبر و نامعتبر دارن، با غرق ورزی و بی طرفانه دارن. مشخصا نباید به مطالب و بررسی های اونایی که در طول زمان مشخص شده از برندهای خاصی جانب داری میکنند اعتنا کرد چرا که حتی اگر بنچمارک هاشون بصورت لایو و تصویری و گرفتن نتیجه واقعا از همون قطعات هم باشه
به سادگی با ترفند هایی میشه کاری کرد که قطعات مورد نظر قوی تر و قطعاتی که طرفدارش نیستن ضعیف تر خودشون رو تو تست ها نشون بدن.

برای مثال تنها کافیه برای پردازنده ای که میخوان نتیجه ضعیف تری بگیره تو بایوس محدودیت توان پایینی بگذارند و بلعکس برای اونی که میخوان قوی تر جلوه کنه نه تنها محدویت توان رو بردارند بلکه با یک کولر قوی ازش تست بگیرن (مخصوصا تو نسل های جدید که شرکت های سازنده برد قابلیتی گذاشتند که با صرف فعال بودنش (که پیش فرض هم فعال هست)
تا جایی که پردازنده به دمای ماکسیمم برسه هر چقدر جا داره اتوماتیک فرکانس توربوش رو بالاتر میبرن تا وقتی دچار ترمال تروتلینگ بشه.
که میدونیم تو این حالت هیچ کولر مایع مدار بسته و یا بادی یا گازی نیست که بتونه تو این حالت از پس 13900ک و 14900ک و حتی 14700ک بربیاد
چرا که اعداد اعلامی خود اینتل رو هم که ماکسیمم وات پی ال 2 ش 254 وات هست رو هم برمیدارن و تو این حالت حتی بدون اورکلاک دستی یا هیچ تغییری توسط کاربر و صرف کولر خوب و فعال بودن قابلیت انهنسمنت این پردازنده ها تا 380 وات هم دیده شده که بالا رفتن!
و باید اضافه کرد که رسیدن به فرکانس های اعلامی اینتل که تو نسل های 13 و 14 بالای 5 گیگاهرتز برای تمام هسته ها و حتی تو مدل کا اس 13900 و کا 14900 حتی 6 گیگاهرتز برای تک هسته هم هست با توان اعلامی اینتل غیر ممکن هست.
طبق تست خودم وقتی 254 وات ست میشه حتی همه ی هسته ها به 5 گیگاهرتز هم نمیتونن برسن (هسته های پی منظور هست) و معمولا رو 4.7 یا 4.8 نهایت میمونن، مگر اینکه بار تک هسته باشه که باقی تو فرکانس پایه باشن و تک هسته به بالای 5 بتونه برسه با اون محدودیت توان.
هسته های ای هم 3.8 یا 3.9 نهایت 4.0 گیگاهرتز.

بگذریم.
در مورد سایت های معتبر اما قضیه فرق میکنه و تقریبا همه چیز رو رعایت میکنن تا نتایج صحیح به دست بیاد. از دمای یکسان اتاق تست گرفته تا تمام قطعات دیگه جز قطعه مورد تست یکسان باشه تا بشه جواب درست گرفت.
معمولا هیچ بهینه سازی و یا دستکاری هم انجام نمیدن و خود قطعه با تنظیمات خام مد نظر هست.
اما با اینحال نتایج بنچمارک ها باز با دنیای واقعی فرق میکنه.
مخصوصا که تو بنچمارک ها معمولا باقی قطعات رو خیلی قوی در نظر میگیرن تا امکان گلوگاه از جانب چیز دیگه ای نباشه اصلا.
درحالیکه تو دنیای واقعی اینجوری نیست و سیستم خیلیا به خاطر قطعات مختلف میتونه باعث گلوگاه و عدم امکان استفاده از نهایت قدرت قطعه ای بشه.

یا اینکه تو بنچمارک ها همه برنامه ها و سرویس های اضافی رو میبندند تا همه ریسورس به برنامه مورد تست برسه.
اما تو دنیای واقعی خیلی پیش میاد که چندین برنامه باز باشه و نیاز باشه تو اون حالت سیستم از پس کاری بربیاد.

سلام .
به همچین چیزهایی برخورد نکردم ولی بله ، ممکنه توی سایت های نامعتبر همچین کارهایی کنن .
ضمنا برنامه ی هر یک از این نرم افزارهای تست را هر کسی میتونه بصورت مجزا دانلود و تست کنه و نتیجه رو توی سیستم خودش ببینه (مثل Cinebench و ...) .

خود من خیلی برام این مهم هست چون تو حالت مولتی مانیتورینگ همیشه کار میکنم نیاز هست که حتی اگر کار مهمی میخوام انجام بدم یا اگر گیمی ران میکنم باز سیستم امکانش رو داشته باشه که برنامه های در حال اجرای مانیتورهای دیگه رو بتونه هندل کنه در همون حال تو گیم هم اوکی باشه یا اون کار اصلی دیگه رو هم درست انجام بده.
برای همین همیشه باید پردازنده ی بهتر مخصوصا با هسته های بیشتر رو بگیرم و رم بالاتری داشته باشم.
همین قابلیت هسته های ناهمگن اینتل خیلی به کارم اومد چون این امکان رو آورد که بشه بدون کاهش کارایی این کارا رو انجام داد. با اختصاص دادن هسته های ای به برنامه های باز دیگه و تو بک گراند، و اختصاص دادن هسته های پی به برنامه اصلی یا گیم.
مخصوصا از نسل 13 که حتی به مدل های میان رده هم آورد و 13400 با 4 هسته ای و 13500 با 8 هسته ای با قیمت مناسب میتونن برای اکثر افراد پردازنده های خیلی خوبی باشن.

قابلیت هسته های ناهمگن ، چیز خاص و جدیدی نیست .
در واقع همون قابلیت هسته های فیزیکیِ معمولی هست . یعنی با پردازنده های معمولی با همون تعداد هسته هم شما کارایی بیشتر از این را میگیرید .
مثلا شما با 7600X که 6 هسته ی فیزیکی و 12 هسته ی منطقی بزرگ داره ، تقریبا همون کارایی (و گاها بهتر) را در پردازش تمام هسته ها میگیرید که با 13400f که 6 هسته ی فیزیکی و 12 هسته ی منطقی بزرگ با 4 هسته ی فیزیکی با فرکانس کمتر داره (هر چند معماری متفاوت دارند اما ساخت یک شرکت هم همینطوره) :

Intel Core i5-13400F vs AMD Ryzen 5 7600X Benchmark, comparison and differences (cpu-monkey.com)

منتها این قابلیت برای مصرف انرژی کمتر مفید هست .
اما مصرف 13400 (فقط در پردازش های کوتاه مدت) بهینه تر هست (مخصوصا پردازش هایی که هسته های e انجام میدن) .

در مورد نظرتون در باره 14100، از اون جایی که برخلاف مدل های بالاتر که تغییرات قابل توجهی صورت گرفته از نسل 12 تا 14، تو آی 3 اینگونه نبوده.
و بین 12100 و 13100 و 14100 تغییر صورت گرفته خیلی اندک بوده، تعداد هسته ها هیچ تغییری نکرده و فقط نوع هسته هاش که فقط هم هسته پرفورمنس دارن تو نسل 12 از نوع Golden Cove هست و تو 13 و 14 از نوع Raptor Cove که کمی بهبود یافته.
جز این 100 مگاهرتز افزایش فرکانس پایه و 200 مگاهرتز بوست چیز خاصی نیست.
در مقایسه با اینکه تو آی 5 ها 12400 به 13400 پیشرفتش چشمگیره با 4 هسته بیشتر.
12500 به 13500 از قبلی هم بیشتر و 8 هسته بیشتر داره.

از لحاظ قیمتی هم 14100 میره تو رده قیمتی 12400 ، برای همین خودم به کسی تا الان 13100 و 14100 رو پیشنهاد ندادم و یا 12100 بوده یا 12400 یا اگر تونسته با افزایش بودجه براش 13400 گرفتم.

همونطور که میدونید نسل 14 همون نسل 13 هست از همه نظر، فقط افزایش فرکانس حدود 200 مگاهرتزی داشتن که باز یادآوری میکنم تو مدل های بالارده و پرچمدار کولر ها اجازه نمیدن بشه از ماکسیمم قدرتشون استفاده کرد و کم میارن.
تنها 14700 هست که 4 هسته ای ای بیشتر از 13700 داره وگرنه بقیه مثل نسل قبلیشون هستن.

تغییرات قابل توجه ، معمولا به تعداد هسته ها برمیگرده . اون تغییرات ، معمولا بخاطر تعداد هسته های بیشتر از نسل قبل شون هست که معمولا در پردازش های با تمام هسته ها ، عملکردشون قابل توجه بیشتر هست .
تغییراتی مثل 12100 با 14100 که حدود 5 تا 7 درصد (تا حالا_چون هنوز 14100 کامل نتیجه اش نیومد) هست ، تقریبا برابر با اختلاف 13600K با 14600K هست :

Intel Core i5-13600K vs Intel Core i5-14600K Benchmark, comparison and differences (cpu-monkey.com)

البته این تغییر بین نسل 13 و 14 در i5 سری xx600K بود ولی من i3 نسل 12 با 14 را مقایسه کرده بودم که همین میزان تغییر بود .
البته بسته به تغییرات در پردازنده ها هم داره . اینکه مثلا در کجاش (معماری و ارتباط با رم و ...) کار شد یا جاهای دیگه که نرم افزارهای مختلف ، جاهای مختلف را برای تست ، هدف میگیرن .

و نهایتا الیته که روی پردازنده های بالاتر ، هزینه و بنابراین تغییرات بیشتری نسبت به پردازنده های پایین تر انجام میدن (البته باید دید که به هزینه اش میارزه یا نه) ؛ از افزایش فرکانس گرفته تا شاید معماری های اندکی متفاوت و ... .

14100 تازه اومده و واسه ی همین تست هاش خیلی کم هستند اما در دو نرم افزار معروف (benchmark و cinebench 2024) که تست شده ، عملکرد تک هسته ای اش حدود 7 درصد بیشتر از 12400 بوده (البته ممکنه این گزارش ها نرخ اشتباه شون بالا باشه) :

Intel Core i5-12400 vs Intel Core i3-14100 Benchmark, comparison and differences (cpu-monkey.com)
و
PassMark - Intel Core i3-14100 - Price performance comparison (cpubenchmark.net)
و
PassMark - Intel Core i5-12400 - Price performance comparison (cpubenchmark.net)

ضمنا گفتم که بسته به خیلی از عوامل ، ممکنه در نرم افزارهای مختلف ، نتیجه ی مختلف بده .
مثلا نرم افزارهایی که به حافظه ، شدیدتر (یا شدیدا) وابسته هستند ، ممکنه عملکرد این دو پردازنده در اونجا فرق کنه (مثل نرم افزار تست Geekbench 5 و ...) .
ضمنا مثلا ممکنه که وقتی فرکانس تا 4 هسته برای 14100 بره ، فرکانس کلی اش حتی از 12400 هم پایین تر بیاد که باعث بشه عملکرد 4 هسته ای اش از عملکرد 4 هسته در 12400 هم پایین تر بیاد .
واسه همین ، عوامل خیلی متعددی تاثیر گذار هستند در نرم افزارها و ... .

امیدوارم سازنده های نرم افزار ها مخصوصا بازی ها روی بهینه کردن شون وقت بیشتری بذارن.

اگر میخواستن وت بیشتری نذارن ، از همون اول ، یک زبانی انتخاب میکردن که سرعت نوشتن بازی شون بره بالا (مثلا در سی شارپ یا جاوا برنامه مینوشتن) و دیگه وقت شون را برای عمل آزادسازی حافظه تلف نکن نه اینکه برای اغلب بازی های مهم ، سمت ++C برن که وقت شون را برای آزادسازی حافظه تلف کنن .
معمولا مخصوصا همون بازی سازها ، به یکی از عواملی که باید زیاد فکر کنن و میکنن ، بهینه سازی الگوریتم شون برای کارایی و سرعت اجرای بالاتر هست .

امکان استفاده از تمامی هسته ها رو اضافه کنن (البته همین قابلیت APO اگه به گیم ها اضافه بشه یه جورایی تو همین زمینه کمک بزرگی هست و امکان استفاده درست از هسته ها رو فراهم میکنه و حتی تا 35 درصد میتونه باعث افزایش فریم بشه)

قبلا گفته بودم که .
فرض کنید یک پروسه (چه برنامه یا بازی) از 2 هسته استفاده میکنه . تا مادامی که حتی 1 کارِ بالاتر براش بوجود نیاد ، پردازش اش را در نخ مجزا (که میتونه از هسته ی مجزا استفاده کنه _ نه اینکه حتما در هسته ی مجزا کدش را اجرا کنه) نمیبره .
تازه در اغلب اوقات تا حد امکان ، در همون نخ جاری انجام میدن . یعنی در نخ و هسته ای که همون کار قبلی را انجام داده بود . یعنی پردازش را در هسته ی جدید نمیبرن .

اون کارهایی که نیاز به تعداد هسته ی بی شمار هست را معمولا در gpu پردازشش را انجام میدن .
cpu برای کار دیگه ای هست .

==================

برای درک بهتر به این دو سئوالم جواب بدین :
در موضوع اول ، قرار هست که یک کیسه ی سیمان را درون فرغون خالی کنیم .
برای این کار چند نفر آدم استخدام میکنید؟
1 نفر یا 2 نفر یا 3 یا 4 یا ... یا 100 نفر؟
شما بیشتر از 2 نفر آدم را بهشون بیل بدین تا همزمان یک کیسه ی سیمان را خالی کنن (مثلا به 100 نفر آدم ، 100 تا بیل بدین تا این کار را کنن) (روال تون هم این باشه که وقتی به 100 نفر آدم بیل میدین ، بالاخره هر 100 نفرشون باید حداقل یک بار بیل شون را توی کیسه ی سیمان فرو کنن و در فرغون خالی کنن ؛ یعنی نشه که به 100 نفر بیل بدین اما عملا 2 نفرشون این کار را کنن) و ببینین سرعت اجرای کار اینها زودتر تمام میشه یا فقط یک نفری که فقط یک بیل داشت و این کار را کرد؟

در موضوع دوم اینکه یک دیواری به اندازه ی 50 در 50 متر دارید که میخواید رنگ کنید . حالا به همون 100 نفر بدین که هر نیم متر را رنگ کنه کارتون زودتر انجام میشه یا با یک نفر زودتر انجام میشه؟

---

کلا روال کار پردازش اینه که کاری که قرار هست که در تعداد محدودی از هسته ها انجام بشه (مثل قضیه ی خالی کردن کیسه ی سیمان) ، بهترین انتخاب اینه که اون کار (یا کارها) در cpu انجام بشه چون بخاطر فرکانس خیلی بالاتر از gpu و همچنین کش بیشتر و مخصوصا معماری متفاوت ، cpu خیلی بهتر و سریعتر از gpu این کار را انجام میده .

اما اگه قراره کاری باشه که همزمان توسط هزاران پردازنده انجام بشه ، این کار را در gpu انجام میدن (مثل قضیه ی رنگ کردن دیوار یا در واقع رندر تصویر یا آموزش دادن توسط هوش مصنوعی و ...) چون ساختار gpu که هزاران هسته ی ریز داره (البته بسته به مدلش) برای این کار طراحی شد .

==========

قضیه ی APO که وابسته به تکنولوژی Intel Thread Director هست ، بصورت خلاصه اینه که در پردازنده های بدون معماری big.Little ، زمان بندی هر نخ ، بصورت عادی بود .
زمان بندی نخ ؛ در هر نخ ، بخشی از کدها اجرا میشه (بدون اینکه کلا پردازش اون نخ تمام بشه) و اون هسته از پردازنده نخ فعلی را متوقف میکنه و سراغ نخ بعدی در لیست میره (تا بخشی از کدش را پردازش کنه) . به این پردازش چند نخ در لیست که بصورت غیر همزمان در یک هسته انجام میشه ، زمان بندی نخ میگن که توسط سیستم عامل و پردازنده مدیریت میشه .

هر نخ هم ممکنه پردازشش خیلی سنگین یا خیلی سبک (بصورت بازه ی 0 تا 100) باشه .
اما در پردازنده هایی که معماری big.Little دارن ، از کجا باید متوجه بشه که فلان نخ ، سبک هست یا سنگین تا نخ های سنگین (یا سنگین تر) را روی هسته های P و نخ های سبک (یا سبک تر) را روی هسته های E بفرسته تا پردازش کنن؟
(یعنی مثلا پردازش سنگین تر را روی هسته های E نفرسته) ؟

این کاری هه که توسط تکنولوژی های Intel Thread Director و APO و با همکاری ویندوز 11 در حال توسعه و قدرتمندتر کردنش هستند تا زمان بندی نخ ها را درست تشخیص بدن تا برای پردازش در هسته های P یا E بفرستن .

اما اینکه این تکنولوژی چقدر تاثیر گذار باشه ، فعلا در بازی ها که 7800X3D که در بازی ها از 14900K در گرافیک 4090 هم سریعتر بود :

Intel Core i9-14900K Review - Reaching for the Performance Crown - Game Tests 720p / RTX 4090 | TechPowerUp

و پردازنده ی 7950X (بدون 3D) اش از 14900K (بسته به بنچمارک ها) تقریبا در یک رده (یا 7950X اندک ضعیف تر) بود :

Intel Core i9-14900K vs AMD Ryzen 9 7950X Benchmark, comparison and differences (cpu-monkey.com)

مخصوصا تو زمینه گرافیکی، چون برخلاف اومدن کارت های خیلی قدرتمند شاهد گیم های به شدت بهینه نشده هستیم و خیلی بده که تو سال 2023 شاهد هستیم برخی گیم ها حتی با 4080 هم در حالت گرافیک اولترا تو 4ک فقط با فعال کردن DLSS اجرا میشن اونم با فریم ریت خیلی پایین. و 4090 بدون دی ال اس اس با زیر 20 فریم اجراشون میکنه وقتی ری تریسینگ روشن باشه.

باید تست بشه . همه ی شرایط هم بررسی بشه .
ضمنا درباره ی اکثر بازی سازها منظورم بود . مخصوصا شرکت های معتبر .

موفق باشید .