افزایش قیمت بنزین تنها راه کاهش مصرف
شاید تا پیش از این اهمال در اجرای هرگونه اقدامی برای کاهش مصرف بنزین در کشور از سوی مسوولان به اجرایی نشدن کارت هوشمند سوخت ارتباط می یافت، اما اکنون با آغاز سوختگیری در تهران از طریق کارت هوشمندسوخت شاهد هستیم که قیمت بنزین و به نوعی تعیین تکلیف بنزین همچنان در ابهام است.
ارائه پیشنهاد کمیسیون تلفیق و تصویب طرح ارائه بنزین ۱۵۰ تومانی بدون اجرای نظام سهمیه بندی در کشور با واکنش های متفاوتی از سوی مسوولان مواجه شد و در نهایت کمیسیون تلفیق اعلام کرد که این نظر نهایی نخواهد بود و به دنبال جایگزین کردن گزینه های بهتر در این بخش هستند. اما گزینه های پیشنهادی درخصوص تعیین قیمت بنزین در سال ۸۶ و جلوگیری از افزایش مصرف این فرآورده حاکی از آن است که بدون افزایش قیمت بنزین کاهش مصرف آن ممکن و میسر نخواهد بود. هرچند بسیاری از کارشناسان اقتصادی هشدار دادند که افزایش قیمت فرآورده تنها آثار منفی تورمی به جای خواهد گذاشت و موجبات کاهش مصرف را نیز فراهم نخواهد کرد، اما بسیاری از تصمیم گیران ازجمله مجلسیان هفتم تنها راه مهار مصرف بنزین در کشور را افزایش قیمت این فرآورده عنوان می کنند.
● دولت هنر نظارت ندارد
آزادسازی نرخ بنزین به قیمت خوب خلیج فارس و پرداخت مابه التفاوت نرخ آزاد و یارانه ای به مردم ازجمله مواردی است که اعضای مجلس هفتم متفق القول بر آن تاکید دارند. هرچند به گفته رئیس کمیسیون انرژی ارائه بنزین دونرخی با طرح نرخ های دولتی و وارداتی از دیگر راهکارهایی است که در مجلس در دست بررسی قرار گرفته است.حسن مرادی، عضو کمیسیون انرژی مجلس درخصوص مشکلات ارائه بنزین ۱۵۰ تومانی در مجلس می گوید؛ مشکل این طرح این است که یارانه توزیع نمی شود و سهمیه بندی نیز صورت نمی گیرد.وی در گفت وگو با کارگزاران افزود؛ در حال حاضر تنها ۳ تا ۴ نماینده هستند که کلا مخالف افزایش قیمت بنزین هستند و اینگونه در مجلس سر و صدا به راه انداخته اند اما اعضای کمیسیون انرژی بر این عقیده اند که بنزین براساس قیمت FOB خلیج فارس با قیمت ۴۵۰ تا ۵۰۰ تومان عرضه شود و البته سهمیه بندی نیز انجام شود.مرادی در ادامه درخصوص نظر دولت برای تعیین قیمت بنزین در سال ۸۶ تصریح کرد؛ رئیس جمهور درخواست سهمیه بندی به شکل بسیار کم را دارد، اما کاهش مصرف در حدود ۹۰ لیتر نیز تاثیر چندانی بر میزان مصرف نخواهد داشت.
● میزان مصرف مشخص شده برای خودروهای عمومی و شخصی به چه شکل است؟
▪ نظر مجلس این است که تاکسی ها به جز در جاهایی که امکان سوختگیری از طریق گاز وجود ندارد باید از سوخت گاز استفاده کنند زیرا مصرف بنزین موجب بروز اغتشاش می شود در غیر این صورت بیش از ۲۵ تا ۳۰ لیتر نمی توان برای تاکسی ها در نظر گرفت و این میزان برای خودروهای شخصی نیز روزانه ۳ لیتر و برای وانت ها ۱۵ لیتر است.
● آیا مجلس در زمان تصمیم گیری برای آزادسازی نرخ بنزین بحث تورم را نیز در نظر گرفته است؟
▪ در این بخش دولت سه سال است که جلوی دولت ایستاده و منابع دولت را به حداقل رسانده است، ولی با افزایش نیافتن نرخ بنزین شاهد پنج برابر شدن نرخ کرایه تاکسی ها بودیم. پس می توان اینگونه استنباط کرد که دولت از هنر نظارتی برخوردار نیست که اجازه می دهد یک راننده تاکسی برای مملکت تعیین تکلیف کند.البته این امر تنها در بخش بنزین نیست، بلکه در گرانی نان بقیه بخش ها نیز شاهد بودیم که به دلیل عدم نظارت و بی کفایتی دولت در نظارت بر دستگاه ها تنها رانت خواران به مقصود خود رسیده اند نه افراد محروم.
● کارت هوشمند کارآیی ندارد
مرتضی تمدن از اعضای کمیسیون تلفیق مجلس نیز از نبود نظر واحد در بین اعضای مجلس خبر داد و گفت؛ نظریات متفاوتی در این زمینه ارائه شده است که از جمله آنها می توان به دو نرخی شدن همزمان با ارائه بنزین ۸۰ تومانی و یا سهمیه بندی از طریق کارت هوشمند و یا افزایش یکباره قیمت بنزین اشاره کرد.وی در خصوص مصوبه کمیسیون تلفیق افزود؛«ارائه مصوبه کمیسیون تلفیق در خصوص بنزین ۱۵۰ تومانی بدون تعیین محدوده مصرف موافقان و مخالفانی در پی داشت که نظر مخالفان این بود که افزایش قیمت بنزین تا ۱۵۰ تومان کاهش مصرف ایجاد نمی کند، بلکه تنها بار تورمی ایجاد خواهد کرد که طی چند سال آینده دوباره مجبور خواهیم شد برای کاهش مصرف بنزین چاره جویی کنیم.»
به گفته تمدن، اعضای مجلس تنها در یک مورد اتفاق نظر دارند که ادامه شرایط موجود امکان پذیر نیست. زیرا در صورت ادامه شرایط کنونی در سال ۸۶ میزان مصرف روزانه بنزین به ۸۱ میلیون لیتر خواهد رسید.
که در واقع نیاز به واردات روزانه ۴۰ میلیون لیتر بنزین از خارج خواهیم داشت که این امر نشان دهنده این امر است که شش میلیارد دلار از درآمد کشور صرف واردات بنزین خواهد شد. وی در خصوص آثار تورمی افزایش قیمت بنزین تصریح کرد؛ به اعتقاد گروهی از افراد آثار تورمی افزایش قیمت بنزین مشکلاتی را برای مصرف کنندگان داخلی ایجاد خواهد کرد که بر این اساس آخرین پیشنهاد نمایندگان این است که هر خودرو سالانه ۶۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان عوارض پرداخت کند تا بر این اساس مابه التفاوت قیمت بنزین داخلی و وارداتی تامین شود.
● آیا در پیشنهادهای ارائه شده در خصوص کارت هوشمند سوخت نیز تمهیداتی اندیشیده شده است؟
▪ کارت هوشمند سوخت به هیچ وجه آمادگی اجرایی ندارد زیرا با مشکلات بسیاری مواجه است. به طور کلی اجرایی شدن کارت هوشمند به این دلیل بود که مرکزی برای تعیین میزان مصرف بنزین در نقاط مختلف کشور وجود داشته باشد، اما کارت موجود تنها به صورت منفصل جوابگوی نیازها خواهد بود.
● اهمال دولت در اجرای تبصره ۱۳
بنزین ۱۵۰ تومانی ۵۵/۱ درصد تورم و ۵۰۰ تومانی ۱۶ درصد تورم ایجاد خواهد کرد که البته تورم ناشی از افزایش قیمت بنزین از نظر اقتصادی نگران کننده نیست اما بار روانی آن بسیار ویرانگر خواهد بود و حداقل در کوتاه مدت برای طیف وسیعی کار را دشوار می کند. تمدن در بخش دیگری از این گفت وگو درخصوص راهکارهای جلوگیری از تورم به کارگزاران تصریح کرد؛ ابتدا باید برنامه ای برای کاهش آثار روانی تورم داشته باشد و شرط دوم نیز گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی است که البته در این بخش فعالیتی صورت نگرفته است.
● اجرای تبصره ۱۳هم اکنون در چه مرحله ای قرار دارد؟
▪ درحال حاضر تنها ۳۰ درصد این تبصره محقق شده است که کافی نیست و همین امر باعث خواهد شد تا افزایش ناگهانی قیمت ها به جامعه شوک وارد کند و به همین دلیل است که دولت نیز در زمینه قیمت بنزین بسیار محتاطانه صحبت می کند و حتی اعلام نظر دولت درخصوص سهمیه بندی ارائه بنزین ۸۰ تومانی نیز به همین علت است هرچند دولت در ابتدای فعالیت خود اعلام کرد که میزان مصرف بنزین را تا سال ۸۶ به ۵۷ میلیون لیتر خواهد رساند اما در این زمینه فعالیتی انجام نداده است.
از سوی دیگر بررسی ها نیز نشان داده است که دولت حرکت خاصی در این زمینه انجام نخواهد داد و ادامه روند کنونی نیز نه تنها مصرف را کاهش نخواهد داد، بلکه تاثیری در روند آینده نظام مصرف نیز نخواهد داشت و ادامه روند کنونی نیز موجب خواهد شد تا نیمه سال آینده دولت برای تامین بنزین موردنیاز داخل کشور از مجلس درخواست پول برای واردات کند.
● آیا باتوجه به روندی که مقرر شده قیمت بنزین تا پایان سال ۸۵ مشخص خواهد شد؟
▪ اصولا باید اینگونه باشد و البته بررسی هایی نیز موردنیاز است زیرا به هرحال باید تکلف بحث بنزین تعیین شود.
مصاحبه: روزنامه کارگزاران
برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید !برای عضویت اینجا کلیک کنید ]