کارت گرافیک خود را منفجر کنید (Overclocking)

[fokonishi]

از عملكرد كارت‌گرافيك خود در بازي‌ها و برنامه‌هاي سه‌بعدي گله داريد يا نمي‌توانيد بازي‌هاي جديد و مهيج را بر روي كامپيوتر خود به خوبي اجرا نماييد حتمي به فكر ارتقا كارت‌گرافيك خود خواهيد افتاد اما قبل از اينكه دست به جيب ببريد مطمئن شويد كه از حداكثر كارايي كارت‌گرافيك خود تا مرز «انفجار» بهره برده ايد . افزايش كارايي كارت گرافيك فراتر از عملكردي كه در حالت عادي دارد با «اُوركلاكينگ» (Overclocking) كارت حاصل مي‌شود . «اُوركلاكينگ» كارت‌گرافيك سرعت پردازنده و حافظه گرافيكي را افزايش داده در نتيجه نرخ پردازش داده هاي ويديويي ، نرخ نمايش تعداد «فريم در ثانيه» و به طور كلي كارايي كارت گرافيك بيش پيش خواهد كرد . در اين مقاله قصد داريم تا «اُوركلاكينگ» كارت گرافيك را به صورت آماتوري بررسي نماييم و شما را با خطرها ، مزيت‌ها و چگونگي آن آشنا نماييم .

[fokonishi]

تا سرعت و كارايي كلي كارت را تقريبا به اندازه كارت‌گرافيك رده بالاتر با هسته مشابه (هسته NV43) يعني Geforce 6600 ارتقا داده شود و در اُوركلاكينگ حرفه‌اي اين كارت گرافيك سعي مي‌شود تا كارايي كارت Geforce 6200 به حداكثر ميزان ممكن يا در مرز «انفجار» و فراتر از Geforce 6600 افزايش داده شود .در حالت كلي به اعمال تغييرات در مشخصه‌هاي يك قطعه كامپيوتر با هدف افزايش كارايي آن قطعه «اُوركلاكينگ» گفته مي‌شود . اين عمل براي تمام قطعات كامپيوتر قابل تعريف مي‌باشد اما تنها اُوركلاكينگ پردازنده ، مادربرد ، كارت‌گرافيك و حافظه ‌اصلي سيستم عموميت پيدا كرده است ، چرا كه افزايش كارايي حاصل از «اُوركلاكينگ» ساير قطعات آنچنان در عملكرد كلي كامپيوتر تاثير گذار نمي‌باشد . اعمال تغييرات در مشخصه هاي اصلي هر قطعه در درجه اول نيازمند شناخت سخت‌افزاري آن قطعه و وظيفه آن در يك سيستم كامپيوتري و در درجه دوم چگونگي ارتباط آن با ساير قطعات مي‌باشد . به همين دليل بحث «اُوركلاكينگ» همانطور كه در نگاه آماتوري ساده و مختصر به نظر مي‌رسد در ديد افراد حرفه‌اي پيچيده و بسيار گسترده مي‌باشد به طوري كه كتاب‌ها و سايت‌هاي متعددي با محوريت اين موضوع عرضه شده‌اند . جذابيت «اُوركلاكينگ» در واقع در پشت اين واقعيت پنهان شده‌است كه سرعت و مشخصه‌هاي حياطي يك قطعه توسط كاربر قابل ارتقا مي‌باشد به عنوان مثال در اُوركلاكينگ آماتوري كارت‌گرافيك Geforce 6200 سعي مي‌گردد :

[fokonishi]

برنامه‌هاي محك‌زن

پس از «اُوركلاكينگ» كارت گرافيك ، بايد از پايداري تنظيمات جديد اطمينان پيدا كرد . در اين مقاله به برنامه‌هايي استناد شده كه فشار پردازشي سنگيني بر روي كارت گرافيك اعمال مي‌كنند تا از عملكرد و پايداري آن اطمينان حاصل شود . برنامه هاي متعددي براي اين كار در دسترس قرار دارند كه از جمله آنها 3DMark05 و 3DMark03 و AquaMark مي باشد . هنگام اجراي برنامه محك‌زن Demo هاي فوق‌العاده سنگيني راندو و به صورت همزمان نمايش داده مي شود و در پايان با توجه به نرخ «فريم در ثانيه» به كارت‌گرافيك سيستم يك امتياز تعلق مي‌گيرد كه مي‌توان از اين امتياز به عنوان ملاك مقايسه كارايي كارت‌گرافيك استفاده كرد . برنامه هاي محك‌زن مذكور به سادگي در بازار قابل تهيه مي‌باشند همچنين برنامه AquaMark در سی‌دی ماهنامه كاربر شماره ۱۱ (شهريورماه) گنجانده شده است اما در صورتي كه امكان دسترسي به هيچ يك از آنها مقدور نبود مي‌توانيد از يك بازي كامپيوتري با گرافيك سنگين كه بر روي كارت گرافيك شما بسيار كند اجرا مي شود جهت محك زدن پايداري سيستم بعد از اُوركلاكينگ استفاده كنيد .

[fokonishi]

اُوركلاكينگ كارت گرافيك

كارت‌گرافيك داراي دو مشخصه اصلي مي‌باشد كه در عملكرد آن به شدت تاثير گذارند . سرعت هسته «پردازنده‌گرافيكي» (GPU Core Speed) و سرعت حافظه‌گرافيكي (Vedio Memory Speed) ، «پردازنده‌گرافيكي» وظيفه راندو كردن هر فريم سه بعدي را بر عهده دارد و اوركلاك كردن آن به معني افزايش سرعت هسته مي‌تواند نرخ «فريم در ثانيه» بيشتر و درنتيجه كارايي بالاتري را ارائه نمايد . در صورتي كه تا كنون بازي ها كُند و «فريم فريم» اجرا مي‌كرديد با اين ترفند مي‌توانيد تا حدودي اجراي بازي در حالت عادي را تجربه نماييد و يا اگر براي راندو كردن انميشين‌ها و طراحي‌هاي خود ساعت‌ها وقت صرف مي‌كنيد هم اكنون مي‌توانيد اين زمان را كاهش دهيد . اما اگر پردازنده گرافيكي شما تكنولوژي هاي به كاربرده شده در طراحي يك بازي را به همراه نداشته باشد و نتواند آن را اجرا نمايد اُوركلاكينگ پردازنده گرافيكي هيچ مزيتي براي شما در اين مورد به شمار نمي‌آيد

[fokonishi]

داده‌هاي ويديويي كه پردازنده‌گرافيكي موظف به پردازش آنها مي‌باشد در داخل حافظه‌‌هاي گرافيكي ذخيره‌سازي مي‌شوند ، تراشه‌هاي اين حافظه بر روي كارت نصب شده‌اند و افزايش سرعت آنها موجب مي‌شود تا «پردازنده گرافيكي» را سريعتر تغذيه نمايند لذا زمان انتظار براي دسترسي به حافظه گرافيكي كمتر از پيش خواهد گشت .

در اُوركلاكينگ اصولي كارت گرافيك سرعت پردازنده گرافيكي و حافظه آن تواما افزايش داده مي‌شود اما اين افزايش سرعت چه عوارضي را به همراه دارد ؟

[fokonishi]

آيا اُوركلاكينگ به كارت گرافيك صدمه مي‌زند ؟

بله ، امكان صدمه ديدن كارت‌گرافيك در اُوركلاكينگ وجود دارد اما براي افرادي كه سعي مي‌كنند كارت گرافيك خود را به شدت اوركلاك و برنامه هاي سه بعدي را بر روي آن اجرا نمايند در غير اين صورت آسيب ديدن كارت‌گرافيك به خصوص كارت‌گرافيك‌هاي مدرن بعيد به نظر مي‌رسد ، هرچند كه غير ممكن نمي‌باشد . تنها راه «منفجر كردن» كارت گرافيك‌هاي مدرن ، اُوركلاكينگ آنها بسيار فراتر از حالت استاندارد و پافشاري براي اجراي برنامه هاي سه بعدي سنگين روي آنها مي‌باشد . اين كار موجب مي‌شود تا درجه حرارت پردازنده گرافيكي و حافظه هاي آن بسيار بالاتر از محدوده مجاز رفته و تراشه‌ها را دچار آسيب نمايد . وجود يك سيستم تهويه مناسب براي ايجاد جريان هواي پيوسته بالاي خنك كننده كارت‌گرافيك در اُوركلاكينگ پيشنهاد داده مي‌شود اما الزامي به وجود همچين سيستمي نمي‌باشد و مزيت استفاده از آن اُوركلاكينگ بيشتر و افزايش ضريب اطمينان آن مي‌باشد . پردازنده‌هاي گرافيكي جديد Ati و Nvidia به همراه يك «كنترلگر حرارتي» عرضه مي‌شوند كه در صورت بالابودن درجه حرارت سطح تراشه قبل از اينكه به آن آسيبي برسد سرعت و توان مصرفي آن را كاهش مي دهد . در صورتي كه اُوركلاكينگ كارت‌گرافيك مطابق با مراحلي كه در ادامه به آن اشاره شده صورت گيرد احتمال صدمه ديدن كارت به حداقل خواهد رسيد

[fokonishi]

چگونه كارت گرافيك خود را اوركلاك كنيم ؟

براي اوركلاك كردن كارت گرافيك نرم‌افزارهاي متعددي وجود دارد كه ما نرم افزار RivaTuner را براي اينكار پيشنهاد مي‌دهيم . اين نرم افزار با ظاهري ساده قابليت‌هاي فوق‌العاده‌اي را ارائه ميكند و كاركردن با آن نيز آسان مي‌باشد .
كه RivaTuner حجم كمي دارد و به سادگي ميتوان آن را ازسایت زیر دانلود كرد:
http://downloads.guru3d.com/download.php?det=163

[fokonishi]

در برگه اول برنامه مشخصات كارت‌گرافيك ، مانيتور و نسخه درايور فعلي ، نمايش داده شده است . (تصوير شماره 1) در نيمه پايين اين برگه بر روي دكمه Customize Driver Setting كليك نماييد تا ليستي از آيكون ها جهت اعمال تغييرات در درايور كارت‌گرافيك نمايش داده شود . اولين آيكون به نام System Setting مربوط به «اُوركلاكينگ» كارت‌گرافيك مي‌باشد كه پس از انتخاب آن وارد پنجره System Tweaking خواهيد شد (تصوير شماره 2) ، در اين پنجره مي توانيد فركانس پردازنده‌گرافيكي و حافظه‌هاي آن را كم و زياد كنيد . در ابتدا سرعت پردازنده‌‌گرافيكي و حافظه آن در حالت استاندارد قرار دارند و در دو طرف آن بازه اطمينان اُوركلاكينگ با دو علامت كوچك مشخص شده است . اين بازه با توجه به تنظيمات درايور تخمين زده شده است و نمي توان اين فرض تئوري را ملاك حداكثر اُوركلاكينگ قرار داد . براي كارت گرافيك هاي مبتني بر پردازنده گرافيكي NVIDIA در بالاي پنجره System Tweaking يك منوي كركره اي ظاهر مي شود كه توسط آن مي‌توان اوروكلاكينگ در حالت پردازش دو بعدي و در حالت پردازش سه بعدي را از يكديگر تفكيك نمود . در پردازنده هاي گرافيكي مدرن NVIDIA سرعت پردازنده گرافيكي در حالت كار با برنامه هاي دو بعدي يا برنامه هايي كه نياز به توان پردازشي زيادي ندارند به صورت خودكار كمتر از حالتي مي‌باشد كه برنامه هاي سه بعدي و بازي ها در حال اجرا مي‌باشند . به همين خاطر هنگام اُوركلاكينگ كارت گرافيك هاي مبتني بر پردازنده گرافيكي NVIDIA بايد ابتدا از منوي كركره‌اي گزينه Performance 3D انتخاب و سپس سرعت پردازنده‌گرافيكي و حافظه آن افزايش داده شود .

حال بايد مشخص كرد كه فركانس پردازنده‌گرافيكي و فركانس حافظه را حداكثر تا چه ميزان ميتوان افزايش داد :

[fokonishi]

اُوركلاكينگ تا مرز انفجار !

حداكثر فركانسي كه پردازنده‌گرافيكي و حافظه آن مي‌توانند بر روي يك كارت‌گرافيك به صورت پايدار اتخاذ كنند به كمك روش هاي علمي يا تئوري بدست نمي‌آيند ، چرا كه در هر كارت‌گرافيك با توجه به پردازنده‌گرافيكي و كيفيت طراحي كارت به حداكثر به ميزان مشخصي «اُوركلاكينگ پايدار» مي شود و اين ميزان با توجه به سيستم تهويه داخل كيس و نحوه تغذيه كارت‌گرافيك نيز وابستگي دارد ، لذا تنها راه براي بدست آوردن نرخ حداكثر فركانس‌هاي پردازنده‌گرافيكي و حافظه آن با روش تجربي مي‌باشد كه در ادامه طي پنج مرحله شرح داده شده است .

[fokonishi]

منظور از «اُوركلاكينگ پايدار» يك كارت گرافيك اين است كه افزايش فركانس از حداكثر ميزان آن فراتر نرفته و عملكرد كارت‌گرافيك تحت تاثير عوارض «اُوركلاكينگ» قرار نگيرند . ناپايداري هاي مشاهده شده در اُوركلاكينگ «آرتيفكت» (Artifact) نام دارد . معمول ترين آرتيفكت ها عبارتند از :

دانه‌هاي برف (Snow) كه هنگام اجراي برنامه محك‌زن ديده مي‌شوند . پيكسل‌هاي سفيد‌رنگي كه به دليل زياد بودن سرعت پردازنده‌گرافيكي و عدم هماهنگي آْن با سرعت ساير منابع پردازش آن‌ها دچار اخلال شده است . نمونه‌اي از يك فريم برنامه محك زن 3Dmark 03 كه دانه‌هاي برف در آن مشاهده شده :

ادامه در صفحه بعد: