با ولتاژهای عملیاتی مختلف در پردازنده و مادربورد آشنا شوید

[K1LOU]

راهنماي ولتاژ برای پلتفرم AMD

یکی از روش‌های افزایش موفقیت و پایداری در اورکلاک یک قطعه، افزایش ولتاژ آن است. تقریبا تمام مادربوردهای امروز‌ی، دارای تنظیماتی برای تغییر ولتاژهای مختلف هستند. مادربوردهای حرفه‌ای و پیشرفته، تنظیمات بیشتری برای ولتاژهای عملیاتی مختلف دارند.


متاسفانه بنا به دلایل نامشخص، در بایوس مادربوردهای مختلف، ولتاژهای عملیاتی، با عناوین مختلفی نام‌گذاری می‌شوند. در حالی‌که خیلی از این تنظیمات، به یک ولتاژ خاص برمی‌گردند. این تنوع در نام‌گذاری ولتاژها، خیلی‌وقت‌ها، کاربران و حتی کاربران حرفه‌ای را به زحمت می‌اندازد به طوری‌که شاید لازم شود وقت زیادی برای شناسایی این ولتاژها صرف شود.


ما این هفته و هفته بعد، شرح کاملی از ولتاژهای عملیاتی مختلف که در پردازنده‌ها و مادربوردهای AMD و اینتل استفاده می‌شوند، در اختیار شما قرار خواهیم داد. قسمت اول راهنمای ولتاژ ما به پردازنده‌های AMD اختصاص دارد. راهنمای ولتاژ برای پلتفرم اینتل را هفته آینده در اختیار شما قرار می‌دهیم. در ادامه ولتاژهای مختلف و نام‌های گوناگونی که در پلتفرم AMD استفاده می‌شود، به شما معرفی خواهیم کرد. این ولتاژها در دو دسته‌بندی برای پردازنده و چیپ‌ست، شرح داده می‌شوند.


پردازنده‌های AMD


VDD: این عبارت، ولتاژ اصلی پردازنده را نشان می‌دهد. Vcore نام غیر رسمی است که برای CPU Voltage می‌شود. به‌طور معمول وقتی صحبت از ولتاژ پردازنده می‌شود، منظور همین ولتاژ است. این ولتاژ روی هسته‌های عملیاتی پردازنده اعمال می‌شود. همان‌طور که در جدول مشاهده می‌کنید، ولتاژ پردازنده در مادربوردهای مخلتف، اسم‌های گوناگونی پیدا کرده است.


VDDNB: این عبارت، به ولتاژ پل شمالی اشاره دارد. NB در انتهای این عبارت نشان‌دهنده North Bridge یا پل شمالی است. پل شمالی پردازنده، شامل کنترلر حافظه، کنترلر مسیر هایپرترنسپورت (HT) و حافظه کش L3 فرا گرفته درون پردازنده است. AMD، این اجزا را که همگی درون پردازنده قرار گرفته‌اند، پل شمالی می‌نامد. مشکل اینجاست که خیلی از کاربران این پل شمالی را با چیپ پل شمالی که روی مادربورد قرار می‌گیرد، اشتباه می‌گیرند. AMD تا قبل از پردازنده‌های سوکت AM2+ ، ولتاژ یکسانی برای پردازنده و پل شمالی استفاده می‌کرد و در واقع VDD و VDDNB، یکی بودند. با شروع عرضه پردازنده‌های AM2+، این دو ولتاژ از هم جدا شدند. عبارت Split plane یا Dual Dynamic Power Management که در توضیحات مدار تغذیه مادربوردهای AMD می‌آید نیز به همین موضوع اشاره می‌کند. در این مادربوردها تغذیه پردازنده و پل شمالی آن، توسط دو مدار جداگانه صورت می‌گیرد. به همین دلیل تعداد فازها می‌توان این‌گونه مادربوردها با دو عدد مجزا مثل 1+4 نشان داده می‌شود.


VDDA: این کمیت، برای ولتاژ استفاده شده توسط مدار ضریب فرکانس پردازنده استفاده می‌شود که گاهی اوقات با PLL نیز نمایش داده می‌شود. این گزینه را تنها در مادربوردهای حرفه‌ای می‌توانید پیدا کنید.


VDDIO: این عبارت، ولتاژ استفاده شده توسط سیگنال‌های مسیر حافظه را نشان می‌دهد که به ولتاژ حافظه شهرت پیدا کرده است. مقدار پیش‌فرض این ولتاژ، توسط موسسه استانداردهای حافظه (JEDEC) مشخص می‌شود که برای حافظه‌های DDR2 به مقدار 8/1 ولت و برای حافظه‌های DDR3، به میزان 5/1 ولت است. در جدول نام‌های مختلفی که برای این ولتاژ استفاده شده را می‌بینید.


VTT: این عبارت،‌ ولتاژی که مدار Terminatioin Voltage قرار گرفته درون چیپ حافظه را تغذیه می‌کند، تنظیم می‌کند. مقدار پیش‌فرض این ولتاژ، نصف ولتاژ VDDIO است. پردازنده‌های اینتل نیز یک ولتاژ VTT دارند که نباید با این ولتاژ اشتباه گرفته شود.


MEMVREF: این ولتاژ، یک ولتاژ مرجع محسوب می‌شود که ولتا‌ژ حافظه و پردازنده با آن سنجیده می‌شود. ولتاژهایی که در مسیر حافظه، زیر این ولتاژ باشند، صفر و ولتاژهایی که بالای آن باشند، یک درنظر گرفته می‌شوند. مقدار پیش‌فرض این ولتاژ، نصف VDDIO است. در برخی از مادربوردها، مقدار این ولتاژ به صورت ضریبی از ولتاژ VDDIO دریافت می‌شود. (به عنوان مثال 0.500x که به معنای نصف ولتاژ VDDIO است)


VLDT: ولتاژ مسیر هایپرترنسپورت که از پردازنده خارج می‌شود، با این عبارت نشان داده می‌شود. ولتاژ پیش‌فرض برای این مسیر، 2/1 ولت است.


چیپ‌ست‌های AMD


سایر ولتاژهایی که در بایوس مادربوردهای AMD ممکن است با آن‌ها مواجه شوید و در بالا نامی از آن‌ها برده شده، ولتاژهای مرتبط با چیپ‌ست مادربورد هستند.


NB Voltage: این ولتاژ به ولتاژ عملیاتی چیپ پل شمالی که روی مادربورد گرفته برمی‌گردد. مقدار پیش‌فرض این ولتاژ 2/1 ولت است. باید دقت کنید که این ولتاژ را با ولتاژ پل شمالی قرار گرفته درون پردازنده اشتباه نگیرید.


NB 1.8v Voltage: چیپ‌های ساخت AMD از دو ولتاژ مجزا استفاده می‌کند، یکی 2/1ولت که توسط ولتاژ قبلی تنظیم می‌شود و دیگری 8/1ولت که توسط همین ولتاژ، کنترل می‌شود. این ولتاژ معمولا توسط مدار ضریب فرکانس چیپ‌ست استفاده می‌شود.


Graphics Engine Voltage: این ولتاژ در مادربوردهایی که گرافیک مجتمع دارند، استفاده می‌شود. اگر بخواهید موتور گرافیکی مجتمع این مادربوردها را اورکلاک کنید، این ولتاژ می‌تواند به شما کمک کند.


SidePort Voltage: مادربوردهایی با چیپ گرافیکی مجتمع که حافظه گرافیکی SidePort دارند از این ولتاژ استفاده می‌کنند.


SB Voltage: این ولتاژ، برای کنترل ولتاژ چیپ پل جنوبی (South Bridge) مادربورد استفاده می‌شود.


PCI Express Voltage: ولتاژ مسیر PCI Express توسط این کمیت تنظیم می‌شود. اگر قصد اورکلاک فرکانس مسیر PCI Express را دارید، بالا بردن این ولتاژ می‌تواند به شما کمک کند.

Only the registered members can see the link

منبع :Only the registered members can see the link

[K1LOU]

و قسمت دوم مطلب براي پردازنده هاي اينتل


اينتل در طراحي پردازنده‌هاي خود از ولتاژهاي مختلفی استفاده مي‌کند. ولتاژهايي که در ادامه توضيح خواهيم داد، نام‌هايي هستند که اينتل به طور رسمي استفاده مي‌کند. همانند پلتفرم AMD، در پلتفرم اينتل نيز، نام اين ولتاژها برحسب نظر سازنده مادربورد، ‌مي‌تواند تغيير کند.


VCC: اين ولتاژ،‌ بيانگر ولتاژ اصلي پردازنده است که به طور غيررسمي با Vcore نيز نمايش داده مي‌شود. وقتي صحبت از ولتاژ پردازنده مي‌شود، درمورد اين ولتاژ صحبت مي‌شود. نام‌هاي ديگر اين ولتاژ در بايوس مادربوردهاي مختلف را در جدول مشاهده مي‌کنيد.


VTT: خط ولتاژي که کنترلر حافظه، مسير QPI، مسير FSB، حافظه کش L3. مسير کنترل حرارتي (رابط PECI) و ساير مدارهاي مرتبط را تغذيه مي‌کند، با VTT نشان داده مي‌شود. توجه داشته باشيد که تمام پردازنده‌هاي اينتل داراي اين قابليت‌ها نيستند و VTT هم به هر کدام از اين قابليت‌ها در صورت وجود، مرتبط مي‌شود. اگر مطالب هفته پيش را دنبال کرده باشيد، خواهيد فهميد که VTT در پلتفرم اينتل با پلتفرم AMD کاملا متفاوت است. VTT در پردازنده‌هاي اينتل معادل ولتاژ VDDNB در پردازنده‌هاي AMD است.


VCCPLL: اين ولتاژ مربوط به ضريب فرکانس پردازنده (PLL:Phase-Locked Loop) است.


VAGX: در پردازنده‌هاي خانواده Arrendale که کنترلر گرافيکي درون پردازنده قرار گرفته، ولتاژ پردازنده گرافيکي توسط اين کميت کنترل مي‌شود. در جدول مي‌بينيد که اين ولتاژ با عبارت‌هاي مختلفي ازجمله GFX Voltage يا IGP Voltage نامگذاري مي‌شود.


CPU Clock Voltage: برخي مادربوردها اين امکان را دارند که ولتاژ پردازنده را از طريق ولتاژ فرکانس مرجع (CPU Base Clock) افزايش دهيد. در اين صورت در بايوس آنها عبارتي تحت عنوان CPU Clock Driving Control يا CPU Amplitude Control پيدا خواهيدکرد.


ولتاژهاي حافظه


اگرچه مدت‌هاست که پردازنده‌هاي AMD داراي کنترلر حافظه مجتمع هستند، ولي تمامي پردازنده‌هاي اينتل چنين قابليتي ندارند. تنها پردازنده‌هاي جديد Core i3/i5/i7 هستند که داراي کنترلر حافظه مجتمع بوده و ساير پردازنده‌هاي اينتل مثل Core 2ها فاقد چنين قابليتي هستند. بنابراين در پلتفرم اينتل بسته به نوع پلتفرم، ولتاژهاي مسير حافظه، توسط پردازنده و يا چيپ پل شمالي توليد مي‌شوند. مسير حافظه در پلتفرم اينتل از سه نوع ولتاژ مختلف استفاده مي‌کند.


VDDQ: اين ولتاژ، بيانگر ولتاژ سيگنال‌هاي مسير حافظه است که اصطلاحا ولتاژ حافظه ناميده مي‌شود. در استاندارد JEDEC، اين ولتاژ، SSTL ناميده شده است. مقدار پيش‌فرض اين ولتاژ براي ماژول‌هاي DDR2، معادل 8/1 ولت و براي حافظه‌هاي DDR3 معادل 5/1 ولت است. نام‌هاي رايج اين ولتاژ، DIMM Voltage، Memory Voltage و VDIMM Select هستند.


Termination Voltage: اين عبارت، به ولتاژ مدار Termination Voltage قرار گرفته درون چيپ حافظه اشاره مي‌کند. مقدار پيش‌فرض اين ولتاژ، همانند پلتفرم AMD، نصف ولتاژ VDDQ/SSTL (ولتاژ حافظه) است. در پردازنده‌هاي AMD اين ولتاژ، VTT ناميده مي‌شود.


Reference Voltage: اين ولتاژ، مقدار ولتاژ کنترلر حافظه و ماژول حافظه را در مقايسه با يک مقدار مرجع تنظيم مي‌کند،‌ به اين صورت که براي ولتاژهاي مسير حافظه که زير اين مقدار بوده، ‌عدد صفر و براي ولتاژهاي بالاي اين مقدار، عدد 1 را درنظر مي‌گيرد. مقدار پيش‌فرض ولتاژ مرجع، نصف ولتاژ VDDQ (ولتاژ حافظه است). اين ولتاژ به صورت ضريبي از ولتاژ حافظه تنظيم مي‌شود،‌ به‌عنوان مثال 0.5000x براي اين کميت به معناي، ولتاژ مرجع به مقدار نصف ولتاژ حافظه است. تمام مادربوردها اجازه تغيير اين ضريب را نمي‌دهند. به طور معمول، ‌مادربوردهاي پلتفرم اينتل، اجازه تنظيم ولتاژهاي حافظه را براي هر کانال حافظه به طور مجزا فراهم مي‌کنند. اين کانال‌ها برحسب نوع چينش حافظه با حروف B، A و C نمايش داده مي‌شوند.


چيپ‌ست‌هاي Intel


ساير ولتاژهايي که در پلتفرم اينتل مطرح مي‌شود و از آنها نام‌برده نشده، ولتاژهاي مرتبط با چيپ‌ست‌هاي اين پلتفرم هستند.


North Bridge Voltage: اين کميت، ولتاژ تراشه پل شمالي روي مادربورد را مشخص مي‌کند. قابل توجه است که اينتل تراشه پل شمالي را در پلتفرم‌هاي مختلف خود با سه نام متفاوت نامگذاري کرده است. اين چيپ در پلتفرم LGA 1366 که ساختار 2 چيپ داشته و کنترلر حافظه درون پردازنده قرار مي‌گيرد، IOH ناميده مي‌شود. براي پلتفرم LGA 1156 که ساختار تک‌چيپ داشته و کنترلر حافظه درون پردازنده قرار مي‌گيرد، چيپ پل شمالي با نام PCH خوانده مي‌شود. در پلتفرم‌هاي قديمي‌تر اينتل که کنترلر حافظه درون پردازنده نيست، تراشه پل شمالي، MCH ناميده مي‌شود. به همين دليل نام ولتاژ تراشه پل شمالي در پلتفرم‌هاي مختلف اينتل کمي فرق مي‌کند. چيپ‌ست‌هاي PCH دو ولتاژ مجزا دارند، يکي ولتاژ VccCore که در بايوس مادربورد، معمولا با PCH Voltage يا PCH 1.05V نامگذاري مي‌شود که ولتاژ اصلي تراشه است. ولتاژ ديگر نيز VccVRM بوده که در بايوس معمولا با PCH 1.8V يا PCH PLL Voltage نامگذاري مي‌شود و ولتاژ مدار ضريب فرکانس قرار گرفته درون چيپ پل شمالي را تغذيه مي‌کند.


South Bridge Voltage: اين عبارت ولتاژ تغذيه‌کننده تراشه پل جنوبي قرار گرفته روي مادربورد است. اينتل اين تراشه را ICH مي‌نامد، بنابراين نام اين ولتاژ نيز مي‌تواند متغير باشد. SB Voltage و ICH Voltage،‌ نام‌هاي متداول براي اين ولتاژ هستند.


PCI Express Voltage: اگر مي‌خواهيد ولتاژ مسيرهاي PCI Express را تغيير دهيد، بايد ابتدا متوجه شويد که هر شکاف يا مسير PCI Express به چه جزئي از سيستم شما متصل شده است. جواب اين سوال را نيز از دياگرام مادربورد که در دفترچه راهنماي آن رسم شده مي‌توانيد پيدا کنيد.


به عنوان مثال برخي پردازنده‌هاي اينتل (که کنترلر PCIe مجتمع دارند) يک مسير PCIe x16 يا دو مسير x8 براي نصب کارت گرافيکي را کنترل مي‌کنند در حالي‌که ساير مسيرهاي PCIe که کندتر هم هستند، توسط تراشه پل‌جنوبي (ICH) کنترل مي‌شوند. ولتاژ مسيرهاي PCIe معمولا با ولتاژ تراشه در ارتباط بوده و زماني‌که ولتاژ پردازنده، پل شمالي (PCH/MCH) و يا پل جنوبي تغيير مي‌کند، ولتاژ اين مسيرها نيز بسته به اين‌که به کدام جزء متصل شده‌اند، به طور خودکار تغيير مي‌کند. بعضي چيپ‌ست‌ها به خصوص X58، از مدار تغذيه ولتاژ مجزا براي مسيرهاي PCI Express استفاده مي‌کنند و بنابراين در مادربوردهاي مجهز به اينگونه چيپ‌ست‌ها، گزينه‌هايي براي تنظيم مجزا ولتاژهاي PCI Express پيدا خواهيد کرد، به عنوان مثال، IOHPCIE Voltage،‌ ولتاژ مسيرهاي PCIe گرفته شده از تراشه پل‌شمالي (IOH) را کنترل کرده، در حالي‌که ICHPCIE Voltage، ولتاژ مسيرهاي کنترل شده توسط تراشه پل جنوبي (ICH) را تنظيم مي‌کند.


PCI Express Clock Voltage: برخي مادربوردها امکان افزايش ولتاژ سيگنال ساعتي استفاده شده توسط مسيرهاي PCI Express را دارند. نام‌هاي مختلف اين ولتاژ را در جدول مشاهده مي‌کنيد.

Only the registered members can see the link

منبع :Only the registered members can see the link