-
خواص دارویی ریواس
ريواس ويتامين هاي آ و ب و ث دارد. خوردن آن سبب مي شود كه لوزالمعده، انسولين بيشتري ترشح مي كند و قند خون كاهش يابد.
ريواس مسرّت بخش و قابض و مقوي معده و روده ها است و نيز پاك كننده كبد و اشتها آور و صفرا بر و ضد استفراغ است.
براي تنگي نفس و بداسير نيز مفيد است. قند و چربي و فشار خون را پايين مي آورد.
عصاره ريواس براي تقويت بينايي بسيار مؤثر است اما مصرف عصاره ريواس ـ به علت داشتن اسيد اگزاليك ـ براي مبتلايان به سنگ كليه و بيماريهاي كليوي خوب نيست.
-
خواص دارویی ریحان
دارويي براي درمان قولنج و رفع اسهال،ريحان به شكل بوته هايي است كه طول آنها به 20 تا 45 سانتي متر مي رسد وداراي عطر و بوي مطلوبي است. رنگ ساقه بوته ريحان سبز تند و داراي برگ هاي منظم و بيضي شكل است كه انبوه مي شود. گل هاي ريحان به رنگ سفيد يا صورتي در ماه هاي مرداد و شهريور به شكل خوشه، در انتهاي ساقه ريحان ظاهر مي شود پس از چندي از همين گل ها تخم ريحان پيدا مي شود.
فوايد ريحان:
ـ غذا را گوارا مي كند.
ـ اشتها به غذا را افزايش مي دهد.
ـ منفذها را باز مي كند.
ـ شخص را از بيماري جذام ايمن مي گرداند.
ـ نوشيدن دم كرده شيرين ريحان براي درمان قولنج و رفع اسهال مفيد است.
ـ نوشيدن دم كرده سرد بيست گرم ريحان، تب را قطع كرده و داروي مؤثري براي معالجه گريپ است.
ـ دم كرده 50 گرم ريحان كه با عسل شيرين شده باشد براي برطرف كردن تورم گلو و گلودرد و آنژين مؤثر است.
ـ نوشيدن يك فنجان دم كرده پنج گرم ريحان كه شيرين شده باشد بعد از هر غذا براي معالجه سردردهاي يك طرفه (ميگرن) و سردردهاي عصبي مفيد است.
ـ مصرف ريحان براي از بين بردن سرگيجه، سرفه، آنژين و سياه سرفه بسيار مفيد است.
ـ ريحان در افزايش شير زنان شيرده نقش مهمي دارد.
ـ دانه ريحان به علت داشتن لعاب فراوان، نرم كننده است و در رفع ورم كليه و ترشحات زنانگي و التهابات نزله اي دستگاه مجاري ادرار مفيد است.
ـ چكاندن 5 تا 6 قطره اسانس ريحان بر روي يك حبه قند، اثر قاطعي در رفع تشنجات معده و سردردهاي تاشي از ضعف عمل دستگاه هاضمه دارد.
ـ مهم ترين ماده مؤثر ريحان، اسانس ريحان با عطر مطبوع و ملايم است كه به نام اسانس بازيليك خوانده مي شود.
ـ استنشاق بوي ريحان له كرده براي رفع سردرد مسافرين مفيد است.
ـ خوردن 30 گرم عصاره ريحان با كمي شكر، جهت شفاي آسم، سرفه و سينه درد مفيد است.
ـ تخم ريحان، لعاب فراوان دارد و براي تمام مزاج ها معتدل است و خوردن بو داده تخم ريحان براي درمان اسهال اثر شفابخش دارد.
ـ اگر گلدان ريحان را جلوي پنجره بگذاريد حشرات و مگس را فراري مي دهد و مانع از ورود اين حشرات به خانه مي شود.
-
خواص دارویی خیار
خيار گياه بومي هندوستان است و از آنجا به نقاط ديگر جهان راه يافته است. خيار گياهي علفي است و يكساله كه داراي ساقه خزنده و پوشيده از خارهاي نازك و خشن است. برگهاي آن بزرگ و داراي زاويه و دندانه دار است و گلهاي آن زرد رنگ مي باشد و ميوه آن سبز رنگ و بسته به نوع و نژادهاي مختلف ممكن است كوچك و يا دراز باشد.
خيار داراي مواد مغذي فراواني است: آب، آهن، فسفر، كلسيم، ويتامين هاي C ـ3 B ـ1b ـ A اين ميوه مانند ديگر ميوه ها خواص زيادي دارد. بدن را خنك كرده و به هضم غذا كمك مي كند. بيماري نقرس را درمان مي كند و مدر (ادرار آور) است. خون را تصفيه كرده، ملين است و چين و چروكهاي صورت را از بين مي برد. اگر پوست صورت شما چرب است بهتر است خيار را با آب مقطر بپزيد و با اين آب صورت خود را شستشو دهيد.
خيار براي لطافت پوست بسيار مفيد است.
براي حفظ لطافت پوست خود بهتر است دستور العمل زير را به كار ببريد:
يك خيار را با 2 ليوان آب بجوشانيد تا حجم آن به يك ليوان برسد بعد آن را صاف كنيد و بگذاريد سرد شود. 50 گرم بادام خام و پوست كنده را آسياب كرده و با اين آب مخلوط كنيد وهم بزنيد و بعد آن را از صافي رد كرده و به اين محلول 250 گرم الكل سفيد و يك گرم اسانس گل سرخ اضافه كنيد و كاملاً به هم بزنيد. بهتر است هر روز اين لسيون طبيعي را به صورت خود بماليد تا پوست شما هميشه جوان بماند.
خيار نفاخ است بنابراين اگر ناراحتي معده داريد در مصرف آن زياده روي نكنيد. كساني كه خيار را خوب هضم مي كنند بايد آن را با نمك ميل كنند.
-
خواص دارویی خربزه
خربزه درجه قليايي خون و سلولهاي بدن را بالا مي برد و سموم بدن را خنثي و دفع مي كند.
فسفر خربزه سبب تقويت سلولهاي مغزي و فعاليت اعصاب مي شود و كلسيم آن در تقويت عضلات و تكميل استخوان بندي و رشد كودكان مؤثر است.
اين ميوه ادرار و عرق بدن و شير را افزايش مي دهد. ويتامين هاي آن در ايجاد نشاط و فعاليت اعصاب نقش مؤثري دارد. خربزه مقدار زيادي پكتين و مواد معدني(مانند پتاسيم، منگنز، فسفر و كلسيم) دارد.
-
خواص دارویی خرفه
قطع كننده خونريزي و چرك،گياهي است يك ساله كه وحشي آن خزنده، با ساقه هاي خوابيده كمي قرمز و با برگهاي دايره اي گوشتي كه دور گلهاي كوچك زرد رنگ آن ظاهر مي شوند. نوع پرورشي آن با برگهاي ضخيم گوشتي سرخ رنگ كه بلندي آن 40 ـ 10 سانتي متر است، برگهاي آن گوشتي كلفت با كركهاي كوتاه، تخم آن سياه كوچك. وحشي آن معمولا ًدر مناطق معتدله دنيا همه جا و در نواحي سايه دار مرطوب در مزارع و بوستانها و حاشيه درياچه ها مي رويد.
در ايران معمولاً كاشته مي شود، ولي به طور وحشي نيز در مناطق شمالي ايران در اطراف رشت، لاهيجان، اطراف تهران، تفرش، اراك و ساير نواحي مي رويد. تكثير آن از طريق كاشت بذر آن صورت مي گيرد و بذر آن را به طور مستقيم در مزرعه اصلي در ماه هاي ارديبهشت تا تيرماه مي كارند. خاك مزرعه بايد غني باشد و چون احتياج به آب زياد دارد آبياري آن بايد مرتباً صورت گيرد.
خرفه از نظر طبيعت طبق نظر حكماي طب سنتي خيلي سرد و تر و داراي نيروي قابضه است و مدر است و معتقدند كه برگ و ساقه آن مسكن صفرا است و آن را قمع مي كند و حرارت خون و كبد و معده را تسكين مي دهد و براي تسكين حدت تبهاي گرم و صفراوي و تسكين عطش و كنترل ترشح ادرار در مورد بيماري ديابت و رفع سردرد هاي گرم مفيد است و خونريزي از هر عضوي را قطع مي كند و همچنين در مواردي كه چرك از سينه آيد قطع مي كند و براي خرد كردن سنگ مثانه و ازدياد ترشح بول مفيد است، يعني مدر است و براي سرفه و سوزش مجراي ادرار و مثانه و روده ها و بواسير و همچنين تسكين حرارت رحم و سوزش و درد آن مفيد است.
تخم آن ضد كرم كدو است و عصاره ساقه و برگ آن براي بيماريهاي كبد و بيماريهاي كمي ويتامين c بسيار مفيد است، البته كمتر از شاهي. زيرا در خرفه تا حد 25 گرم در 100 گرم برگ ويتامينc دارد و به عنوان رژيم غذايي اشخاص مبتلا به اسكوروي تجويز مي شود.
مقدار خوراك از آب برگ ساقه آن 40 گرم كه با 8 گرم نبات يا شكر مخلوط كرده و خورده مي شود.
اگر آن را پخته و با كمي پياز و روغن سرخ كرده و بخورند براي قطع اسهال صفراوي و تقويت روده ها و تبهاي گرم بسيار نافع است به خصوص در فصل هاي گرم سال و براي اشخاص گرم مزاج.
اگر برگ و ساقه آن را مانند سالاد و با سركه بخورند براي درد كليه بسيار نافع است.
جويدن برگ آن به مقدار كم، كندي دندان را رفع مي كند(كه از خوردن ميوه ترش و يا علت ديگري ايجاد شده باشد)و زياد جويدن آن كندي دندان ايجاد مي كند.
از عصاره آن براي التهابهاي گرم چشم با ماليدن در محل ملتهب استفاده مي شود.
ضماد برگ و ساقه آن با روغن گل سرخ براي تسكين سردردهاي گرم و ورمهاي گرم نافع است و با آرد جو براي جرب نافع است.ضماد برگ و ساقه آن به تنهايي براي تسكين حرارت اعضا و سوختگي آتش مفيد است و اگر بر معده و كبد گذارند براي تسكين حرارت آنها مفيد است و اگر با حنا تهيه شود و بر كف دست و پا گذارده شود براي حرارت و پيسي هاي دست و پا در صورت تكرار مفيد خواهد بود.
ضماد ريشه آن براي زگيل قوي تر از ضماد گياه است. اشتها را كاهش مي دهد و اسراف در خوردن آن نور چشم را نقصان مي دهد. اين قبيل افراد سرد مزاج اگر بخواهند بخورند بايد با نعناع و كرفس باشد، مقدار خوراك از آب آن تا 100 گرم است.
خاصيت تخم خرفه مانند آب خرفه است و گرد برگ و ساقه خشك آن براي زخمهاي دهان اطفال و زخمهاي نظاير آن نافع است و گرد آن براي طحال و معده اشخاص سرد مزاج مضر است.
اگر بيست گرم برگ خشك آن را كوبيده با شكر و جلپ بخورند براي تبها و سرفه هاي گرم بسيار نافع است، مقدار خوراك گرد آن تا 20 گرم است. مشابه آن در اكثر موارد فوق اسفرزه است.
در مورد خواص خرفه در مدارك فني منتشره در مغرب زمين چنين آمده است:
خرفه در چين و هندوچين مصارف دارويي وسيعي دارد. از خرفه به عنوان خنك كننده، نرم كننده، جبران كننده كمي ويتامينC و نيروبخش، التيام دهنده زخم و محلل ورم استفاده مي شود.
در مدارك زيادي خرفه به عنوان مدر معرفي شده است، ولي بررسي هاي دقيق تر حكما نشان مي دهد كه:
1 ـ در مورد اشخاص سالم و اشخاصي كه كليه نرمال دارند، اثر مدر دارد.
2ـ در مورد اشخاص با كليه هاي ناراحت نيز در مواردي تا حدودي مدر است از جمله در مورد نفري تيس (يا ورم كليه) و پي لي تيس (ورم كاليس كليه) تا حدودي مدر است.
در ده مدرك از مدارك طب سنتي معتبر آمده است كه مصرف خرفه براي معالجه خوني نافع است.
چي يو معتقد است كه خرفه براي سه نوع اسهال خوني كه در اثر باكتري ايجاد شده مفيد است ولي در مورد اسهال خوني آميبي يا آموبيك ديسانتري بي اثر است.
اليو معتقد است كه مصرف جوشانده خرفه كه كاملاًخوب پخته شده و آب آن گرفته شده باشد براي معالجه اسهال خوني باسيلي يا باسيلري ديسانتري بدون هيچ عوارض جانبي مفيد است.
خواص ديگر استعمال داخلي خرفه:
براي اسهال مفيد است به عنوان ضد كرم براي معالجه اوكسيوريس يا كرمهاي سفيد مفيد است و مسهل ملايم است براي بچه ها مسهل است تصفيه كننده خون است، تب بر و ضد سم است.
در استعمال خارجي:
شيره گياه يا له شده گياه براي تحليل ورم و تومور و التيام زخمهاي شديد سوختگي، بواسير بيماريهاي پوستي، تحليل آبسه، گزيدگي نيش حشرات، عقرب گزيدگي مفيد است.
در موارد نيش حشرات و جانوران مصرف داخلي آن هم مؤثر است ولي البته در مورد زنان حامله نبايد مصرف شود.
تحقيقات جديد دانشمندان نشان داده است كه در خرفه ماده شيميايي بسيار جالب به نام اسيد چرب امگا 3 وجود دارد. اين همان چربي معروفي است كه در روغن ماهي يافت مي شود و عامل مؤثري براي كاهش كلسترول و فشار خون است و از اين نظر كه اين گياه را در رديف گياهان ارزشمند ضد سرطان و ضد فشار خون قرار مي دهد و به علاوه داراي مقدار قابل ملاحظه اي ويتامين c است كه آن هم از ضد اكسيد كننده ها است و ضد عوامل سرطان زا است.
-
خواص دارویی حنا
به فارسي حنا و در كتب سنتي و به عربي حنا، الهناء رقون و رقان گويند و گل آن را فاغيه مي نامند.
حنا درختچه اي است به بلندي 6ـ 5 متر كه شاخه هاي آن متقابل، استوانه اي و اغلب پوشيده از تارهاي خار مانند است. برگهاي آن كامل، بيضي، نوك تيز، متقابل به طول 3ـ 2 سانتي متر، گلهاي آن سفيد رنگ معطر و گروهي.
اين درخچه گرمسيري در مراكش، مصر، تونس، الجزيره و در آسيا در هند، ايران و اغلب مناطق ديگر آسيا مي رويد و كاشته مي شود.
در ايران در كرمان و بلوچستان بومي شده و كاشته مي شود.
درختچه حنا بايد آبياري شود و از طريق قلمه و ريشه جوش و كاشت در اوايل بهار تكثير مي شود.
تكثير آن از طريق كاشت بذر آن نيز انجام مي شود. برداشت برگهاي آن كه محصول مستعمل آن است در هر سال 3 ـ 2 مرتبه در طول مدت از اواسط تابستان تا اواسط پاييز انجام مي گيرد. برگهاي حنا خشك شده و به صورت گرد درآمده و به بازار عرضه مي شود.
در برگهاي حنا گلوكوزيد و ماده رنگي و هنوتانيك اسيد وجود دارد. ماده رنگي آن به نام لاوسون مشابه با 2 ـ هايدروكسي، آلفا، نافتوكينون است.
طبق بررسي هاي ديگري گزارش شده كه در برگهاي آن يك ماده اوكسي، نافتوكنيون به نام لاوسن وجود دارد. اين ماده داراي خاصيت آنتي بيوتيك مي باشد. گلهاي آن معروف است كه خواب آور عميق است.
اسانس روغني كه از گلهاي آن گرفته مي شود داراي آلفا، يونون و بتا. يونون است كه بتا. يونون جزء اعظم آن را تشكيل مي دهد.
خواص حنا:
در هند و چين از برگهاي آن براي معالجه جذام، يرقان، شوره سر استفاده مي شود.دم كرده برگهاي حنا را مانند چاي به زنها در موقع وضع حمل مي دهند. جوشانده ريشه آن مدر است و براي نرم كردن سينه و برونشيت نافع است.
در شبه جزيره مالايا از له كرده برگهاي تازه آن به صورت ضماد در موارد سوزش پا كه منشأ بيماري بري بري و كمبود ويتامين B باشد و همچنين براي معالجه ناراحتي هاي پوستي استفاده مي كنند و به علاوه براي جوش و كورك و زخمهاي ختنه و رماتيسم و بزرگ شدن معده به كار مي رود.
از جوشانده برگهاي حنا به صورت غرغره براي رفع پيله دندان استفاده مي شود. در مصرف داخلي براي كاهش درد معده بعد از زايمان و همچنين براي رفع خشونت صدا تجويز مي شود.
(توجه: مصرف داخلي گياه علف دندان چون خراش دهنده و خطرناك است از نظر ميزان و مورد مصرف و ضرورت مصرف و مراقبت در عوارض احتمالي بايد حتماً نظير هر داروي غير مجاز مصرف داخلي با توصيه و زير نظر پزشك باشد.)
ريشه قابض حنا را خشك كرده، خرد كرده و نرم كوبيده و براي معالجه جوش و كورك سر بچه ها به سر آنها مي مالند. ضمناً براي معالجه ناراحتي هاي چشم نيز به كار مي رود.
در اندونزي از خمير برگهاي له شده آن براي معالجه عفونت چركي نرمه بند دور انگشت دست و ساير بيماري هاي ناخن و همچنين براي رفع هرپس استفاده مي شود. و از ميوه هاي خيلي نارس آن مرهمي درست مي كنند كه براي رفع خارش مفيد است.
در فيليپين روغن و مرهمي كه از برگهاي حنا درست مي كنند براي نرم كردن زخمها و التيام زخم و ضرب خوردگي و رفع خون مردگي به كار مي رود. برگ آن را دم كرده مانند چاي مي خورند، از اضافه وزن جلوگيري مي كند و پمادي كه از ميوه هاي جوان آن درست مي كنند براي رفع خارش روي پوست مي مالند كه خيلي مفيد است.
حنا از نظر طبيعت طبق رأي حكماي طب سنتي ايران مركب القوي مايل به سردي و خشك است. عده اي آن را گرم و خشك نيز گفته اند.
از نظر خواص معتقدند كه براي بيماري هاي سر و چشم و دهان مفيد است. ضماد برگ آن با برگ گردو(نصف و نصف) براي سردرد نافع است و اگر با سركه بر پيشاني ماليده شود رفع سردرد مي كند.
ماليدن برگهاي له شده آن با روغن زيتون براي رشد موي سر نافع است، خصوصاً اگر با آب گشنيز مخلوط شده باشد.
غرغره آن با آب دم كرده برگ آن براي زخمهاي دهان مفيد است. خوردن دو گرم آن و يا خوردن آب خيس كرده 50 گرم آن براي يرقان، طحال، سنگ كليه، مثانه و سختي ادرار نافع است. براي رويانيدن ناخن اصلي به جاي ناخن كج اثر خوب دارد.
اگر آن را در آب خيس كرده و آب خيس كرده آن را با شكر بخورند، براي آغاز جذام مفيد است و اگر اين رژيم يك ماه ادامه يابد جذام تازه شروع شده، به كلي مرتفع مي شود. شست و شوي پوست با آب دم كرده آن براي سوختگي آتش مفيد است و ماليدن آن براي ورمهاي گرم كه زردآب از آن خارج مي شود نافع است و با روغن گل براي رفع جرب مجرب است.
اگر از برگ خشك كوبيده آن با پيه ضماد درست كنند، براي التيام زخم گوشه ناخن مفيد است.
اگر 5 گرم از گل آن را با 100 گرم آب و عسل مخلوط كرده و بخورند براي رفع انواع سردرد و خشك كردن رطوبت مفيد است.
روغن گل حنا كه آن را «دهن الفاعيه» نامند و مانند گل سرخ تهيه مي كنند گرم و محلل مقوي مو براي روشني و درخشاني رنگ چهره نافع است.
حنا مضر حلق و ريه است، از اين نظر بايد با كتيرا خورده شود. مقدار خوراك آن تا 5 گرم است و اگر از آن بيشترخورده شود خطرناك و اسراف موجب هلاكت مي شود.
در مدارك طبي ديگر اطباي معروف ايران مقدار خوراك از ساييده برگ آن را 5/2 گرم و خيس كرده در آب تا 35 گرم برگ هم مي توان مصرف نمود و به تدريج آن را خورد. به طوري كه هر بار كمتر از 5/2 گرم از برگ آن مصرف داخلي شود.
حنا براي رفع عرق بدبوي پا بسيار موثر است.
از ساييده برگ آن كه در بازار حنا گفته مي شود براي رنگ كردن مو استفاده مي شود و جزء قابل ملاحظه اي از مواد رنگ كردن مو تجارتي مي باشد.
توضيح: از برگهاي خشك شده گياه نيل كه به صورت گرد درآمده باشد، مخلوط با برگ حنا گردي به نام رنگ و حنا درست مي كنند كه براي رنگ كزدن مو به كار مي رود.
-
خواص دارویی چغندر
چغندر(Beets )
چغندر گياهي است كه در ناحيه مديترانه و شرق اروپا وجود دارد و در حال حاضر در بيشتر نقاط دنيا كشت مي شود.
چغندر دو نوع مي باشد، يك نوع آن چغندر معمولي است كه به رنگ بنفش تيره و يا قرمز است و نوع ديگر آن چغندر قند است كه به رنگ زرد روشن مي باشد كه در نقاط مختلف دنيا براي استفاده از شكر آن استفاده مي شود.
چغندر بسيار مغذي است و سزشار از مواد معدني و ويتامينها است. برگ چغندر خواص درماني زيادي دارد و براي يبوست مفيد است، كليه را تقويت مي كند و درمان كننده التهاب مجاري ادراري است و براي پانسمان زخم و درمان تاول مصرف مي شود.
شربت چغندر نيز تقويت كننده بدن بوده و سموم را از بدن دفع مي كند.
براي درست كردن شربت چغندر نيز مي توانيد آب 3 تا 4 چغندر را با آبميوه گيري بگيريد آن را با يك ليوان آب معدني گازدار مخلوط كنيد اين شربت بسيار خوشمزه و انرژي زا است. بهتر است امتحان كنيد!
-
خواص دارویی چای سبز
چاي سبز يك نوشيدني مفيد و مصرف آن در كشورهاي آسيايي بيشتر است.به طوري كه آسيايي ها روزانه حدود 3 فنجان چاي مي نوشند.
چاي سبز موارد استفاده زيادي در درمان برخي بيماريها دارد و در معالجه برخي عفونت ها و هضم غذا مؤثر است.
خاصيت سفيد كننده دارد و اعصاب را تقويت مي كند. براي برخي ناراحتي هاي چشم نيز مفيد است.
از برگ هاي چاي سبز براي تسكين جاي نيش حشرات و آفتاب سوختگي استفاده مي شود. همچنين براي معالجه سرطان سينه و ناحيه گردن، سرطان روده بزرگ و راست روده و سرطان تخمدان مفيد است.
شما مي توانيد يك قاشق چايخوري برگ چاي سبز را داخل يك فنجان آب جوش بريزيد و بگذاريد مدت 3 دقيقه دم بكشد بعد آن را ميل كنيد براي سلامتي شما مفيد است.
چاي سبز در درمان سرطان پروستات مؤثر است:
سرطان پروستات جزو شايعترين سرطان در مردان است. البته اين سرطان را بايد با بزرگ شدن خوش خيم پروستات افتراق داد كه نياز به جراحي دارد ولي افراد زيادي مستعد به سرطان پروستات هستند.
آخرين تحقيقات نشان مي دهد كه مواد شيميايي موسوم به پلي فنون ها كه در چاي سبز وجود دارد از پيشروي سرطان پروستات مي توانند جلوگيري كنند. اين تحقيقات فعلاً در حد آزمايشگاهي است. تحقيقيات نشان مي دهد كه عوامل به وجود آورنده سرطان پروستات سالها قبل از به وجود آمدن آن فعال مي شوند و مراحل شيميايي خاصي را سپري مي كنند.
به طور كلي سرطان پروستات در سنين بالاي 50 بروز مي كند ولي مي توان از سالها قبل از آن جلوگيري كرد. چاي سبز از يك سري تغييرات شيميايي در سلولهاي پروستات كه باعث مي شود به سلولهاي سرطاني تبديل شوند جلوگيري مي كند.
هدف پزشكان ايجاد اين تغييرات20 تا 25 سال قبل از بروز سرطان است كه مي تواند تأثير زيادي در كاهش ميزان آن ايجاد كند.
ـ چاي ميزان چربي را كاهش مي دهد و پژوهشگران چيني مي گويند كه تأثير چاي سبز در كاهش چربي بدن به مراقبت بيشتر از چاي سياه است.
چاي (tea)
چاي ماده اي به نام تئين دارد كه آرامبخش است. تئين در جذب اشعه ماوراء بنفش بسيار مؤثر است. از اين ماده در توليد كرمهاي ضد آفتاب استفاده مي شود و از سوختن پوست در اثر نور خورشيد جلوگيري مي كند.
چاي براي تسكين ناراحتي هاي چشمي مفيد است.
چاي نوشيدني سالمي است كه خواص تغذيه اي و ضد پيري آن و نيز ارزاني و دسترس پذيري آن براي تمام اقشار جامعه قابل چشم پوشي نيست اما از لحاظ امنيت غذايي يك خصلت منفي دارد و آن كاستن جذب آهن در بدن است. به همين علت بايد از چاي با اضافه كردن شير استفاده كنيد. راه ديگر اين است كه چاي را چه سرد و چه گرم با افزودن آب ليمو يا انداختن تكه اي ليمو در آن (همراه غذا يا بين وعده هاي غذا) ميل كنيد.
ـ بر اساس نتايج پژوهشي در آمريكا، نوشيدن چاي(سياه يا سبز)سلامت لثه ها را حفظ مي كند و به سبب داشتن ماده فلورايد از پوسيدگي دندان جلوگيري مي كند.
-
خواص دارویی جو
جو گياهي است يك ساله كه ارتفاع ساقه استوانه اي آن بسته به ارقام مختلفه از 100 ـ 40 سانتي متر فرق مي كند.
خواص جو:
جو به طور كلي در طب سنتي به سه صورت مختلف استعمال مي شود:1)جوي كامل كه دانه با سبوس روي آن باشد و فقط دنباله آن را كنده باشند. 2)جوي مقشر يا پوست گرفته كه عملاً قسمتي از پوست آن گرفته شده است. 3)جوي سفيد كرده كه تمام پوست و سبوس آن را گرفته و به صورت جوي سفيد درآمده باشد كه در اصطلاح به آن جوي مرواريدي مي گويند.
جوي كامل معمولاً براي تهيه غرغره ها به كار مي رودو در ساير موارد از جوي مقشر يا جوي كاملاً سفيد استفاده مي شود.
مالت جو كمك به هضم غذا مي كندو مغذي است و سينه را نرم مي كند، براي معالجه سوء هاضمه تجويز شده است.
خوردن دانه جو تشنگي را فرو مي نشاند. تب را برطرف مي كند و به عنوان مقوي و تونيك عمل مي كند. و مالت در هضم غذاهاي نشاسته اي خيلي كمك مي كند و براي كاهش ترشح شير كاربرد دارد. جو از نظر طبيعت طبق نظر حكماي سنتي سرد و خشك است و مواد مغذي آن از گندم كمتر است، ولي قابض و خشك كننده است. غليان صفرا و خون را تسكين مي دهد و تب هاي گرم و تب هاي سل را تقليل مي دهد. مضر مثانه است، از اين نظر بايد با روغن و انسيون خورده شود.
اگر جو مقشر را بپزند به حدي كه جوها شكفته و خوب پخته شوند، ولي آن را نمالند و آن را صاف كرده و سردش كنند ماءالشعير به دست مي آيد؛ ماءالشعير سرد و تر است. مسكن حدت خون، صفرا، اخلاط سوخته و تب ها و امراض گرم است. حرارت باطني را تسكين مي دهد و حرارت كند و عطش مفرط را فرو مي نشاند و براي سل، زخم هاي ريه، ذات الجنب، سردرد گرم و امثال اينها نافع است.
زود هضم مي شود، مولد خون صالح است و به اصطلاح خونساز است ولي معده را سست مي كند. براي آلات داخل شكم اشخاص سرد مزاج مضر است و نفاخ. از اين نظر بايد گل قند خورده شود و در مواردي كه شكم بسته است، خوردن ماءالشعير جايز نيست، و جمع بين ماءالشعير سكنجبين نيز جايز نيست. اگر ماءالشعير با نصف وزن جو آن، خشخاش كوبيده مخلوط و مانند حريره شود، براي سردرد گرم مفيد است و با عناب، سپستان، انجير و پرسياوشان براي درد سينه و سرفه مجرب است.
شيره جو كه آن را كشك الشعير گويند سرد مايل به خشك است و غليظ تر از ماءالشعير است و براي اسهال صفراوي و مزاج هاي گرم مفيد است و غرغره با آن براي ورم گلو و درد گلو نافع است.
ضماد و آرد جو رادع است، ورم هاي سخت را تحليل مي برد، دمل هاي گرم را سر باز مي كندو به تنهايي و يا مخلوط با هم وزن آرد جو و تخم پنيرك، براي سل، ذات الجنب، ورم هاي زير بغل، سينه، پستان، پشت گوش و ساير اعضا مفيد است و ضماد آن با ريوند چيني براي ورم هايي كه حرارت آنها در كمال حدت نباشد، بسيار نافع است و با سركه براي ورم هاي صفراوي و مخملك مفيد است. اگر آرد جو نباشد، جو مقشر را با آب و يا عصاره برگ هاي مناسب ساييده و استفاده كنيد.
ضماد آرد جو با آب براي نقرس گرم و با آب گشنيز تازه براي تحليل خنازير و ورم هاي گرم سفت و ورم گلو نافع است.
آب پخته جو با سركه براي جرب و خارش و آب برگ كاهو و نظاير آن براي سردرد، ورم چشم، باد سرخ و محكم كردن عضو شكسته نافع است. خوردن آرد جو با شكر غذاي خوبي براي اطفال و مسكن عطش و التهاب است.
نان جو ثقيل الهضم و سنگين است و نفاخ. اگر خمير آرد جو را بگذارند كه ترش شود و در دوغ حل كنند و يك شب بگذارند بماند و بخورند براي تسكين غليان خون صفراوي، تشنگي مفرط، قي صفراوي، تب هاي گرم، اسهال صفراوي و خارش بسيار مفيد است.
جو براي سرد مزاجان مضر است از اين نظر بايد با شكر خورده شود.
نگاهي به تحقيقات علمي جديد در مورد خواص درماني جو:
جو از روزگاران كهن هميشه به عنوان بسته اي از تركيبات دارويي مفيد براي بيماران قلبي و يبوست و ديگر اختلالات هاضمه و احتمالاً سرطان شناخته شده است.
جو به عنوان دارويي براي عروق قلبي:
جو، به نظر مي رسد كه از چند طريق در كاهش كلسترول مؤثر است. يكي اين است كه شبيه داروهاي شيميايي ضد كلسترول بازار، در مكانيسم ساخت كلسترول در كبد دخالت كرده و كلسترول را كاهش مي دهد. محققان وزارت كشاورزي آمريكا در مركز تحقيقات ماديسن سه تركيب جداگانه در جو كشف كرده اند كه قابليت كبد در ساختن كلسترول نوعldl را مهار مي كند.(ldl جزوي از كلسترول است كه مضر بوده و به رگ هاي خوني آسيب مي رساند و منجر به حمله هاي قلبي مي شود.)
در آزمايشي خوراندن جو به خوك موجب شده كه كلسترول خون خوك تا 18 در صد پايين بيايد و بدن ترديد، جو در كاهش كلسترول خون انسان نيز مؤثر است. تحقيقات دكتر روزماري نيومن استاد دانشگاه موتانا كه بر روي عده اي از مردان داوطلب انجام شد، نشان داد كه خوردن جو به صورت نان، دانه پخت و كيك كلسترول خون آنها را به ميزان محسوسي پايين آورده است.
اين گروه پس از6 هفته هر روز سه بار با غذاي خود از خوراكي هاي جو استفاده كرده اند و پس از 6 هفته كلسترول خون آنها 15 در صد كاهش يافته است.آزمايشها نشان مي دهد هر چقدر كلسترول خون بيشتر باشد، تأثير رژيم جو در كاهش آن بيشتر است
در آزمايش فوق گروه ديگري كه طي همان مدت 6 هفته از آرد گندم يا سبوس گندم به جاي جو استفاده كرده بودند، هيچ كاهشي را در كلسترول خون نشان ندادند.
به نظر دكتر نيومن خاصيت كاهش كلسترول در خون، حداقل قسمتي مديون وجود مواد بتاگلوكان محلول در آن است. مواد بتوگلوكان الياف صمغي هستند كه به خصوص در جو و يولاف(جو دو سر) به صورت قابل حل در آب حل مي شود. اين مواد نه فقط در پوسته نازك خارجي بلكه در داخل مغز دانه جو نيز وجود دارد.
دكتر نيومن در حال حاضر با همكاري گروهي از دانشمندان سوئدي دست اندر كار اجراي تحقيقاتي هستند كه معلوم كند كدام واريته جو از اين نظر بهترين هستند يعني كلسترول خون را بيشتر كاهش مي دهند.
آزمايش هايي كه در دانشكده پزشكي دانشگاه ويسكانسن شده نيز نشان مي دهد كه كپسول هاي حاوي روغن جو كه محتوي عواملي براي كاهش قابليت كلسترول سازي كبد هستند، به اشخاصي كه پس از انفاركتوس عمل جراحي قلب كرده اند داده شده، موجب كاهش كلسترول خون آنها در حدود18ـ 9 در صد شده است.
جو به عنوان ضد سرطان:
دكتر چارلز اسون، دانشمند و كارشناس تغذيه در دانشگاه ويسكانسن، معتقد است كه در دانه هاي گياهان،مواد شيميايي ضد سزطان وجود دارد و دكتر ترول، يكي از صاحب نظران در رشته علوم تغذيه، نيز اين نظريه را تدييد مي كند. دكتر ترول مي گويد مواد شيميايي معروف به مهار كننده هاي پروتئاز كه در دانه هاي گياهي از جمله در جو وجود دارند، عوامل موجب سرطان را در بستر روده ها سركوب مي كنند و به اين دليل جو در رديف مواد ضد سزطان قرار دارد.
جو براي رفع يبوست:
گروهي از دانشمندان معتقدند جو براي يبوست بسيار مفيد است. در آزمايشاتي كه انجام دادند به اين نتيجه رسيدند كه هر چه بيشتر آرد جو را تصفيه كنند، يعني بيشتر سبوس آن گرفته شود اثر شفابخش آن كمتر مي شود. بهترين راه اين است كه جو با سبوس كامل به صورت آرد يا بلغور جو مصرف شود.
جو سفيد كرده كه اغلب در فروشگاه ها عرضه مي شود، داراي آثار شفابخش كمتري به خصوص در رفع يبوست است. ولي به هر حال جو پوست كنده و بدن سبوس نيز از نظر مبارزه با بيماري هاي قلبي تا حدودي مفيد است.
دانشمندان دانشگاه ويسكانسن توصيه مي كنند براي اين كه از حداكثر خواص جو استفاده شود، حتي الامكان آرد كامل آن تهيه و مصرف شود، يعني سبوس آن هيچ گرفته نشود زيرا تركيبات ضد كلسترول جو بيشتر در پوسته خارجي يعني در سبوس جو قرار دارد.
ـ بر اساس نتايج پژوهشهاي جديد، جو الياف غذايي ذوب شونده زيادي دارد و ميزان كلسترول بالاي خون را بسيار كاهش مي دهد. كلسترول بالا ميزان خطر بيماري قلبي را افزايش مي دهد. پژوهشگران خوردن روزانه جو را توصيه مي كنند.
-
خواص دارویی جعفری
از ابتلاي بدن به سرطان جلوگيري مي كند.
جعفري گياهي 2 ساله است كه در سال اول از برگ هاي يك قوطي پايه اي و در سال دوم از ساقه هاي گلدار كه در بالا منشعب است، تشكيل مي يابد. ريشه اصلي آن محكم و كلفت و داراي تعداد كمي ريشه چه است. ميوه اين گياه به درازاي 2 تا 3 ميليمتر به رنگ خاكستري تا قهوه اي و بيضوي شكل است . بوي قوي دارد. اين گياه در حال حاضر در تمام نقاط دنيا به وسيله دانه كاشته ي شود. برگ هاي سال اول را در فاصله ماه هاي تير تا شهريور و برگ هاي سال دوم را در بهار و تا هنگامي كه گياه گل دارد، جمع آوري مي كند.
قسمت هاي مورد استفاده جعفري، برگ ها، ريشه و ميوه (تخم) خشك است و به عنوان معطر كننده از برگ هاي خشك جعفري استفاده مي شود.
فوايد و آثار:
براي اين سبزي خواص بسياري ذكر كرده اند، كه به قرار زير است:
برگ جعفري قوه هضم را تقويت مي كند.
براي درمان حبس البول بايد 20 گرم ريشه خشك جعفري را در نيم ليتر آب بجوشانيد و پنج تا ده دقيقه دم كنيد و پس از صاف كردن آن، به فاصله هاي معين هر روز سه تا پنج فنجان از آن را بنوشيد.
جعفري، با مقادير زياد جريان خون مخاط ها، دستگاه گوارش و رحم را افزايش مي دهد و اعمال اين عضو را تحريك مي كند و مقادير زياد آن سمي است و سبب خونريزي و سرگيجه مي شود.
دم كرده جعفري به عنوان يك داروي ادرا آور براي درمان ورم عمومي، التهاب كليه ها و مثانه مصرف مي شود. همچنين براي جلو انداختن قاعدگي از آن استفاده مي شود.
تخم جعفري داراي «آپيول» است و آن ماده نيرومندي است كه تب بر و منظم كننده قاعده هاي ماهانه است. تخم جعفري خون را ضد عفوني مي كند و مجاري ادراري روده ها را نيز پاك مي كند.
جعفري از ابتلاي به سرطان جلوگيري مي كند و به خاطر خواص اين سبزي بايد آن را جزو غذاي روزانه اشخاص كم خون و بچه هايي كه دير رشد مي كنند وارد كرد. البته زياده روي در مصرف جعفري جريان خون را در بدن كند خواهد نمود.
دم كرده چند شاخه جعفري به مقدار يك فنجان آب، براي رفع گرفتگي صدا و دل دردهاي فصلي مفيد است.
اگر جايي از بدن شما كوفته شده و خون آن سياه است يك مشت برگ جعفري را خرد كنيد و به صورت مرهم روي عضو كوفته شده بگذاريد و هر روز چند بار اين كار را تكرار كنيد تا درد آن تسكين يابد و خون به رنگ طبيعي جريان پيدا كند.
اگر نيم مشت جعفري خشك را با نيم ليتر آب بجوشانيد و تا موقعي كه گرم است آن را بنوشيد براي رفع روماتيسم فوق العاده مفيد است.
اگر برگ هاي جعفري را له كنند و به صورت مرهم بر روي خراش و ترك خوردگي هاي كم عمق پوست بگذارند، زخم را به سرعت التيام مي دهد.
له شده برگ هاي جعفري از ورم نيش زدگي حشرات جلوگيري و زخم آن را درمان مي كند.
ويتامين هاي آ و ث جعفري به تقويت بينايي و جلوگيري از ابتلا به شبكوري كمك مي كند و پوست را تقويت و پاك مي كند.
آب جعفري با ذوب كردن چربيهاي جمع شده در زير پوست براي لاغر شدن خوب است.
اگر مرهم برگ جعفري را روي سينه و پستان زنان شيرده كه شير آنها بند آمده بگذارند، خيلي سريع شير آنان جريان مي يابد.
شيره جعفري به مقدار كم (1 يا 2 قاشق سوپخوري) براي غده هاي آدرنال و تيروئيد، حفظ سلامت دستگاه ادرار و كمك به نارسايي هاي كليه و درمان بي نظمي هاي چشم مفيد است. شيره جعفري با هويج و كرفس بهترين تركيب را دارد.
اسانس جعفري كه ماده عمل كننده آن «آپيول» است و در تمام قسمت هاي گياه به خصوص در دانه هاي آن موجود است، مايعي است روغني رنگ، بوي آن معطر و اسانس تقويت كننده معدن است و به مقدار 1 تا 2 قطره هر دفعه به عنوان ضد تب تجويز مي شود.
براي رفع دندان درد بايد يك گلوله كوچك جعفري نمك زده و آغشته به روغن زيتون را در سوراخ دندان گذاشت تا آرام گيرد.
براي رفع بوي نامطبوع دهان مي توان جعفري را با مقداري نان خشك جويد و فرو داد.
غده هايي كه در زير پوست تشكيل شده و گاهي خيلي بزرگ مي شوند با تركيب زير معالجه مي شوند:
يك گلوله كوچك جعفري نمك زده را با روغن زيتون ممزوج و مخلوط نموده و وري آن غده قرار دهيد و اين مرهم را صبح و شب عوض كنيد اين عمل بايد به قدري تكرار كرد تا غده ها به كلي از بين بروند.
براي از بين برده جوش هاي ريز و قرمز روي پوست بايد صبح و شب با محلول دم كرده جعفري صورت و يا قسمتي از بدن را كه جوش دارد شستشو داد. براي روشن شدن رنگ پوست صورت و چهره بايد يك هفته صبح و شب صورت با جوشانده نيم گرم (يك دسته بزرگ جعفري) در يك چهارم ليتر آب شستشو داد.
اگر جعفري را خرد كنيد و در شير گرم بريزيد و صبح ناشتا ميل كنيد براي معالجه گرفتگي صدا مفيد است. همچنين دم كرده چند شاخه جعفريي با يك فنجان آب، گرفتگي صدا را مرتفع مي كند.
تركيبات شيميايي جعفري:
الف) ريشه جعفري داراي مواد قندي، مواد معدني (5 درصد)، اسانس (5% تا 8% درصد)است.
ب) ميوه يا تخم جعفري داراي مواد زير است:
مواد روغني، آلورون، تانن، يك ماده زرد رنگ، يك ماده سمي به نام آپي ئين، يك اسانس شامل آپيول.
تركيب مواد غذايي برگ و ساقه جعفري:
يك قاشق غذا خوري برگ و ساقه جعفري آب پز شده يك كيلو كالري ارزش انرژي زايي داشته و از تجزيه آن به جز آب، مواد غذايي ريز را به دست آورده اند:
1)پروتئين: كم
2)چربي: كم
3)قند:
4)كلسيم: 7 ميلي گرم
5)آنه: 2/0 ميلي گرم
6)ويتامين A : 092 واحد بين المللي
7)ويتامين B1 : كم
8)ويتامين 2B : 0/1 ميلي گرم
9)ويتامين pp :0/1 ميلي گرم
ـ بر اساس نتايج پژوهشي جديد در مصر، خوردن جعفري از ابتلا به بيماري هاي قلب و رگ هاي خوني جلوگيري مي كند و به سبب داشتن اسيد فوليك و كلسيم زياد (كلسيم آن از شير بيشتر است)، از ناقص الخلقه شدن جنين گلوگيري مي كند.