منتظر باشيد . . . ادامه دارد .
Printable View
منتظر باشيد . . . ادامه دارد .
قلب، كبد و كليه را فعال مي كند.
كاسني گياهي پايا، علفي به ارتفاع 5/0 تا5/1 متر است. ريشه اي قوي و دراز به رنگ قهوه اي دارد. برگهاي آن متناوب و پوشيده از تارهاي فراوان در اطراف و گلبرگهاي مياني است.
قسمت مورد استفاده كاسني، برگ، ريشه و دانه آن است.
فوايد:
اين گياه در پزشكي اهميت بسياري داشته است. به طوري كه ابن سينا پزشك بزرگ مسلمان در مورد گياه كاسني و خواص آن رساله اي نوشته است.
دانشمندان علم گياه شناسي براي اين گياه خواص و آثار زير را برشمرده اند:
ـ كاسني باز كننده و حمل كننده ماده بيماري كبد است.
ـ كاسني مسكن عطش و حرارت دروني است. كاسني در درمان التهابات معده و پاك كردن مجاري ادراري، مؤثر است.
ـ اگر آب پخته كاسني را با سكنجبين ميل كنيد بهترين داروي تب هاي طولاني و مداوم است.
ـ ماليدن آب كاسني به محل هاي خارش بدن بسيار مفيد است.
ت غرغره آب كاسني با فلوس براي درد گلو، ورم و سوزش گلو مفيد است. فرمول مذكور براي درمان ورم حلق (لارنژيت) و تورم مفصلي نافع است.
ـ مصرف تخم كاسني، كمي با حالت تهوع همراه است كه بايد در آن سكنجبين اضافه كنيد.
ـ ريشه كاسني در باز كردن و روان شدن اخلاط بسيار مؤثر است.
ـ ريشه كاسني، مجاري گوارشي را پاك مي كند و بهترين تصفيه كننده خون است. ريشه كاسني در از بين بردن ورم احشا خيلي مؤثر است.
ـ ريشه كاسني بهترين دارو براي آب آوردن شكم است و در نفخ و تحليل مواد بسيار نافع است. ريشه كاسني براي تقويت معده، زياد كردن ادرار و رفع درد مفاصل و ضد يرقان مفيد است.
ـ عرق كاسني كه از گياه تازه كاسني گرفته شده باشد براي خنكي به كار مي رود.
ـ برگ هاي كاسني داراي املاح پتاس است و جوشانده آن براي تصفيه خون، تقويت معده و اعضا به كار مي رود.
كاسني انواع مختلف دارد كه ريشه و برگ هاي آن در پزشكي، در بهبود تب ها، يرقان (زردي) و انسداد مجاري صفراوي مفيد است.
ـ تمام قسمت هاي كاسني مخصوصاً ريشه و برگ آن، محرك صفرا است و به عمل هضم كمك مي كند و اثر آن در نارسايي هاي كبدي، قولنج هاي كبدي و ناراحتي هاي صفراوي بارز است.
كاسني در ازدياد نطفه و زيبايي چهره كودك تازه متولد مفيد است.
كاسني انسان را از ابتلا به قولنج نگه مي دارد.
ـ كاسني، توان و نيروهاي بدني را تجديد مي كند. كاسني در ضعف اعصاب، ضعف چشم و فشار خون مفيد است.
كاسني، قلب، كليه، كبد را فعال و با نشاط مي گرداند. كاسني رحم را به وظيفه طبيعي خود وا مي دارد.
ـ برگ كاسني، داراي مقداري ويتامين«ث»است و لذا در حفظ جواني مؤثر است. برگ كاسني، زهر طحال را از بين مي برد و كيسه صفرا، يرقان و دردهاي معده و كبدي را معالجه مي كند.
قارچ و پروتئين ـ قارچ هاي خوراكي و مخصوصاً قارچ تازه حاوي مقادير فراوان پروتئين مورد نياز بدن است كه از اين نظر ميزان پروتئين آن حدود 2 برابر پروتئين اغلب سبزيجات و ساير حبوبات مي باشد. پروتئين قارچ از لحاظ اسيدهاي آمينه كه همانا جزء اصلي پروتئين را تشكيل مي دهد جزو غني ترين پروتئين ها محسوب مي شوند و از لحاظ ارزش غذايي در حد فاصل پروتئين گوشت و پرتئين گياهي قرار دارد. از طرفي پروتئين قارچ به دليل داشتن مقادير فراوان آب و رطوبت نسبت به سبزيجات و حبوبات بسيار مطبوع و قابل هضم است. به طوري كه 90 ـ 70 درصد قابليت هضم پذيري دارد. به طور كلي ارزش بالاي پروتئين قارچ و قابليت هضم پذيري بالاي آن باعث شده كه مصرف آن براي سالمندان و سالخوردگان بسيار توصيه گردد.
قارچ و دريافت كالري ـ همان طور كه مي دانيد كربوهيدراتها يكي از مهم ترين منابع انرژي براي بدن هستند. قارچ هاي خوراكي به علت داشتن 2/4 در صد كربو هيدرات قادرند به طور ميانگين 100 كيلو ژول در 100 گرم قارچ، انرژي توليد كنند كه اين ميزان انرژي در نوع خود بسيار قابل توجه است.
قارچ و چربي ـ يكي از مهمترين ويژگي هاي قارچ كه باعث شده متخصصين تغذيه آن را بسيار توصيه كنند در صد كم چربي آن است. قارچ هاي خوراكي داراي درصد بسيار كمي از چربي هستند كه اين مقدار در حدود 1% تا 3% وزن تر آن مي باشد.
لذا كساني كه از رژيم غذايي لاغري در برنامه غذايي شان استفاده مي كنند مي توانند از قارچ بهره ببرند و به هيچ وجه نگران بالا رفتن چربي خونشان نباشند.
قارچ ها و ويتامينهاي مورد نياز بدن ـ مصرف روزانه 100 گرم قارچ خوراكي نياز بدن به ويتامين c را برطرف مي كند. علاوه بر اين قارچ منبع بسيار خوب ويتامين B1 و B2 است. كمبود ويتامين B1 مي تواند زمينه ساز بسياري بري بري باشد . همچنين ويتامين B12 از ويتامين هاي ضزوزي براي خونسازي به شمار مي رود. كمبود ويتامين B12 باعث بروز آنمي و يا كم خوني مي شود. به طور كلي مصرف 100 گرم قارچ خوراكي تازه نياز روزانه افراد بالغ به ويتامينهاي محلول در آب را برطرف مي كند.
قارچ و عناصر معدني ـ عناصر معدني موجود در قارچ در مقايسه با سبزيجات و ميوه جات هم از كيفيت بهتري برخوردار هست، هم از نظر كميت در سطح بسيار خوبي قرار دارد. قارچ خوراكي داراي ميزان چشم گيري پتاسيم، آهن و مس است و قادر است فسفر مورد نياز بدن را به طور كامل تأمين كند. كلاهك قارچ سرشار از فسفر است.
ساير تركيبات قارچ هاي خوراكي ـ اسيد فوليك: يكي از مهمترين تركيبات موجود در قارچ كه بسيار مورد توجه قرار مي گيرد اسيد فوليك موجود در آن است. در حال حاضر يكي از مهم ترين علت هاي كم خوني در افراد به خصوص در خانم هاي باردار كمبود اسيد فوليك است.
قارچ هاي خوراكي به سبب داشتن مقادير فراوان اسيد فوليك از جمله بهترين منابع غذايي براي اين دسته از افراد محسوب مي شود
لوواستاتين: از جمله تركيبات مهم موجود در قارچ همين لوواستاتين است. قارچ ها به طور طبيعي توليد لوواستاتين مي كنند و اين تركيب بسيار در كاهش چربي و كلسترول خون مي تواند مؤثر واقع شود.
بيوفريوليد: در قارچ تركيبي به نام بيوفريوليد وجود دارد كه از تشكيل مخزن چربي خطرناك در شريانها جلوگيري مي كند. اين ماده از تشكيل كلسترول هاي بد خون (LDL )و اسيد هاي چرب در سلولها و خون جلوگيري مي كند.
در زمستان قارچ بخوريد:
قارچ استخوانها را تقويت مي كند، خستگي را برطرف مي كند، كمبود ويتامين D را بر طرف مي كند. پرتو خورشيد در بدن ويتامين D توليد مي كند اما در زمستان بدن اين وضعيت را ندارد كه از پرتو خورشيد به خوبي استفاده كند و ويتامين D توليد كند. پس در زمستان خوردن مواد غذايي توصيه مي شود كه داراي اين ويتامين باشد. ويتامين D سبب جذب كلسيم در روده مي شود تا بالافاصله در استخوانها به مصرف برسد. براي اينكه همه مواد مغذي به بهترين شكل جذب شوند نياز به ويتامين هاي گروه «ب» است. قارچ بخشي از اين ويتامين ها را تدمين مي كند و هر سلول در بدن ما به ويتامين (B2 )قارچ نياز دارد تا بتواند انرژي كسب كند تا ما زود خسته و كم حوصله نشويم.
قارچ را بايد پخته خورد، زيرا قارچ آلوده به موادي است كه فقط با پختن از بين مي رود اما قارچ هايي كه در واحدهاي صنعتي توليد مي شوند مي توان بدون هيچ مشكلي پس از تميز كردن مصرف كرد.
توجه: اكيداً توصيه مي كنيم كه از خريد قارچهاي فله اي به شدت و به جدّ بپرهيزيد. صرف نظر از اين كه احتمال مسوميت از طريق اين نوع قارچها بسيار بالاست كيفيت پايين اين قارچها و آلودگي بسيار آنها از جمله مهمترين معضل هاي اين نوع قارچ هاست.
حتماً قارچ مورد نياز خود را از مراكز معتبر و به صورت بسته بندي هاي بهداشتي تهيه فرماييد. هر گونه تغيير رنگ ظاهر قارچ و هر گونه احساس مزه نامطبوع بايد مورد توجه قرار گيرد و از مصرف آنها خودداري شود. قارچ هايي كه تغيير رنگ داده اند و كلاهكشان سياه و يا خاكستري شده از كيفيت خوبي برخوردار نيستند.
ـ تحقيقات پزشكي نشان مي دهد كه با خوردن قارچ، دستگاه دفاعي بدن تقويت مي شود، طول عمر افزايش مي يابد، كلسترول خون پايين مي آيد، گردش خون در بدن بهبود مي يابد. ويروسها از بين مي رود، از بروز بيماري هاي قلبي جلوگيري مي شود. قارچ مقدار زيادي كربوهيدرات و آهن دارد پزشكان به بيماران ديابتي و افرادي كه به تقويت دستگاه ايمني بدن خود اهميت مي دهند و كساني كه برنامه خاص غذايي (رژيم) دارند خوردن قارچ را توصيه مي كنند.
درخت عناب در مناطق گرمسير رشد مي كند. برگهاي آن كوچك و دندانه دار است. اين گياه گلهاي كوچك و به رنگ سبز مايل به زرد دارد. اما خود عناب قرمز رنگ و شبيه تخم مرغ است. يك هسته شيرين دارد. اين ميوه كمي سرد است و خواص دارويي زيادي دارد. عناب به دليل داشتن لعاب زياد نرم كننده سينه است . ملين بوده و ادرار را زياد مي كند و آرام كننده اعصاب است. خون را تميز مي كند و ضد سرفه است، بي خوابي را برطرف مي كند.
جوشانده پوست اين درخت به عنوان داروي ضد اسهال مصرف مي شود.
عناب براي آسم و تنگي نفس مفيد است و زخم هاي كهنه را التيام مي بخشد. اين ميوه خستگي شديد را برطرف، رشد موي سر را زياد مي كند و براي ورم چشم مفيد است. عناب دستگاه هاضمه را تقويت و همچنين كم اشتهايي را برطرف مي كند.
آب عناب با كاهو در درمان سرطان مؤثر است.
هرگاه احساس غمگيني به شما دست داد بهتر است يك فنجان دم كرده عناب را ميل كنيد اين نوشيدني لبخند به لبهاي شما مي آورد.
طرز استفاده:
مي توانيد 50 گرم عناب را در يك ليتر آب بجوشانيد و ميل كنيد.
همچنين 14 دانه عناب را با 25 گرم جو پوست كنده در 2 ليتر آب بجوشانيد و بگذاريد محلول ته نشين شود و آب زلال آن را بنوشيد.
طريقه ديگر مصرف:
اين است كه 20 دانه عناب را با 30 دانه مويز دانه گرفته و 30 دانه سپستان و 17 گرم شاخه گلدار بنفشه در نيم ليتر آب خيس كنيد و 24 ساعت بگذاريد بماند، سپس آن را صاف كنيد و با 50 گرم شير خشت و 50 گرم ترنجبين مخلوط كنيد تا كاملاً حل شود و قدري گلاب به آن اضافه كنيد و بنوشيد.
ـ البته توجه داشته باشيد عناب در افراد سرد مزاج باعث گاز و نفخ معده مي شود. اين افراد بايد عناب را با شكر و مويز بخورند. بهتر است اين ميوه با غذاهاي محرك مانند عسل ميل شود.
عدس
عدس از خانواده حبوبات است. حبوبات دانه هايي هستند كه درون پوسته اي محافظ رشد مي كنند.
مواد مغذي عدس:
اسيد فوليك ـ يكي از مواد مغذي بسيار مهم و موجود در عدس است. اداره بهداشت و سلامت امريكا توصيه مي كند خانم هايي كه زايمانشان نزديك است بايد روزانه 400 ميلي گرم اسيد فوليك دريافت كنند.
يك ليوان عدس پخته 90 درصد اسيد فوليك مورد نياز را تأمين مي كند.
آهن ـ عدس منبع خوبي از آهن است؛ به ويژه براي خانم هايي كه بدنشان نياز بيشتري به آهن دارد، مصرف عدس به همراه غذاهاي حاوي ويتامين «ث» سبب جذب بهتر و مؤثرتر آهن در بدن مي شود.
منابع ويتامين «ث» عبارتند از: گوجه فرنگي، فلفل سبز، كلم بروكلي، مركبات، آبميوه ها.
پروتئين ـ عدس سرشار از پروتئين است. فقط اسيد آمينه «ميتونين» آن كم است . مصرف غلات، تخم مرغ، آجيل و دانه هاي خوراكي ديگر، گوشت، لبنيات، به همراه عدس منبع پروتئيني غني و كاملي را تشكيل مي دهد.
فيبرهاي محلول ـ عدس فيبرهاي محلولي دارد كه مانند جارويي زبر، دستگاه گوارش را تميز مي كنند. اين نوع فيبر، گلوكز ( قند) و كلسترول سرم را كاهش مي دهد و نياز به انسولين را در افراد ديابتي كم مي كند.
مواد غذايي حاوي فيبر محلول: سبزيجات، جوي دو سر، جو، سبوس جو، ميوه ها، انواع لوبيا.
فندق درختچه اي است به ارتفاع تقرباً 2 متر كه برگ هاي آن پهن و نوك تيز است. فندق داراي پوششي سبز رنگ بوده كه پس از خشك شدن تدريجاً از آن جدا مي گردد.
مغز فندق در حدود 60 درصد روغن دارد كه به رنگ رزد روشن بوده و داراي طعم ملايم و بوي مطبوعي مي باشد.
از روغن فندق در تغذيه، عطر سازي و نقاشي استفاده مي شود. مغز فندق مقدار زيادي فسفر دارد.
فندق داراي خواص زيادي است و داراي پروتئين، مواد چرب، كلسيم، فسفر و پتاسيم مي باشد. فندق گرم و خشك است و براي بيماري قند مفيد است.
اين دانه روغني براي تقويت بدن، روده و معده، سرفه، درد سينه و كبد مفيد است. سموم را از بدن خارج كرده و براي ريزش مو و سوزش مجاري ادرار مفيد مي باشد ولي فشار خون را بالا مي برد.
اگر شما فعاليت فكري زيادي داريد بهتر است فندق بخوريد چون به دليل فسفر زياد مغز شما را تقويت مي كند. ولي به خاطر داشته باشيد افراط در خوردن اين دانه روغني باعث نفخ و گاز شكم و استفراغ مي شود. اگر سرد مزاج هستيد بهتر است فندق را با آب و عسل بخوريد و اگر گرم مزاجيد با سكنجبين ميل كنيد.
ادامه دارد ...
• مواد غذایی سالم و خصوصیات آن
ماهی تازه دارای چشمهای براق و شفاف بوده و فلسهایش نرم و پوست آن زود کنده می شود و ضمنا بو نمیدهد. ماهی که چشمهایش گود و فرو رفته و پوست آن با گوشت کنده شود برای استفاده غذایی مناسب نیست، همچنین ماهی تازه معمولا دارای برنشهائی قرمز رنگ است، حال آنکه ماهی کهنه برانشی رنگ پریده دارد و اگر با انگشت فشار بر ماهی وارد آید گودی حاصله سریعا از بین میرود و در حالی که در ماهی مانده این گودی باقی میماند.
شیرتازه دارای مزه و طعم مطبوع، غلظت طبیعی و رنگ سفید مایل به زرد است و پس از اندک مدتی، قشری از چربی روی آن جمع میشود.
و پنیز تازه و سالم دارای طعم و مزه خوبی است و مزهای شیرین دارد و دارای آب فراوان است درحالیکه پنیر فاسد و خراب دارای رنگی تیره است و بوی آمونیاک میدهد.
و همچنین کره سالم دارای رنگ طبیعی زرد کم رنگ است که البته کره گاو اندکی زردتر است و بوی خاص دارد، طعم و مزه کره بستگی به نوع تغذیه و سلامت حیوان دارد اگر طعم کره تند باشد دلیل بر فاسد بودن آن است.
خامه سالم و تازه رنگی طبیعی دارد و سطح آن صاف و یکدست و دارای طعم و بوئی خوش و شیرین است در حالی که خامه کهنه و فاسد مزهاش ترش و رنگ آن تیره است و روی آن حبابهای کوچک هوا دیده میشود.
• یک روش جدید برای جلوگیری از فساد مواد غذایی
طی قرن ها انسان روش های مختلفی را برای نگهداری مواد غذایی خود برای مدت معینی، ابداع کرده است، مثلاً خشک کردن، نمک زدن، دودی کردن، خشک و سرد کردن، ترشی کردن، کنسرو کردن، انجماد و حفظ و دخیره با استفاده از مواد شیمیایی تعدادی از این روش ها هستند که می توان به آن ها اشاره کرد. هر یک از این روش ها به نوبه خود سودمند هستند. اما روشی مقرون به صرفه تر سالم تر و سریع تر نیز وجود دارد تابش اشعه گاما به مواد غذایی. این روش موجودات میکروسکوپی را که هر ساله میلیونها تن مواد خوراکی با ارزش را از بین می برند، نابود می سازد.
وقتی که یک اتم در معرض تابش قرار می گیرد یونیزه می شود ( یعنی تعدادی از الکترونهای خود را از دست داده و تبدیل به ذرات با بار مثبت می شود. هنگامی که مواد غذایی تحت تابش رادیواکتیو قرار می گیرند، تعدادی از اتم های آن که در مسیر تابش قرار گرفته اند، یونیزه می شوند. این امر تغییراتی مولکولهای بزرگ باکتریها و میکروب ها ایجاد می کند و آنها را نابود می سازد، اگر چه بعضی اتمهای مواد غذایی نیز یونیزه می شوند اما هیچ گونه اثر مضری بر آنها ندارد. مواد غذایی رادیواکتیو نمی شوند، فقط مقداری از ویتامین های آنها از بین می رود. البته این مقدار کمتر از میزانی است که در اثر کنسرو یا انجماد یا خشک کردن تلف می شود. با استفاده از تابش اشعه از دو طریق می توان از فساد مواد غذایی جلوگیری نمود، 1- پاستوریزه نمودن: در این روش از تابش ضعیف استفاده می شود. 2- استریلیزه کردن: در این روش از پرتو گاما که انرژی بیشتری دارد استفاده می شود. میزان اشعه ای که تابانده می شود اکثراً به نوع مواد غذایی و مدت مطلوب بستگی دارد. برای زمانهای کوتاه معمولاً از روش پاستوریزه کردن و زمانی که نیاز به انبار کردن برای مدت طولانی باشد از روش استریلیزه کردن استفاده می شود.
از این روش برای نگهداری انواع مواد غذایی استفاده می شود. ماهی هایی که در معرض تابش قرار گرفته اند را می توان يک ماه بیشتر از ماهی های عادی در سردخانه نگه داشت. صدفهای خوراکی را می توان در دمای 450 فارنهایت تا سه ماه به طور سالم با استفاده از این روش حفظ نمود. این روش در مورد میوه ها نیز مؤثر بوده است. در یک آزمایش پرتقال هایی را که تحت تابش بوده اند و پرتقال های معمولی را پس از 3 ماه انبار کردن با هم مقایسه کردند. مشاهده شد که تنها 2% از پرتقال های تحت تابش و در عوض 66% پرتقال های معمولی خراب شده بودند. از همه مهم تر اینکه هیچ گونه تفاوتی از نظر طعم، ویتامین و شکل ظاهری بین میوه هایی که تازه چیده شده و آنهایی که تحت تابش بوده اند وجود نداشت. این کار در مورد میوه های دیگر مثل هلو، توت فرنگی نیز مفید بود. گوشت در معرض تابش قرار گرفته نیز از نظر طعم بافت و رنگ با گوشت تازه تفاوت جزیی دارد.
شلغم نه تنها از نظر داشتن ويتامين و خواص معدني اش ارزنده است، بلكه از حيث ساير ويژگي هاي غير غذايي هم سرآمد بوده و در زمره سبزي هاي مهم شمرده مي شود.
علاوه برپيازسبزي هاي ليفي (گياهان سبز) نيز عوامل عمده پيشگيري از سرطان به شمار مي آيند. زيرا آنها همانند كلم پيچ و ساير گياهان چليپايي طبق تحقيقات آزمايشگاهي از مواد برخوردارند كه رشد سرطان را در جانوران متوقف مي سازند. همچنين شلغم روغني (منداب) كه شلغمي بزرگ و زرد رنگ است، داراي مواد ضد سرطاني است.
نكات مفيد:
شلغم يكي از بقولات بسيار قوي و مغذي است كه به سبب دارا بودن ده درصد مواد قندي و سرشار بودن از املاح مفيدي مانند كلسيم و منيزيم جزو مواد غذايي بسيار با ارزش به حساب مي آيد.
شلغم يكي از پاك كننده ها و سازنده هاي خون بوده و چنان كه گفته شد، املاح كلسيم و منيزيم موجود در آن موجب جلوگيري از ابتلا به بيماري هاي خطرناكي مانند سرطان مي شود.
هم چنين شورة محتوي در آن باعث تصفيه خون و دفاع بدن در برابر بيماري هاي عفوني است.
پتاسيم موجود در شلغم، چربي را خنثي مي كند و آرسنيك آن در تشكيل گويچه هاي سفيد و قرمز خون دخالت مستقيم دارد. از طرف ديگر فسفر موجود در شلغم، موجب تقويت ياخته هاي عصبي مي شود.
بايد دانست كه لازم است از برگ شلغم خواه به صورت پخته يا خام در سوپ يا سالاد و يا خوارك هاي ديگر استفاده شود. نه تنها در برگ شلغم مقدار زيادي كلسيم وجود دارد بلكه علاوه بر آن، اين گياه حاوي مقادير زيادي آهن و مس نيز هست كه سبب ازدياد خون و به ويژه هموگلوبين مي شود. به هر اندازه رنگ برگ شلغم تيره تر باشد، يد بيشتري در آن هست. همچنين وجود ويتامين آ، ب و ث در برگ و ريشه آن، به خوبي نشانگر نقش مؤثر و مهم آن در حفظ تعادل عصبي و به خصوص در تعادل تغذيه آن مؤثر است.
دكتر برتوله ثابت كرده است كه عصاره شلغم، حل و دفع سنگ هاي كليوي را به علت خاصيت حل كنندگي كه بر روي اسيد اوريك دارد، تسهيل مي كند.
شلغم اثر مفيد و مؤثري در درمان بيماري هاي دستگاه تنفسي دارد. براي اين منظور از آش و سوپ آن استفاده مي شود. همين طور مي توان عصاره آن را به دست آورد. براي اين كار شلغم را با شكر سرخ به وزن مساوي در كمي آب مي ريزند و به ملايمت حرارت مي دهند. طريقه ديگر آن است كه وسط شلغم بزرگي را خالي كرده و سكر سرخ را درون آن مي ريزيد و پر مي كنند و مي پزند. شكل سوم نيز آن است كه شلغم را به حلقه هاي گرد بريده و پياز را نيز به همين شكل در مي آورند سپس طبقات شلغم و پياز را در ظرف گردي بر روي حرارت مي گذارند و هنگامي كه گرم مي شود به تدريج شربت آن جدا مي شود. اين شربت براي درمان سرماخوردگي و گلودرد بسيار نافع است و از آن مي توان به عنوان غرغره نيز استفاده كرد كه در موارد گلودرد به كار برده مي شود.
دردمل، كورك و هر نوع كانون التهابي و تورمي يا چركي از ضماد شلغم پخته استفاده شده و بر روي موضع مي گذارند.
ترب سياه هم كليه خواص شلغم را دارا بوده و حتي در برخي مواقع غني تر هم هست. بهتر آن است كه ترب سياه و شلغم خام را رنده كرده و به شكل خام ميل كنند تا از خواص آنها به طور كامل بهره گيرند
مي توان از اين دو با سبزي هاي ديگر نيز به صورت سالاد استفاده كرد.
شلغم ويتامينهاي «آ» و «ب» و «ث» و عناصري مانند فسفر، كلسيم، گوگرد، منيزيم و يد دارد.
شلغم حاوي نشاسته و پروتئين و سلولز است و به اين سبب نيروزا مي باشد.
شلغم براي بيماران مبتلا به بيماري قند مفيد است و از خام آن مي توان به عنوان انسولين گياهي استفاده كرد. شلغم خاصيت ميكروب كشي و ضد ويروسي دارد. سرفه هاي خشك را درمان مي كند، خلط آور است، در پيشگيري و درمان سرماخوردگي بسيار مفيد است، مقاومت بدن را افزايش مي دهد.
در فصل زمستان شلغم بخوريد ، تا در همه سال در برابر بيماريها بيمه شويد.
شاهدانه ضد جانور و انگل معده ،شاهدانه از گياهان يك ساله و ليفي است و دو پايه اي است. داراي ريشه عمودي و ساقه بلند و 2 تا 4 متر ارتفاع.
خواص شاهدانه:
در مناطق دور بيشترين كاربرد شاهدانه در چين و هندوچين است. استوارت مي نويسد كه در چين تمام قسمتهاي مختلف گياه شاهدانه در طب سنتي و چين به عنوان دارو كاربرد دارد.
از تخم شاهدانه به عنوان تونيك، نيروبخش، مسهل و ملين، نرم كننده، مدر، مسكن، ضد جانور، انگل معده و مخدر استفاده مي شود. مصرف زايد ير حد مجاز آن خطرناك است. يعني از مسكن هايي است كه طبق معمول، اسراف در خوردن آن خطرناك است.
تخم شاهدانه در موارد زكام و ناراحتي هاي پس از زايمان و قي و استفراغ شديد مصرف مي شود و در استعمال خارجي، روي تاول ها و زخم ها و به طور كلي زخم سر و كچلي مي اندازند.
ماسون و تئوبالد مي گويند كه گياه شاهدانه ارزش زيادي براي معالجه كزاز دارد. گياه شاهدانه مسكن واقعي و مؤثري براي درد شكم و معالجه سوء هاضمه با علايم درد و براي سرطان ها و زخم ها اثر شفا بخش دارد به علاوه براي معالجه ميگرن و نورالژي و رماتيسم و درد اعصاب مفيد است.
از تخم آن پس از اينكه به ترتيب خاصي تهيه و به صورت دارو آماده شد براي پايين افتادگي رحم و كمك به وضع حمل و به عنوان تب بر استفاده مي شود.
شاهدانه طبق نظر حكماي طب سنتي، از نظر طبيعت، قسمت هاي مختلف آن متفاوت است.
ـ تخم آن خيلي گرم و خشك است. پوست آن سرد و خشك است و از نظر خواص معتقدند كه به علت مركب القوي بودن برگ آن در عين حال كه فرح، سرور، نشاط و نيكويي به رنگ رخسار مي آورد، مخدر نيز هست و پس از آن سستي مي آورد. بعد از آن كه آثار قسمت گرم آن نشاط است زايل شد آثار قسمت سرد آن كه تخدير و سستي است ظاهر مي شود و اشتهاي غذا را از بين مي برد و نهايتاً موجب غم، تكدر، تاريكي ديد چشم، جنون، ماليخوليا، ترس بسيار و استسقا مي شود.
عصاره برگ آن براي از بين بردن شپش سر و ريختن چند قطره از عصاره برگ و روغن آن در گوش براي تسكين درد گوش نافع است. خوردن برگ آن رطوبت هاي معده را خشك مي كند و شكم را مي بندد وقبض مي كند و ترشح ادرار را زياد مي كند. ضماد و برگ آن براي تحليل ورم هاي گرم و تسكين دردهاي عصبي مفيد است. مقدار خوراك آن تا 4 گرم و اسراف در خوردن آن مضر و خطرناك است.
ـ تخم آن آشفتگي حال و به هم خوردن دل را تسكين مي دهد و بادها را پراكنده مي كند و قابض است. مضار آن اين است كه سردرد مي آورد، ديد چشم را كم مي كند و مضر معده است. براي احتراز از اين عوارض بايد سرخ كرده آن را خورد.
روغن شاهدانه گرم و خشك است و براي درد گوش، اعصاب، تحليل ورم هاي سفت و نرم كردن سفتي رحم نافع است. چند قطره در گوش ريخته شود و يا روي ساير اعضا و ورم ماليده شود.
روش تهيه عصاره گياه شاهدانه:
سرشاخه هاي گلدار شاهدانه هندي 1 واحد، الكل 60 درصد 6 واحد، آب مقطر 1 واحد گرفته و طبق روش معمول از آن عصاره تهيه مي كنند. مقدار خوراك اين عصاره 5 سانتي گرم تا 5 دسي گرم بر حسب مورد در رفع حساسيت هاي شديد و دردهاي رماتيسمي مصرف مي شود.
لكه هاي سفيد پوست را برطرف مي كند.
شاهي گياهي يك ساله به ارتفاع 20تا 30 سانتي متر است كه در نواحي مختلف ايران پرورش مي يابد. اين گياه داراي نشاسته و روغن فرار است. اين گياه با فرا رسيدن بهار در دسترس ما قرار مي گيرد و به عنوان غذا و دارو مصرف مي شود.
فوايد:
دانشمندان علم گياه شناسي براي شاهي خواص و آثار متعددي بيان كرده اند كه در زير به بيان آنها مي پردازيم:
شاهي سرشار از املاح معدني و مانع از رشد سلولهاي سرطاني است.
شاهي علاوه بر ويتامين «ث» داراي مقدار زيادي ويتامينهاي A ـ B ـ B2 است.
مصرف چكيده ترتيزك علاوه بر معالجه امراض دستگاه تنفسي، كرم كُش نيز هست.
املاح معدني شاهي عبارتند از: آهن، كلسيم، فسفر، آرسنيك، منگنز، مس، روي و گوگرد.
شاهي براي اشخاص كم خون و مبتلايان به آسم فوق العاده مفيد است. شاهي اشتها آور، نيرو بخش، تصفيه كننده خون و ادرار آور است و سنگيني معده و كبد را برطرف مي كند.
مصرف شاهي به كساني كه شن و سنگ كليه و مثانه دارند و يا درد گوش گرفته اند، توصيه شده است.
جويدن برگهاي شاهي تازه لثه ها را محكم مي كند و آنها را سالم نگه مي دارد.
شاهي به علت داشتن ويتامين «ث» در معالجه بيماري قند و امراض پوستي فوق العاده مفيد است.
شاهي داراي يد، آهن و فسفات است.
نوع ديگر شاهي، بولاغ اولي به معناي (بوته رودخانه) است، كه داراي يد، فسفر وآهن است و جنبه غذايي و دارويي دارد كه به طور خام و به صورت سالاد و پخته مصرف مي شود. خنك كننده، ضد اسكوربوت بوده و ترشحات ريه را تغيير شكل مي دهد و داراي گلوكزيد است.
شاهي كك و مك را كه معمولاً در صورت انسان به صورت لكه هاي قهوه اي ريزي پديدار مي شود، برطرف مي كند. بدين منظور بايد برگ شاهي را كوبيده و بر روي لكه ها بگذارند و يا تخم شاهي را كوبيده و در مقداري آب خيس نموده، شبانه روز يك مرتبه بر روي لكه ها بگذارند و آن قدر ادامه دهند تا لكه ها برطرف شود.
شاهي لكه هاي سفيد پوست را برطرف مي كند. به اين منظور بايد تخم شاهي را كوبيده با كمي عسل مخلوط نماييد و بر روي لكه ها قرار دهيد و اين عمل را روزي يك مرتبه تكرار كنيد تا بهبودي كامل حاصل شود.
شاهي براي رفع بدبويي زير بغل مفيد است. براي اين منظور بايد صبح ناشتا مقداري شاهي و يا تخم شاهي تناول كرد و چند روز متوالي تكرار نمود.
شاهي انار ترش را به انار شيرين مبدل مي كند. براي اين منظور بايد آب شاهي را گرفته، به دفعات مكرر مانند آب در پاي درخت انارترش بريزيد كه مورد استفاده ريشه قرار گيرد. در اين صورت ميوه آن به انار شيرين تبديل مي شود.
شاهي كه موجب تندرستي بدن است سرشار از ويتامين هاي آ ـ ب ـ ث (c ـ B ـ A) است.
شاهي از سبزيهاي خنك است كه مواد معدني را به بدن مي رساند.
يك فنجان كوچك آب شاهي را صبح ناشتا ميل كنيد زيرا آب شاهي كرم را از بين مي برد و سموم بدن را دفع مي كند.
براي التيام زخمهاي چركي، از مرهمي كه از شاهي كوبيده و چند قطره روغن زيتون يا بادام به دست مي آيد، استفاده مي شود.
براي رفع لكه هاي پوست سه قسمت آب شاهي را با يك قسمت عسل مخلوط كنيد و آن را خوب به هم بزنيد تا به صورت مايعي كامل درآيد. سپس به كمك يك تكه پنبه هيدروفيله، صورت را با اين محلول صبح و شب بشوييد و بگذاريد خودش خشك شود و بعد آن را با آب و صابون تميز بشوييد.
شاهي چون ضد نيكوتين است براي اشخاصي كه سيگار مي كشند مفيد است.
تركيبات شيميايي شاهي:
دانشمندان از تجزيه شيميايي 100 گرم شاهي به جز آب، مواد زير را به دست آورده اند:
1)پروتئين : 3 گرم
2)مواد قندي : 1 گرم
3)آهن : 6/1 گرم
4)فسفر : 52 ميلي گرم
5)كلسيم : 220 ميلي گرم
6)ويتامين B : 45 واحد بين المللي
7)ويتامين c : 45 واحد بين المللي
8)ماده مهمي به نام تروپئولوزيد
9)ويتامين A : 1500 واحد بين المللي