دیود زنر و نحوه تست در مدار

[AMD>INTEL]

دیود زنر (به انگلیسی: Zener Diode) یک نوع ویژه از دیود است که اجازه می دهد تا جریان الکتریکی در یک جهت به جلو برود و کاربرد آن به عنوان یک دیود ایده‌آل است ، اما ویژگی این دیود این است که همچنین اجازه میدهد که جریان الکتریکی در جهت معکوس، فقط زمانی که ولتاژ بالاتر از یک مقدار مشخص باشد حرکت کند. نام این ولتاژ مشخص ولتاژ شکست، ولتاژ زانو یا ولتاژ بهمنی است. دیود زنر در سال ۱۹۱۵ میلادی (۱۲۹۳ خورشیدی) به دست کلارنس زنر کشف شد و به همین خاطر دیود زنر نامگذاری شد.
-------

تست ديود زنر در مدار :
براي تست ديودهاي زنر در مدار مولتيمتر را در حالت rx1 قرار داده و گرايش مستقيم ديود را مانند ديود هاي سيليكوني تست مي كنيم اگر دراين حالت مولتيمتر 25 الي 40 ، اهم كه بستگي به نوع مولتيمتر و جريان آن دارد نشان مي دهد يعني عقربه منحرف شده و عدد ياد شده را نشان مي دهد دراين حالت گويند ديود در گرايش مستقيم راه مي دهد و سالم است .
اما مي دانيم استفاده ديودهاي زنر به خاطر ولتاژ شكست آنهاست و نيز مي دانيم هر كدام از ديودهاي زنر داراي ولتاژ شكست خود مي باشد و اتفاقاً ديود زنر را به همين نام نيز در بازار مي شناسند مثلاً مي گويند ديود زنر 2/3 ولت ويا 1/5 اتفاقاً اين ديودها همواره در مدارات بخاطر همين ولتاژشكستشان مورد استفاده قرار مي گيرند .
موارد استفاده ديود در مدارات الكترونيكي
1 – براي تثبيت ولتاژ در مدارات رگولاتور
2 – براي برش دادن سيگنالهاي مدارات مختلف
3 – به منظور حفاظت از مدارات و يا ic هاي مختلف
حال مي خواهم تست اين ديودهاي زنر را در سه مكان فوق الذكر ، بيان كنم .
مرحله 1 خيلي ساده مي باشد كافي است مولتيمتر را در مد ولتاژ مناسب قرار داده و درحاليكه دستگاه در حال تعمير را به برق زده ايم ( اگر مقدور باشد ) ولتاژ آند نسبت به كاتد ديود را اندازه گيري مي كنيم اگر اين ولتاژ دقيقاً برابر ولتاژ نامي ديود نبود به معني مشكل دار بودن مدار مسئله قابل بررسي است .
ابتدا فرض كنيم ولتاژ قرائت شده بيشتر از ولتاژ نامي زنر است . در اين حالت مي گوئيم حتماً ديود زنر مورد نظر خرابست .
اگر ولتاژ قرائت شده صفر باشد ، يا ولتاژي به زنر اعمال نمي شود . ويا زنر شورت است .
و اگر ولتاژ قرائت شده كمتر از ولتاژ نامي زنر باشد نيز دو امكان وجود دارد يا ولتاژ كمتري به زنر اعمال شده كه به معني اشكال مدار مي باشد ويا زنر نشت دارد وبايد تعويض شود .
تست ديود در حالتيكه به عنوان برش دهنده از آن استفاده شده است .
تست زنر در مدار در اين حالت مشكل است وتنها توسط اسيلسكوپ مقدور است .لذا بهترين كار خارج كردن زنر از مدار و تست كردن خارج ازمدار مطابق ( درس تست قطعات خارج از مدار ) بايد تست شود
مرحله سوم استفاده زنر درمدارات براي حفاظت بود . مثلاً اگر تغذيه يك ic 5 ولت است مي توان براي حفاظت از زنر 6/5 ولتي استفاده كرد كه عملاً زنر كاري در حالت طبيعي مدار انجام نمي دهد اما هرگاه ولتاژ تغذيه ic افزايش يابد اين زنر ولتاژاضافي را شاسي نموده و با ادامه اين روند زنر شورت شده و ic از ولتاژ اضافي حفاظت مي شود . و يا در ورودي بعضي از مدارات ( مانند av در تلويزيون ) جهت حفاظت در مقابل الكتريسته ساكن و شوكهاي احتمالي وروديهاي مدار حفاظت مي شود . وبدين وسيله ic حفاظت مي شود .
تست اين زنر ها معمولاً در مدار از نظر شورتي سنجيده شده و در جهت گرايش معكوس نيز مقدار اهم قرائت شده مدار در نظر گرفته مي شود و در صورتيكه حالت گرايش معكوس نشت غير عادي داشته باشد بايد زنر را از مدار خارج نمود .

[AMD>INTEL]

جدول استاندارد دیود های زینر

zener11.jpg