لایه «اولئوفوبیک» (Oleophobic) صفحه نمایش گوشی چیست و چطور خراب می‌شود

معمولاً در بسته بندی بسیاری از محافظ‌های صفحه نمایش گوشی موبایل یک پد الکلی یافت می‌شود که برای تمیز کردن صفحه پیش از  نصب آن در نظر گرفته شده است یا حتی بسیاری عادت دارند گوشی خود را با استفاده از پد الکلی و محلول ضدعفونی کننده دست تمیز کنند. امروز متوجه خواهید شد استفاده از پد الکلی یا محلول ضدعفونی کننده دست می‌تواند لایه ضد جذب اثر انگشت و چربی یا همان «اولئوفوبیک» (Oleophobic) گوشی شما را برای همیشه از بین ببرد.

تفاوتی که لایه Oleophobic ایجاد می کند

لایه Oleophobic نمایشگر و گاهی هم قاب پشتی گوشی‌ها که به عنوان لایه ضد چربی و جذب اثر انگشت شناخته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی «چربی گریز» (اولئوفوبیک) و «آب گریز» (هیدروفوبیک) است که نه تنها به سختی چربی به آن می‌چسبد، بلکه در صورت چرب شدن به آسانی پاک می‌شود. متأسفانه این لایه چندان مقاوم نیست و با گذر زمان تحلیل می‌رود، بدتر اینکه حلال‌های قوی چون برخی الکل‌ها می‌توانند آن را تخریب کرده یا حتی به طور کامل در خود حل کنند.

از بین رفتن لایه Oleophobic درگوشی آیفون 6

هنگامی که به الکل اشاره می‌شود، معمولاً ذهن همه ما به سمت الکل سفید یا همان «اتانول» (الکل اتیلیک) می‌رود اما در حقیقت الکل‌ها طیف گسترده‌ای از ترکیبات شیمیایی هستند و انواع مختلفی با کاربردهای گوناگون دارد. «ایزوپروپیل الکل» (Isopropyl alcohol) یکی از الکل‌هایی است که در تمیز کردن چربی بسیار عالی عمل می‌کند و بسیاری از پدهای الکلی مخصوص ضد عفونی کردن و محلول های ضدعفونی کننده دست حاوی این نوع الکل هستند. خبر بد اینکه ایزوپروپیل الکل می‌تواند لایه اولئوفوبیک نمایشگر گوشی شما را تخریب کند. متأسفانه  این الکل در بسیاری از محلول‌های رایج چون ضد عفونی کننده دست و شیشه شو نیز یافت می‌شود.

نمونه ای از یک پد الکلی آغشته به ایزوپروپیل الکل

اگر شما هم از پد الکلی یا محلول ضدعفونی دست برای تمیز کردن صفحه نمایش یا حتی قاب گوشی خود استفاده کرده‌اید، ممکن است لایه اولئوفوبیک آن را از بین برده باشید یا دیگر به اندازه قبل در دفع اثر انگشت و چربی مؤثر نباشد، چراکه ایزوپروپیل الکل می‌تواند ترکیبات شیمیایی چربی گریز صفحه نمایش گوشی‌های موبایل را در خود حل کند و از بین ببرد.

البته همه پدهای الکلی و محلول های ضدعفونی کننده دست موجود در بازار حاوی ایزوپروپیل الکل نیستند و بسیاری از آنها تنها حاوی الکل اتانول هستند که قدرت به مراتب کمتری در تخریب لایه اولئوفوبیک دارد. پس اگر شانس آورده باشید، پد الکلی یا محلولی که با آن گوشی خود را تمیز کرده‌اید به ایزوپروپیل الکل آغشته نبوده است.

بررسی‌های ما از پدهای الکلی و محلول های ضدعفونی کننده دست موجود در داروخانه‌ها و بازار نشان می‌دهد محصولات حاوی ایزوپروپیل الکل و اتانول هر دو به وفور در دسترس هستند و شانس اینکه از پد یا محلول حاوی ایزوپروپیل الکل استفاده کرده باشید وجود دارد.

خوشبختانه در محلول های ضدعفونی کننده دست معمولاً نسبت ایزوپروپیل الکل به اتیلیک الکل ناچیز است و نگران کننده نیست. پس بهتر است بی خیال ضدعفونی کردن دوره ای گوشی خود نشوید.

نمونه ای از پد الکلی  آغشته به ایزوپروپیل الکل  که همراه با محافظ صفحه ارائه می شود

خبر بدتر اینکه بررسی‌های ما نشان می‌دهد اغلب پدهای الکلی که در بسته بندی محافظ‌های صفحه نمایش یافت می‌شوند، به ایزوپروپیل الکل آغشته هستند و اگر از آنها برای تمیز کردن نمایشگر پیش از نصب محافظ استفاده کرده باشید، احتمالاً لایه اولئوفوبیک را هم از بین برده‌اید.

رفتار قطرات آب بر روی لایه Oleophobic سالم (پایین) و تخریب شده (بالا)

در نظر داشته باشید همه انواع الکل لایه اولئوفوبیک نمایشگر گوشی‌ها را تخریب می‌کنند اما شدت تخریب به قدرت حلالیت الکل بستگی دارد. برای نمونه اتانول بسیار کمتر باعث تخریب لایه اولئوفوبیک می‌شود اما ایزوپروپیل الکل می‌تواند به کلی آن را از بین ببرد. اسیدهای قوی و محلول های اسیدی چون سرکه و نوشابه هم می توانند لایه اولئوفوبیک را تخریب کنند.

البته لایه اولئوفوبیک گوشی‌ها لزوماً بر اثر تماس با حلال‌های شیمیایی از بین نمی‌رود و می‌تواند به مرور ضعیف شود.

رفتار روغن بر روی لایه Oleophobic سالم (سمت چپ) و تخریب شده (سمت راست)

بهتر است تا جای ممکن از الکل، به ویژه پدهای الکلی برای تمیز کردن نمایشگر گوشی استفاده نکنید، اگر هم ضرورتی وجود دارد از الکل و پد الکلی استفاده کنید، مطمئن شوید الکل آن از نوع ایزوپروپیل الکل نیست. همچنین هرگز گوشی خود را با شیشه پاک کن تمیز نکنید، چراکه تقریباً همه آنها حاوی مقدار زیادی ایزوپروپیل الکل هستند. هرگز از پد الکلی موجود در بسته بندی محافظ صفحه نمایش استفاده نکنید که حاوی ایزوپروپیل الکل هستند.

برای اینکه بفهمید هنوز لایه اولئوفوبیک نمایشگر گوشی شما کار می‌کند یا تخریب شده، می‌توانید چند قطره آب بر روی نمایشگر آن پراکنده کنید، سپس با استفاده از یک گوش پاک کن قطرات آب را بر روی نمایشگر بمالید، در صورتی که قطرات آب پخش شد و لایه ای از آب بر روی نواحی از آن شکل گرفت، متأسفانه باید بگوییم لایه اولئوفوبیک از بین رفته است. اما اگر قطرات آب به شکل قطره باقی ماندند یا به قطره‌های کوچک‌تر تبدیل شدند، لایه اولئوفوبیک هنوز کار می‌کند.

محافظ صفحه نمایش با خاصیت Oleophobic

همچنین اگر لایه اولئوفوبیک نمایشگر از بین برود، حرکت انگشت بر روی آن سخت‌تر می‌شود، چراکه این لایه قدری لیز است و در وجود آن انگشت بسیار آسان‌تر حرکت می‌کند. در نهایت اگر فکر می‌کنید لایه اولئوفوبیک صفحه نمایش گوشی شما به خوبی عمل نمی‌کند یا از جذب چربی و اثر انگشت کلافه شده‌اید، گلس های مجهز به لایه Oleophobic در دسترس هستند که می‌توانید از آنها استفاده کنید. با این حال هرگز به خوبی لایه خود صفحه نمایش عمل نمی کنند.

البته وجود لایه Oleophobic به معنی جذب نکردن اثر انگشت نیست و صرفاً کمتر اثر انگشت جذب صفحه می شود. همچنین در وجود لایه اولئوفوبیک، چربی صفحه نمایش بسیار آسان پاک می شود.