تولید آیفون در خاک امریکا چه عواقب مثبت و منفی بر وضعیت این محصول خواهد گذاشت؟

به نظر داستان انتقال شرکت های تولید کننده تجهیزات و قطعات مورد استفاده مصرفی در خاک امریکا کاملاً جدی است و شرکت های بزرگ به دنبال متقاعد کردن شرکای تجاری خود هستند تا این شرکت ها با تأسیس واحد های تولیدی در خاک امریکا، بتوانند از مالیات 35 درصد برای واردات محصولات تولید خارج، رهایی پیدا کنند.

این قضیه از یک سال پیش و در کمپین های انتخاباتی دونالد ترامپ شروع شد که او قول تصویب قانونی را در امریکا داد که به واسطه آن برای واردات تجهیزاتی که در خارج از کشور ساخته شده اند 35 درصد مالیات وضع شود، مگر اینکه این شرکت ها کارخانه های تولیدی خود را به داخل خاک امریکا منتقل کنند.

حالا بیایید کمی منطقی به این اتفاق نگاه کنیم. یک بخش از چرخه یک کالا تولید آن و بخش دیگر قیمت گذاری است. برای مثال همین محصولات شرکت اپل و در صدر آنها آیفون را در نظر بگیرید. با تولید آیفون در کشورهای شرقی، میزان هزینه های تولید به شدت کاهش پیدا می‌کند. از طرفی قطعات سخت افزاری موجود در این دستگاه بیشتر در این کشورها تولید می‌شود و با سرهم کردن آنها در همان منطقه هزینه های حمل و نقل به ینگه دنیا حذف شده و بحث گمرکات نیز تا حد زیادی شرکت را درگیر نخواهد کرد.

از بعد دیگر هزینه های کارگر و نیروی انسانی در کشورهای شرقی به شدت کمتر از غرب و امریکاست و با بالاتر رفتن مبلغ دستمزد کارگران نتیجه نهایی محصول هم افزایش پیدا می‌کند. این افزایش قیمت حتی در بلند مدت می‌تواند عوارض بدتری مانند تورم را نیز نتیجه دهد. در ادامه به دلیل همین بالاتر رفتن قیمت ها، قدرت خرید شهروند امریکایی هم کاهش پیدا می‌کند. البته منکر این قضیه نباید بشویم که با تولید داخلی تعداد مشاغل در این کشور نیز افزایش پیدا خواهد کرد و همین افزایش باعث کاهش نرخ بیکاری و بهبود وضعیت معیشت مردم خواهد شد. اما نکته ای که وجود دارد در این حالت هزینه های عرضه این محصول را نیز باید در نظر بگیریم که برای مشتری امریکایی کاهش خواهد یافت و شاید در یک نگاه خوش بینانه این دلیلی باشد که تیم اقتصادی ترامپ نیز با استناد به آن، تئوری انتقال خط تولید به خاک کشور را توجیه کند!

اما داستان 35 درصد مالیات را باید چگونه مدیریت کرد؟ شرکت اپل از تابستان امسال و در پی بررسی احتمال برنده شدن دونالد ترامپ در انتخابات ایالات متحده مذاکرات خود را با شرکای تجاری اش آغاز کرد تا تولید تجهیزات مورد نیاز این شرکت ها در خاک امریکا را امکان سنجی کند. در این راستا بسیاری از شرکت ها اعلام کرده اند که عملاً چنین امکانی ندارند و یا انتقال بخش های تولیدی به خاک امریکا صرفه اقتصادی مورد انتظار آنها را ندارد. این انتقال می‌تواند در بخش های مهمی مانند تراشه های پردازنده، نمایشگر، قطعات بدنه و بسیاری از بخش های دیگر اتفاق بیفتد.

در همین زمینه یکی از بزرگترین منابع تأمین کننده اپل کمپانی تایوانی TSMC است که در تولید چیپست های موبایل این شرکت در سال گذشته برای آیفون 7 با تراشه های A10 به عنوان تنها منبع ساخت این SoC بود. به تازگی آقای موریس چانگ، مدیر عامل این شرکت اعلام کرده است که این شرکت می‌تواند در داخل خاک امریکا کارخانه تأسیس کند و بخشی از تولیدات خود را که مورد استفاده اپل است، در امریکا تولید کند. اما نکته مهم این است که آقای چانگ بر این نظر صحه گذاشته اند که تولید تراشه ها در خاک امریکا ضرورتاً اتفاق خوبی نخواهد بود؛ چه برای شرکت های اپل و TSMC و چه برای مشتریان!

اما آقای چانگ دلیل ادعای خود را نیز این گونه بیان کرده اند که تأسیس کارخانه توسط این شرکت در امریکا محدود به کارخانه های IDM (کارخانه های تولید تراشه های مجتمع نیمه هادی) خواهد بود که به صورت fabless (کارخانه های طراحی تراشه های مجتمع در مقیاس های کوچک که محصولات خود را برای تولید به شرکت های دارای خط تولید مخصوص این محصولات می‌فرستند) فعالیت می‌کنند و در کنار آنها کارخانه های ریخته گری سیلیکون بزرگ که بتواند نیاز های کارخانه را تأمین کنند عملاً موجود نیستند.

در کنار این موضوع، آقای چانگ با این نظر موافق است که تأسیس کارخانه در خاک امریکا مسلماً باعث افزایش شغل در امریکا خواهد شد. در نهایت باید گفت که این نحوه ایجاد شغل و امریکا احتمالاً نتواند به نحوی باشد که رئیس جمهور منتخب و در کنار آن مدیران TSMC را راضی نگه دارد. در کنار این موضوع شرکت TSMC به عنوان تنها شرکتی نیست که وضعیت و اهداف خود را اعلام کرده است. چندی پیش مدیر عامل شرکت SHARP نیز که دیگر از شرکت های بزرگی است که اپل می‌تواند از مشتریانش باشد اعلام کرد که در صورت لزوم و درخواست اپل می‌تواند در امریکا کارخانه تأسیس کند و نمایشگرهای مورد نیاز اپل (حتی از نوع OLED) را در خاک ایالات متحده تولید کند.

البته سیاست تولید محصول در خاک کشور مقصد، همواره به این نحوی که در مورد ایالات متحده وجود دارد مشکل زا نیست. چندی پیش خبری را در مورد کشور اندونزی و با همین مضمون به اطلاع شما رساندیم که این کشور برای شرکت هایی که قصد تجارت و فروش محصولاتشان در داخل خاک جزایر اندونزی دارند قوانینی مالی خاصی وضع کرده که این شرکت ها یا باید در داخل اندونزی کارخانه تأسیس کرده و محصولات را همانجا تولید کنند و یا با انجام سرمایه گذاری، بخشی از چرخه تولید را چه در بعد طراحی و چه تولید به این کشور منتقل کنند. اما مسئله مهم در مورد اندونزی که درباره امریکا به هیچ عنوان صدق نمی‌کند بحث فاصله مکانی از منابع اصلی و مهمتر از آن دستمزد کارگران و هزینه های تولید است.

تولید قطعات مصرفی و محصولات در خاک امریکا از مباحثی است که طی ماه آینده های خبرهای بیشتری را باید در مورد آن بشنویم. در مطلب فوق این موضوع را به صورت کلی بررسی کردیم که در یک دید ساده، تولید دستگاه هایی که تا پیش از این به صورت کامل در کشورهای شرقی تولید می‌شدند چه اثراتی بر وضعیت قیمت محصول خواهد داشت. امیدواریم هر چه که باشد بتوان با ایجاد توازن به تصمیمی عاقلانه رسید، زیرا آیفون محصولی جهانی است و وضعیت آن بر زندگی افراد بسیاری در سراسر دنیا اثر گذار است.

تهیه شده در شهر سخت افزار